- مقدمه 1
- اشاره 6
- ام اَیْمَن 7
- أم علی همسر شهید [اول (م786ق)] «ره» 8
- حمیده دخترمولانا محمد شریف بن شمس الدین محمد رویدشتی اصفهانی 8
- حُسْنیه 10
- فاطمه دختر شیخ محمد بن احمد بن عبداللّه بن حازم عکبری 10
- دختر شیخ علی منشار 11
- آمنه خاتون دختر ملا محمد تقی مجلسی 11
- دختر مسعود ورّام 12
- دختر سیّد مرتضی 13
- مادر سید بن طاووس 13
- خواهر ملا رحیم اصفهانی 14
- دختران شیخ طوسی 14
- سیده سکینه دختر مکرمه مولانا حسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام 14
- شرح نهج البلاغه ابن میثم به خط زنی فاضل 14
- اشاره 16
- ابو احمد موسوی 17
- ابو اسحاق بن بحیراصفهانی 17
- ابو اسامه 17
- ابو اسحاق سَبیعی 18
- ابوالاسود دئَلی / دُؤَلی 24
- ابو البدر 24
- «باب باء» 24
- ابو ایّوب انصاری [52ه / 672م، نام او خالدبن زید خزرجی است] 24
- ابوالبرکات 27
- ابوبکر خوارزمی 28
- ابوبکر گرگانی 28
- ابوالبرکات خوزی 31
- ابوالبرکات مشهدی 31
- ابوبکر تایبادی 32
- ابوالبرکات مشهدی / علوی 32
- ابوبکر دوری 33
- ابوبکر بن دُرید ازدی 33
- ابوبکر جعابی 33
- ابوبکر مدائنی کاتب 34
- ابوبکر بن عیّاش 34
- ابوبکر صولی 34
- ابوبکر قاضی 35
- ابوالتحف 35
- «باب تاء» 35
- ابوتراب حسنی 36
- ابو تراب بن رؤیه قزوینی 36
- ابوتراب خطیب 36
- «باب جیم» 37
- ابو تمّام 37
- ابو جعفر 37
- ابو جعفر بن فقیه أمیرکا بن أبو النجمی مصدری مقیم قریه جنبده 38
- ابو جعفر اشعری 38
- ابو جعفر بن رستم طبری 38
- ابو جعفر بن جریر طبری 38
- ابو جعفر طوسی 39
- ابو جعفر کمیح 39
- ابو جعفر طوسی متأخر 39
- ابو جعفر بن محسن حلبی 39
- ابو جعفر بن مولانا محمد امین استرآبادی 40
- ابو جعفر بن معیّه حسنی 40
- ابو جعفر بن مهدی بن عابد ابوالحرب حسینی مرعشی 40
- ابو جعفر نیشابوری 40
- ابو جعفریون 41
- ابو جعفر بن قِبَهْ 41
- ابو جعفر بن هارون بن موسی تلعکبری 41
- «باب حاء» 42
- ابو حبیش متکلم 42
- ابو حاتم رازی 42
- ابو الجود بن نصراللّه تتوی 42
- ابوالحسن بن احمد شاذان 43
- ابوالحسن فقیه شاذانی 43
- ابوالحسن 43
- ابوالحسن بن ملا احمد ابیوردی کاشانی 44
- ابوالحسن کاشی 45
- ابوالحسن ایادی 45
- ابوالحسن باوردی 46
- ابوالحسن بغدادی سورائی بزاز 46
- ابوالحسن شرفه 46
- ابوالحسن بصروی 47
- ابوالحسن بصری کاتب 47
- ابوالحسن سمری 47
- ابوالحسن بکری 48
- ابوالحسن خازن 49
- ابوالحسن بن شاذان 51
- ابوالحسن راوندی 51
- ابوالحسن بن سعدویه قمی 51
- ابوالحسن بن صفّار 52
- ابوالحسن سمسی 52
- ابوالحسن طبری 52
- ابوالحسن فارسی 52
- ابوالحسن بن عریضی 53
- ابوالحسن شعرانی 53
- ابوالحسن بن طباطبا علوی شاعر 54
- ابوالحسن بن علوان حسینی شامی عاملی 55
- ابوالحسن بن علی بن محمد بن مهدی 55
