- اشاره 13
- اهداف داستانهای قرآنی 14
- جدایی تفسیر از داستان 25
- نقشی که قَصّاصان در نشر اسرائیلیات ایفا کردند 30
- ظهور قَصّاصان رسمی 33
- تدوین حدیث تا چه حدّ آن را از اسرائیلیات رهایی داد 44
- 1 - اصحاب کهف در منابع یهودی 52
- 2 - اصحاب کهف یا خفتگان هفتگانه در منابع مسیحی 53
- 3 - داستان اصحاب کهف در منابع اسلامی 61
- 4 - موضع مفسّران و مورّخان مسلمان نسبت به داستان اصحاب کهف 68
- اشاره 81
- اوّل - اشخاص 88
- دوم - زمان 89
- سوم - مکان 92
- چهارم - حوادث 93
- نتایج این تحلیل 102
- اشاره 125
- ارتباط اصحاب کهف با یهود 126
- طایفه های یهودی 129
- طایفه آسینیین 129
- داستان پیدا شدن طومارهای بحرالمیّت 139
- سرگذشت طایفه قمران 147
- اهمیّت اسناد قمران 154
- برخی نتایج که از بررسیهای اسناد قمران به دست آمده است 162
- اشاره 162
- اوّل - بشارت تورات قمران به ظهور محمّد(ص) پیامبر اسلام 163
- دوم - نخستین کنیسه یهود، نظامات وآرای طایفه قمران را اقتباس کرد 165
- سوم - اقتباس وظایف (معلّم) و نسبت دادن آنها به مسیح علیه السلام از سوی کنیسه 167
- طایفه نصارا یا نذریّون 170
- رابطه میان ابیونیّین و دو طایفه آسینها ونصارا 183
- اشاره 193
- موقعیّت کهف (غار) 199
- رقیم 207
- دو دستگی درباره اصحاب کهف 220
- عدد اصحاب کهف 240
- حکمت برانگیختن جوانان در کهف 247
- اوّل : منابع عربی 275
- الف - کتب 275
- دوم - منابع لاتین 276
- ب - دائره المعارف 276
- ج - مجلاّت 276
مبنی بر آن که تعداد آنها هفت تن بوده است، نَه هشت یا نُه تن تکیه می کنیم، و محتمل است دو نامی که در آخر ذکر شده از نوع اسمهای مرکّب باشد، و به کارگرفتن این گونه اسمها در غرب بسیار شایع است مانند جون بول (ژان پل) وغیره.
در مورد آنچه به وضع اجتماعی این جوانان مربوط می شود، در پاره ای روایات آمده است که آنان از امرا و فرماندهان یا از برجستگان قوم بوده اند، در روایت دائره المعارف
اخلاق و دیانات ذکر شده که آنها در کاخ شاهی اقامت داشته اند، و دست کم از کارمندانی بوده اند که در خدمت حاکم انجام وظیفه می کرده اند. همچنین آنان به خانواده های سرشناس و معروف انتساب داشته اند، چه پادشاه تصمیم به احضار پدران آنها گرفت تا آنان را مورد بازپرسی قرار دهد، و اگر آنها از توده مردم بودند، چنین اقدامی
به عمل نمی آمد.
امّا در باره دیانت این جوانان، روایات مسیحی با همه اختلاف آنها، گویای این است که آنان مسیحی بوده و پیروی آیینهایی را که (دیکیوس) بر رعایای دولت روم واجب کرده بود، مردود می شمردند. برخی گفته اند پرستش امپراتور را نپذیرفتند، چه وی فرمانی صادر کرده بود که چون او خداست، مردم، قربانیهای خود را تقدیم تمثال او کنند، لیکن در آن موقع که به بررسی شرایط و اوضاع زمان دخول این جوانان به غار می پردازیم، توضیح خواهیم داد که اگر این موضوع در مورد غیر (دیکیوس) درست باشد، در مورد او درست نیست.
دوم - زمان
معلوم نیست به طور قطع این جوانان در چه زمانی به غار پناه برده اند، گفته شده این امر در روزگار امپراتوری دیکیوس یا دیسیوس که میان سالهای 249 و 251 میلادی حکمرانی کرده، اتّفاق افتاده است. درباره او گفته اند: همین که وی زمام حکومت را به
دست گرفت، فرمان داد شکنجه و آزار عموم مسیحیان را آغاز کنند. سرانجام او را در
سال 251 میلادی گتها(1) در والیا از میان بردند.
1- گُتْها یکی از اقوام قدیم ژرمنی است که از اسکاندیناوی یا گوتلاند آمده و یا از قوم گوتار جدا شده اند. فرهنگ معین - م.