- سپاسگزاری و قدردانی 1
- مقدمه 2
- بخش اول: مروانیان و شرائط سیاسی عصر آنان 6
- اشاره 6
- مقدمه 7
- فصل اول: مروانیان 7
- معاویه (41 - 60ه .) 8
- بحران در حکومت سفیانیان 10
- خلافت مروان و بنیان گذاری حکومت مروانیان 11
- عبدالملک بن مروان (65 - 86ه .) 15
- ولید بن عبدالملک (86 - 96ه .) 17
- سلیمان بن عبدالملک (96 - 99ه .) 18
- عمر بن عبدالعزیز (99 - 101ه .) 20
- یزید بن عبدالملک (101 - 105ه .) 21
- هشام بن عبدالملک (105 - 125ه .) 22
- ولید بن یزید بن عبدالملک (125 - 126ه .) 23
- یزید بن ولید بن عبدالملک (126 - 126ه .) 24
- مروان بن محمد (127 - 132ه .) 25
- علل سقوط خلافت مروانیان 26
- اشاره 31
- فصل دوم: اوضاع سیاسی - اجتماعی و فرهنگی عصر مروانیان 31
- سیاست های دولت اموی 31
- ب) به کار بستن سیاست برتری عرب 32
- الف) احیای تعصّبات قبیله ای 32
- ت) بذل و بخشش سیاسی 33
- ث) موروثی کردن خلافت 34
- ج) مصادره اموال عمومی 35
- ح) سخت گیری نسبت به مردم 36
- قیام های خوارج 41
- قیام های عصر مروانیان 41
- توّابین 42
- قیام مختار 43
- قیام عبداللّه بن زبیر 44
- قیام ابن اشعث 45
- اوضاع فرهنگی و اجتماعی در دوره مروانیان 47
- قیام زید و فرزندش یحیی 47
- وضعیّت اخلاقی جامعه عصر مروانیان 53
- عوامل پیدایش فساد اخلاقی در جامعه عصر مروانیان 58
- اشاره 59
- بخش دوم: سادات حسینی و عملکرد فرهنگی - اجتماعی و سیاسی آن ها در عصر مروانیان 59
- فصل سوم: سادات حسینی 60
- اشاره 60
- امام سجاد علیه السلام (38 - 94ه .) 61
- جایگاه امام سجاد علیه السلام 63
- زندگانی امام باقر علیه السلام 66
- جایگاه امام باقر علیه السلام 67
- فرزندان امام باقر علیه السلام 68
- عبداللّه بن محمد باقر علیه السلام 68
- علی بن محمد باقر علیه السلام 69
- امام صادق علیه السلام 70
- زید 71
- فرزندان زید 74
- یحیی بن زید 74
- عیسی بن زید 75
- عبداللّه بن علی بن حسین علیه السلام (عبداللّه باهر) 76
- جایگاه عبداللّه باهر 77
- عمر بن علی بن حسین (عمر أشرف) 78
- جایگاه عمر أشرف در دوره مروانیان 80
- حسین بن علی بن حسین علیه السلام (حسین اصغر) 82
- علی بن علی بن حسین علیه السلام (علی اصغر) 83
- سیره عملی سادات حسینی در برخورد با مروانیان 85
- فصل چهارم: نقش فرهنگی - اجتماعی و سیاسی امامان شیعه 85
- عملکرد و نقش فرهنگی - اجتماعی امام سجاد علیه السلام 87
- نقش سیاسی امام سجاد علیه السلام در برابر خلافت مروانیان 93
- دوره سوم زندگی سیاسی امام سجاد علیه السلام 96
- رفتار امام سجاد علیه السلام با خلفای مروانی 98
- نقش فرهنگی، اجتماعی امام باقر علیه السلام در عصر مروانیان 100
- برخورد امام باقر علیه السلام با دیگر فِرَق 102
- عملکرد فرزندان ائمه علیهماالسلام در عصر مروانیان 103
- نقش فرهنگی و اجتماعی امام جعفر صادق علیه السلام 107
- برخورد امام صادق علیه السلام با اندیشه های مخالف 108
- امام صادق علیه السلام در برخورد با غالیان 110
- عملکرد سیاسی امام صادق علیه السلام در عصر مروانیان 111
- حسنیان 115
- فصل پنجم: عملکرد فرزندان ائمه اطهار علیهم السلام در عصر خلافت مروانیان 115
- نقش فرهنگی زید بن علی بن حسین علیه السلام در عصر مروانیان 123
- نقش تبلیغی زید 124
- نقش فرهنگی فرزندان زید در عصر مروانیان 125
- عملکرد فرهنگی و علمی دیگر فرزندان زید 126
- نقش و مواضع سیاسی زید بن علی در عصر مروانیان 127
- قیام زید 130
- عملکرد سیاسی یحیی بن زید 133
- عملکرد سیاسی دیگر فرزندان زید 135
- نقش فرهنگی و سیاسی فرزندان امام باقر علیه السلام 136
- نقش فرهنگی عبداللّه بن محمد باقر علیه السلام 136
- نقش فرهنگی و سیاسی علی بن محمد باقر علیه السلام 137
- نقش سیاسی عبداللّه بن باقر علیه السلام 138
- نقش فرهنگی - اجتماعی دیگر فرزندان امام سجاد علیه السلام 139
- نقش فرهنگی عمر اشرف 142
- نقش فرهنگی حسین بن علی بن حسین علیه السلام 144
- عملکرد علی اصغر در عصر مروانیان 145
- علل اتخاذ مواضع بنی الحسین در دوره مروانیان 145
- نتیجه 153
- فهرست منابع و مآخذ 157
مشغول تحصیل حدیث و فقه بودند و نقش فرهنگی و اجتماعی نداشتند، اما در عصر عباسیان از عبداللّه و محمد به عنوان عالم، فاضل و محدث یاد کرده اند.(1)
عملکرد علی اصغر در عصر مروانیان
وی گویا در حدود سال 95 هجری به دنیا آمد و هنوز 30 سال از عمرش نگذشته بود که از دنیا رفت، به همین سبب منابع رجالی و حدیثی، حتی شیخ مفید از نقش و فعالیت او چیزی بیان نکرده اند و فقط شیخ مفید به ذکر نام او بسنده کرده است.(2)
در کتب انساب نیز فقط نام او ذکر شده است و بیشتر به اعقاب او
پرداخته اند. علی اصغر یک فرزند پسر به نام حسن أفطس داشت که او را رمح(3) آل ابی طالب می گفتند.(4) علی اصغر در زمان مروانیان کودک بود و بیش تر فعالیت های او و فرزندانش در عصر عباسیان بود. وی پرچمدار سپاه نفس زکیه و در آن زمان صاحب شرف و قدر بوده که از بحث ما خارج است.
علل اتخاذ مواضع بنی الحسین در دوره مروانیان
مروانیان همیشه به دنبال فرصت و بهانه بودند تا کسانی را که سدّ راه و مانع پیشرفت خلافتشان بوده، از بین ببرند. دستگاه خلافت برای این که
1- ابن طقطقی، الأصیلی فی انساب الطالبیین، 281.
2- شیخ مفید، الارشاد، ص261.
3- «رمح» به معنای بلند قامت است و چون علی اصغر در میان آل ابی طالب قد بلندی داشت به او رمح آل ابی طالب می گفتند.
4- ابن عنبه، الفصول الفخریه، ص187.