- ابوالحسن بن طباطبا علوی 55
- ابوالحسن فراهانی شیرازی 56
- ابوالحسن بن شیخ ابوالقاسم زیدبن حسین بیهقی 56
- ابوالحسن قاینی 58
- ابوالحسن لؤلؤیی 60
- ابوالحرب بن علی حسینی 60
- ابوالحسن کیدری 60
- ابوالحسن منصوری 60
- ابوالحسن موسوی عاملی 61
- ابوالحسن مجاشعی 61
- ابوالحسن علی بن ابی طالب هموسه فرزادی 61
- سید ابوالحسن بن نورالدین علی بن علی بن حسین بن ابی الحسن موسوی عاملی جبعی 62
- ابوالحسن نحوی 62
- ابوالحسن نحوی 62
- ابوالحسین بن ابو جیّد قمی 62
- ابوالحسین بن علی بن مرائی علوی 63
- ابوالحسین راوندی 63
- ابوالحسین بن احمد عطّار 63
- ابوالحسین بن احمد قمی 63
- ابوالحسین بن محمد بن ابی سعید 64
- ابوالحمد 64
- ابو خلیفه 65
- ابوالحسین وارانی 65
- ابوالحسین نصیبی 65
- ابوالحسین بن مهلوس علوی موسوی 65
- «باب خاء» 65
- ابودَجانه 66
- ابوالدنیا 67
- «باب ذال» 67
- ابوذر [ت 32ه / 652م] 67
- «باب را» 68
- ابوالربیع شامی عاملی 68
- ابوالرضا حسینی راوندی 68
- ابوالرضا حسنی راوندی 68
- ابوزید کبابکی کحی حسینی گرگانی 69
- ابوسعد بن حسن صلتی 69
- ابوسعد بن طاهر 69
- «باب سین» 69
- ابوالسعادات 69
- ابوسعید نیشابوری 70
- ابوسعید خزاعی 70
- ابوسعد [بن] فرخان، نزیل کاشان 70
- ابوسعید خُدَری 70
- ابو سلیمان فخرالدین داوود بن ابوالفضل مولانا تاج الدین محمد بن داوود 71
- ابوسهل بغدادی 71
- «باب شین» 73
- ابوالشرف اصفهانی 73
- ابوصالح حلبی 74
- «باب صاد» 74
- ابوصابر بن احمد 74
- ابوالصلت بن عبدالقاهر 75
- ابو صمصام 75
- ابوالصلاح حلبی 75
- ابوصمصام بن معبد حسینی 76
- «باب طا» 76
- ابوطالب استرآبادی 76
- ابوطالب بن امیر ابوالفتح حسینی 76
- ابوطالب بن شیخ اسماعیل رازانی 77
- ابوطالب استرآبادی 77
- ابوطالب امامی اصفهانی 78
- ابوطالب استرآبادی 79
- ابوطالب حسینی بسی 79
- ابوطالب تبریزی 79
- ابوطالب حسینی قصبی 79
- ابوطالب بن غرور 80
- ابوطالب بن عبدالسمیع 80
- ابوطالب بن رجب 80
- ابوطالب، والد ارجمند حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام 80
- ابوطالب بن مهدی علوی سیلقی 81
- ابوطالب هاشمی 81
- ابوطالب هروی 81
- ابوالعباس مستغفری 82
- «باب عین» 82
- ابوطیب 82
- ابو عبداللّه 83
- ابو عبدالرحمن مسعودی 84
- ابو عبداللّه بن شاذان 84
- ابو عبداللّه بزوفری 84
- ابوالعباس بن نوح 84
- ابو عبدالرحمن بزوفری 84
- ابو عبداللّه بن حمّاد انصاری 85
- ابو عبداللّه حلوانی 85
- ابو عبداللّه بن خمری خزّاز 85
- ابو عبداللّه بزوفری 85
- ابو عبداللّه معروف به نعمت 86
- ابو عبداللّه بن فارسی 86
- ابو عبداللّه دوریستی 86
- ابو عبداللّه قزوینی 86
- ابو عبداللّه بن محمّد حسنی 87
- ابو عبداللّه دوریستی 87
- ابو عبداللّه مرزبانی 87
