- سپاسگزاری و قدردانی 1
- مقدمه 2
- بخش اول: مروانیان و شرائط سیاسی عصر آنان 6
- اشاره 6
- مقدمه 7
- فصل اول: مروانیان 7
- معاویه (41 - 60ه .) 8
- بحران در حکومت سفیانیان 10
- خلافت مروان و بنیان گذاری حکومت مروانیان 11
- عبدالملک بن مروان (65 - 86ه .) 15
- ولید بن عبدالملک (86 - 96ه .) 17
- سلیمان بن عبدالملک (96 - 99ه .) 18
- عمر بن عبدالعزیز (99 - 101ه .) 20
- یزید بن عبدالملک (101 - 105ه .) 21
- هشام بن عبدالملک (105 - 125ه .) 22
- ولید بن یزید بن عبدالملک (125 - 126ه .) 23
- یزید بن ولید بن عبدالملک (126 - 126ه .) 24
- مروان بن محمد (127 - 132ه .) 25
- علل سقوط خلافت مروانیان 26
- سیاست های دولت اموی 31
- فصل دوم: اوضاع سیاسی - اجتماعی و فرهنگی عصر مروانیان 31
- اشاره 31
- ب) به کار بستن سیاست برتری عرب 32
- الف) احیای تعصّبات قبیله ای 32
- ت) بذل و بخشش سیاسی 33
- ث) موروثی کردن خلافت 34
- ج) مصادره اموال عمومی 35
- ح) سخت گیری نسبت به مردم 36
- قیام های عصر مروانیان 41
- قیام های خوارج 41
- توّابین 42
- قیام مختار 43
- قیام عبداللّه بن زبیر 44
- قیام ابن اشعث 45
- قیام زید و فرزندش یحیی 47
- اوضاع فرهنگی و اجتماعی در دوره مروانیان 47
- وضعیّت اخلاقی جامعه عصر مروانیان 53
- عوامل پیدایش فساد اخلاقی در جامعه عصر مروانیان 58
- اشاره 59
- بخش دوم: سادات حسینی و عملکرد فرهنگی - اجتماعی و سیاسی آن ها در عصر مروانیان 59
- اشاره 60
- فصل سوم: سادات حسینی 60
- امام سجاد علیه السلام (38 - 94ه .) 61
- جایگاه امام سجاد علیه السلام 63
- زندگانی امام باقر علیه السلام 66
- جایگاه امام باقر علیه السلام 67
- فرزندان امام باقر علیه السلام 68
- عبداللّه بن محمد باقر علیه السلام 68
- علی بن محمد باقر علیه السلام 69
- امام صادق علیه السلام 70
- زید 71
- فرزندان زید 74
- یحیی بن زید 74
- عیسی بن زید 75
- عبداللّه بن علی بن حسین علیه السلام (عبداللّه باهر) 76
- جایگاه عبداللّه باهر 77
- عمر بن علی بن حسین (عمر أشرف) 78
- جایگاه عمر أشرف در دوره مروانیان 80
- حسین بن علی بن حسین علیه السلام (حسین اصغر) 82
- علی بن علی بن حسین علیه السلام (علی اصغر) 83
- فصل چهارم: نقش فرهنگی - اجتماعی و سیاسی امامان شیعه 85
- سیره عملی سادات حسینی در برخورد با مروانیان 85
- عملکرد و نقش فرهنگی - اجتماعی امام سجاد علیه السلام 87
- نقش سیاسی امام سجاد علیه السلام در برابر خلافت مروانیان 93
- دوره سوم زندگی سیاسی امام سجاد علیه السلام 96
- رفتار امام سجاد علیه السلام با خلفای مروانی 98
- نقش فرهنگی، اجتماعی امام باقر علیه السلام در عصر مروانیان 100
- برخورد امام باقر علیه السلام با دیگر فِرَق 102
- عملکرد فرزندان ائمه علیهماالسلام در عصر مروانیان 103
- نقش فرهنگی و اجتماعی امام جعفر صادق علیه السلام 107
- برخورد امام صادق علیه السلام با اندیشه های مخالف 108
- امام صادق علیه السلام در برخورد با غالیان 110
- عملکرد سیاسی امام صادق علیه السلام در عصر مروانیان 111
- فصل پنجم: عملکرد فرزندان ائمه اطهار علیهم السلام در عصر خلافت مروانیان 115
- حسنیان 115
- نقش فرهنگی زید بن علی بن حسین علیه السلام در عصر مروانیان 123
- نقش تبلیغی زید 124
- نقش فرهنگی فرزندان زید در عصر مروانیان 125
- عملکرد فرهنگی و علمی دیگر فرزندان زید 126
- نقش و مواضع سیاسی زید بن علی در عصر مروانیان 127
- قیام زید 130
- عملکرد سیاسی یحیی بن زید 133
- عملکرد سیاسی دیگر فرزندان زید 135
- نقش فرهنگی و سیاسی فرزندان امام باقر علیه السلام 136
- نقش فرهنگی عبداللّه بن محمد باقر علیه السلام 136
- نقش فرهنگی و سیاسی علی بن محمد باقر علیه السلام 137
- نقش سیاسی عبداللّه بن باقر علیه السلام 138
- نقش فرهنگی - اجتماعی دیگر فرزندان امام سجاد علیه السلام 139
- نقش فرهنگی عمر اشرف 142
- نقش فرهنگی حسین بن علی بن حسین علیه السلام 144
- عملکرد علی اصغر در عصر مروانیان 145
- علل اتخاذ مواضع بنی الحسین در دوره مروانیان 145
- نتیجه 153
- فهرست منابع و مآخذ 157
جستند و سپس از مدینه فرار کردند و خود را به بصره رساندند و در آن جا از برادر عبداللّه یعنی ابراهیم حمایت کردند. عیسی در این جنگ پرچمدار سپاه ابراهیم و جانشین وی نیز بود. ابراهیم کشته شد و عیسی و حسین متواری شدند و مدّت ها مخفیانه زندگی می کردند.(1)
نقش فرهنگی و سیاسی فرزندان امام باقر علیه السلام
در بیشتر منابع معتبر رجالی و انساب آمده است که امام باقر علیه السلام دارای دو همسر دائمی به نام های امّ فروه و امّ حکیم بوده اند. امام علیه السلام از همسرش امّ فروه دو فرزند پسر به نام های جعفر علیه السلام و عبداللّه داشته اند. از ام حکیم هم دو فرزند پسر به نام های ابراهیم و عبداللّه داشته اند که در همان سنین کودکی دار فانی را وداع کردند.و نیز امام علیه السلام دارای یک فرزند پسر به نام علی از مادری ام ولد بوده اند.(2) بنابراین امام باقر علیه السلام سه فرزند پسر به نام های جعفر، عبداللّه و علی داشته اند. به شرح حال و نقش امام جعفر صادق در فصل گذشته اشاره شد. در این فصل به مواضع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عبداللّه و علی می پردازیم.
نقش فرهنگی عبداللّه بن محمد باقر علیه السلام
وی دومین فرزند امام باقر علیه السلام و با امام صادق علیه السلام از یک مادر بود. او صاحب فضل و دانش بود. علمای رجال او را جزو محدثین به شمار آورده اند.
شیخ طوسی در رجال او را در شمار شاگردان و اصحاب امام
1- ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص 358 - 360.
2- حسین حسینی زرباطی، بغیه الحائر فی احوال امام باقر علیه السلام، ص77.