سادات حسینی در عصر مروانیان صفحه 137

صادق علیه السلامدانسته است.(1) عده بسیاری علم حدیث را از او فرا گرفته اند و از او حدیث نقل کرده اند.

عبداللّه در سال هشتاد و پنج هجری به دنیا آمد ولی عمر زیادی نکرد و قبل از شهادت پدرش امام باقر علیه السلام (114هجری) در حالی که بیست و پنج سال بیشتر نداشت، به قتل رسید. بنابراین نمی توانست در این زمان کوتاه نقش علمی و فرهنگی قابل توجهی داشته باشد.

در کتب انساب همچون المجدی، عمده الانساب و غیره از او به نیکی یاد شده است.(2)

اگر کسانی مانند علامه مامقانی شخصیت وی را مورد خدشه قرار داده اند، او را با عبداللّه افطح یکی دانسته اند در صورتی که با کم ترین توجّه می فهمیم این سخن درست نیست؛ زیرا شیخ مفید تصریح می کند غیر از امام صادق علیه السلام از فرزندان امام باقر علیه السلام کسی ادعای امامت نکرده

است. در اکثر منابع علمای رجال عبداللّه را محدثی موجّه و موثّق دانسته اند.(3)

نقش فرهنگی و سیاسی علی بن محمد باقر علیه السلام

چنان که اشاره شد، مادر وی ام ولد بود. صاحب ریاض درباره اش می گوید: او سیدی جلیل القدر و از بزرگان سادات بنی الحسین بود که احتیاجی به وصفش نیست.(4) نامش در کتب رجالی چندان ذکر نشده است. تنها شیخ طوسی در رجال او را در ردیف اصحاب امام صادق علیه السلام

1- رجال طوسی، ص223.
2- شیخ مفید، الارشاد، 169؛ ابن طقطقی، الاصیلی فی انساب الطالبیین، ص148.
3- زکی الدین عنایه اللّه علی قهپایی، مجمع الرجال، قم، نشر مؤسسه اسماعیلیان، 4/45.
4- میرزا عبداللّه افندی، ریاض العلماء، قم، نشر کتابخانه آیت اللّه مرعشی، 1401ه .، 4/216.