- ابو عبداللّه نیشابوری 87
- ابو العتاهیه 88
- ابو العلاء حافظ 88
- ابو علی محمد بن منصور حسینی 88
- ابو علی 88
- ابو عفان بن احمد بن بندار 88
- ابو عمرو زاهد 89
- ابو علی بزوفری 89
- ابو علی بن طاهر سیوری 90
- ابو علی بن حمزه موسوی 90
- ابو علی بن جنید 90
- ابو علی طبرسی 90
- ابو علی تنوخی 90
- ابو علی صولی 91
- ابو علی موضح 91
- ابو علی طوسی 91
- ابو عیسی زرّاق 91
- ابو علی بن همّام 92
- ابو عمروبن مهدی 92
- ابو علی بن محمد بن اشعث کندی کوفی 92
- «باب غین» 93
- ابو غالب زراری 93
- ابو غالب بن ابو هاشم حسینی مرعشی 93
- ابو غالب بن علی بن قسوره 94
- ابو غانم بن ابو غانم بن ابو علی جوانه 94
- ابو غانم علی بن ابوطالب جوانی 95
- ابو غیاث بن بسطام 95
- ابو غانم عُصمی هروی 95
- ابوالفتح بن امیر مخدوم حسینی قزوینی عربشاهی 96
- ابوالفتح بن حسین بن ابوبکر اربلی 98
- ابوالفتح حفّار 98
- ابوالفتح کراچکی 98
- ابوالفتح بستی 98
- ابوالفتوح 98
- ابوالفتوح رازی 99
- ابوالفضل 99
- ابوالفضل شعبی 100
- ابوالفضل جعفی 100
- ابوفراس حمدانی 100
- ابوالفضل صابونی 100
- ابوالفضل صابونی معروف به ابن ابوالعباس عامری 101
- ابوالفضل کرمانی 101
- ابوالفضل طبرسی 101
- ابوالفتح شرفه 102
- ابوالفتح متولّی مسجد جامع کوفه 103
- ابوالفتح صیداوی 103
- ابوالفتح واسطی 103
- ابوالفرج بن ابو قرّه 103
- ابوالفضل حصکفی شاعر 103
- ابوالفضل حسینی سروی 104
- ابوالفتح بن جلی 104
- ابوالفضل بن محمد هروی 104
- «باب قاف» 105
- ابوالقاسم بن اسماعیل بن عنان کتبی ورّاق حلّی 105
- ابوالفتح بن جندی 105
- ابوالقاسم بن ابو محمد بن منتهی حسینی مرعشی 106
- ابوالقاسم جرفادقانی (گلپایگانی) 106
- ابوالقاسم 106
- ابوالقاسم تنوخی 106
- ابوالقاسم حسکانی 106
- ابوالقاسم دارمی 108
- ابوالقاسم تبریزی اسکوئی 108
- ابوالقاسم بن طی عاملی 108
- ابوالقاسم الروحی 108
- ابوالقاسم بن سهل واسطی عدل 109
- ابوالقاسم دعبلی 109
- ابوالقاسم فندرسکی موسوی حسینی 109
- ابوالقاسم کوفی 113
- ابوالقاسم بن محمد تنوخی 114
- ابوالقاسم بن کمیح 114
- ابوالقاسم بن شبل و کیل بن اسد 114
- ابوالقاسم بن محمد بن ابوالقاسم حاسمی 115
- ابوالقاسم بن محمد 115
- ابوالقاسم وزیر مغربی 115
- ابولؤلؤ 119
- «باب لام» 119
- ابواللطیف بن احمد بن ابولطیف زرقویه 120
- ابوالمکارم 121
- ابوالمحاسن گرگانی 121
- ابوالمحاسن رویانی 121
- ابومحمد فحّام 123
- ابومحمد اطروش 123
- ابومحمد بن حسن بن محمد بن نصر 123
- ابومحمد بن ابوالفتح واسطی 123
- ابومحمد کرخی 124
- ابومحمد صیمری 124
- ابومحمد بن حسن بن داوود قمی 124
- ابومحمد بن حسن بن عبدالواحد زربی 124
- ابومحمد عفجری 125
- ابومحمد بن منتهی مرعشی 125
- ابومخنف 125
- ابومعبد حسینی 126
