اصحاب کهف در تورات و انجیل و قرآن صفحه 82

پناه بردن آنها به غار در روزگار پادشاهی اتّفاق افتاده که او را (دیکیوس) نامیده اند و مدّت حکمرانی او تنها دو سال یعنی از سال 249 تا 251 میلادی بوده است، و بر فرض که حادثه به خواب رفتن این جوانان در سال اوّل یا دوم حکومت او روی داده باشد، اختلاف زیادی به وجود نمی آید، و این مرد که مسیحیت را ردّ می کرد و پیروان آن را دشمن می داشت، همین که زمام حکومت را به دست گرفت بلافاصله به سرکوب مسیحیان پرداخت. بنا براین، بر حسب آنچه (گیبون) ذکر کرده که مدّت توقّف این جوانان در غار 187 سال بوده و آنها در سال 436 میلادی از خواب برخاسته اند، و بنابر

آنچه دائره المعارف اخلاق و دیانات متذکر شده که آنان 307 سال در غار توقّف داشته اند، تاریخ برخاستن آنها از خواب سال 556 میلادی خواهد بود، و بر طبق آنچه ابن بطریق نقل کرده که 147 یا 149 سال در غار درنگ کرده اند، آنان در سال 396 یا 398 میلادی از خواب برخاسته اند. به طوری که ملاحظه می شود دائره المعارف اخلاق و دیانات و همچنین ابن بطریق، هردو، بیداری این جوانان را از خواب در زمانی تعیین کرده اند که (جیمز) وجود نداشته است به این معنا که یا مرده و یا هنوز متولّد نشده بوده

است. در مورد امپراتور ثیودوسیوس نیز وضع به همین گونه است، چه بر حسب آنچه دائره المعارف اخلاق و دیانات درباره مدّت توقّف این جوانان در غار ذکر کرده، برخاستن آنها از خواب پس از وفات ثیودوسیوس که در سال 450 میلادی بوده اتّفاق افتاده است.

امّا بر طبق آنچه ابن بطریق ذکر کرده (جیمز) پس از ثیودوسیوس متولّد نشده است به رغم آن که همه روایات مسیحی اتّفاق دارند که برخاستن این جوانان از خواب در روزگار حکومت ثیودوسیوس روی داده بلکه اصرار دارند که وی با آنها دیدار کرده است. بنابراین، ما این دو روایت را مردود می شماریم و به روایت (گیبون) تکیه می کنیم که

دلالت دارد بر این که آنان در سال 436 میلادی یعنی شانزده سال پیش از تولّد (جیمز ساروجی) ازخواب برخاسته اند، و این امر بدین معناست که این مرد به هنگام بیدار شدن این جوانان از خواب وجود نداشته و داستان آنها را پس از تولّد شنیده است. و ممکن است حادثه بیداری آنها در زمانی واقع شده که او در سنّ پنج یا نه یا پانزده