- ابومحمد علوی 126
- ابوالمعالی بن بدرالدین حسن حسینی استرآبادی 126
- ابومطهر صیدلانی 126
- ابوالمفاخر بن محمد رازی[شیخ شمس الدین -] 127
- ابوالمفضل 127
- ابوالمفضل شیبانی 127
- ابومحمد فحّام 127
- ابومنصور سکری 128
- ابوالمکارم بن زهره 128
- ابومنصور طبرسی 128
- ابومنصور بن عبداللّه 128
- ابومنصور عکبری 129
- ابو منصور پسر عموی سید رضی الدین، علی بن طاووس حسنی 129
- ابومنصور بن عبدالمنعم بن نعمان بغدادی 129
- ابومحمد حسینی 130
- ابومحمد مجدی 131
- ابومحمد محمدی 131
- ابومحمد حسینی قائنی 133
- ابوالنجف مصری 134
- «باب نون» 134
- ابومحمد بن حسن بن زبیب الدین، ابوطالب بن ابوالمجد یوسفی 134
- ابو نعیم 135
- ابو نصر غاری 135
- أبو نصر 135
- ابوالنعیم 136
- ابوالنعیم بن محمد بن کاشانی 137
- ابونواس 137
- ابوالولی بن شیرازی 139
- «باب واو» 139
- ابوالولی بن محمد هادی حسینی شیرازی 139
- ابوالولی بن شاه محمود انجوی 140
- ابوهاشم علوی 141
- «باب ها» 141
- ابوالهیثم بن تَیَّهانْ 143
- ابویزید ثانی بسطامی 144
- «باب یاء» 144
- ابویزید بن شریعه الدین محمد زاکانی 145
- ابویعلی 146
- ابویعلی بن ابو هیجاء علوی عمری 147
- ابویعلی بن حیدر بن مرعش مرعشی 147
- ابویعلی هاشمی عباسی 148
- ابویعلی بن علی بن عبداللّه بن احمد جعفری 148
- اشاره 149
- ابن ابی ثلج 150
- ابن ابرز حسینی 150
- ابن ابو جیّد قمی 150
- ابن ادریس 151
- ابن اشناس 151
- ابن ابی الصلت 151
- ابن ابی جامع 151
- ابن ابی شیبه 151
- ابن ام مکتوم 152
- ابن ابی عقیل 152
- ابن ابی عمیر 152
- ابن اعلم 152
- ابن اقساسی 153
- ابن ابی اوس 154
- ابن ابی قرّه 154
- ابن ابی العزّ 154
- ابن برّاج 154
- «باب باء» 154
- ابن باقی 155
- ابن بدر همدانی کوفی 156
- بابا شجاع الدین 156
- ابن بطریق 156
- ابن بابویه 156
- ابن تیّهان 157
- «باب جیم» 157
- ابن جمهور لحساوی 157
- ابن جوالیقی 159
- ابن جنید 159
- ابن حجاج 160
- ابن حمّاد علوی حسینی 160
- ابن حاشر 160
- ابن حمزه 160
- ابن حمزه 161
- ابن خیّاط عاملی 162
- «باب خا» 162
- ابن داوود 163
- ابن درید 163
- «باب دال» 163
- ابن زریک 164
- «باب زا» 164
- ابن راوندی 164
- «باب را» 164
- بنو زهره 165
- ابن زهره 165
- ابن سکّیت 166
- «باب سین» 166
- ابن سکون 166
- «باب شین» 167
- ابن شرفشاه حسینی 167
- ابن شریفه و اسطی 168
- ابن شهریار خازن 168
- ابن صائغ 169
- «باب صاد» 169
- ابن شهرآشوب 169
- ابن طاووس 170
- «باب طاء» 170
- ابن طیّ 171
- ابن نوبخت 172
- ابن عبدالعالی 172
- «باب عین» 172
- «باب ظاء» 172
- ابن عمید 173
- ابن عباس 173
- ابن عقده 173
- ابن عقیل 174
- ابن عبدون 174
- ابن علقمی 174
- ابن عیسی رمانی 175
- ابن عصام 176
- ابن عین زربی 176
- ابن العشره الکرکی 176
- ابن عیّاش 177
- ابن عودی 177
- «باب قاف» 178
- ابن فهد 178
- ابن قضاعه 178
- ابن قدامه 179
- ابن مکی 179
- «باب میم» 179
- ابن قولویه 179
- ابن کمال پاشا 179
- ابن مطهر 180
- ابن میثم 180
- ابن محمود 180
- ابن متّوج 180
- ابن معافی 181
- ابن مسعود 181
- ابن معلّم 181
- ابن معیّه 182
- ابن ماهیار 182
- ابن نجّار 182
- «باب نون» 182
- ابن نجد 183
- ابن نما 183
- بنی نوبخت 184
- ابن نوبخت 184
- «باب هاء» 185
- ابن همام 185
- اشاره 186
- یادداشتهای مترجم 199
- اشاره 202
می کند از محمد بن عبداللّه از کلینی.
و همچنین روایت می کند از ابو عبداللّه، محمد بن احمد صعوانی(1) و از محمد بن علی بن فضل و در جای دیگر گفته است. اصل این خبر به خط شیخ ما، ابو عبداللّه، حسین بن غضائری است و گفته است حدیث کرد ما را ابوالحسن، علی بن عبداللّه کاشانی تا آخر.
ابومحمد حسینی قائنی
(سیّد -) از محدثین بزرگوار اصحاب و از پیشینیان شیعه است از حاکم ابوالقاسم عبیداللّه بن عبداللّه حسکانی مؤلف شواهد التنزیل و کتابهای دیگر روایت می کند. به طوری که از باب غزوه احزاب و بنی قریظه، مجلد احوال پیمبر اکرم بحارالانوار به دست می آید از شیخ ابوعلی طبرسی روایت داشته است.
حقیقت مطلب از نظر من آن است که مترجم حاضر با شریف زکی ابو محمد حسینی که پیش از این نام برده شد. یکی است. و طبرسی در جایی از مجمع البیان گفته است، خبر داد به ما، سید ابو محمد از حاکم ابوالقاسم.(2)
لیکن اتحاد مزبور، منشأ اشکالی است به این توضیح که طبرسی سالیان زیادی متأخر از شیخ مفید بوده است و شریف ابو محمد حسینی از مشایخ مفید است.
بنابراین، مترجم حاضر، شریف ابو محمد زکی نخواهد بود، گذشته از این هرگاه شریف ابو محمد از حسکانی - با توجه به این که شریف ابو محمد، شیخ روایتی مفید باشد - منشأ اشکال دیگری خواهد شد که حسکانی، از محدثان قدیم به شمار می آید و طبرسی از متأخران است و چگونه با یک واسطه از وی روایت می کند.
و عبارتی را که استاد استناد «ایده اللّه تعالی» در باب غزوه احزاب از مجمع البیان نقل
کرده چنین است: «وفیما رواه لنا السید ابو محمد حسینی قاینی عن الحاکم ابی القاسم
1- در فهرست شیخ طوسی، ص133 «صفوانی» آمده است.
2- مرحوم حاج شیخ محمد باقر بیرجندی در کتاب بغیه الطالب، ص 150 گوید: «حاکم» در اصطلاح درایه به کسی می گویند که از همگی حدیث با خبر باشد و «حجت» به کسی می گویند که سیصد هزار حدیث حفظ داشته باشد و «حافظ» به کسی می گویند که بیشتر از صد هزار حدیث، حفظ داشته باشد و «شیخ» به کسی می گویند که علوم را به خوبی فرا گرفته باشد و مردم از اواخذ علم کنند و در کارهای خود به وی اقتدا نمایند و حسکان بر وزن و معنای غضبان است و نام گروهی از محدثان نیشابور است - م.