- تقدیم به: 1
- مقدمه ناشر 2
- پیشگفتار 4
- اشاره 8
- مقدمات 8
- اشاره 9
- درآمد 9
- 1- تعریف مساله و بیان سؤالهای اصلی تحقیق 12
- الف) تعریف مساله 12
- ب) سؤالات اصلی و فرعی پژوهش: 12
- 3- مفاهیم اصلی 13
- 2- فرضیه 13
- 4- سابقه و ضرورت انجام تحقیق 15
- الف) سابقه تحقیق: 15
- ب - ضرورت انجام تحقیق: 15
- 5- اهداف پژوهش 15
- 8- روش انجام تحقیق: 16
- 7- مراجع استفاده کننده از نتیجه تحقیق: 16
- 6-کاربردهای تحقیق 16
- 9- ساختار پژوهش 17
- فصل اول: کلّیات 18
- اشاره 18
- 1-1-1- فرقه 19
- 1.کلیاتی در باره فرق و مذاهب اسلامی 19
- 2-1-1 - مذهب 19
- 4-1-1- نِحَل 20
- 3-1-1- ملل 20
- 5-1-1 - حدیث تفرقه 21
- 2-1- آغاز اختلاف مسلمانان و مهمترین اختلاف 22
- 3-1- عوامل اختلاف مسلمانان 23
- 2-3-1- منع کتابت (نوشتن) حدیث 23
- 1-3-1- تعصّب قبیله ای 23
- اشاره 23
- 4-3-1- سوء برداشت ولجاجت درپذیرش حقایق 24
- 3-3-1- همجواری مسلمانان با پیروان سایر ادیان 24
- 3-3-1- اجتهاد 25
- 5-3-1- وجود آیات متشابه در قرآن 25
- 1-4-1- شیعه 26
- ب - پیدایش شیعه 26
- الف- معنای لغوی و اصطلاحی 26
- 4-1- فرق و مذاهب اسلامی 26
- ج – فرقه های شیعی 27
- 1-1-4-1- اثنا عشریه 28
- - کتب اثنا عشریه 28
- اشاره 28
- - عقاید اصلی اثنی عشریه 30
- الف- توحید و صفات الهی 30
- ب- قرآن 30
- ج- عدل الهی و جبر و اختیار 31
- د- ایمان 32
- ه-- امامت 33
- - منابع فقهی اثناعشریّه 34
- جمعیت و پراکندگی 35
- اشاره 36
- الف - شخصیت زید بن علی و قیام او 36
- 2-1-4-1- زیدیه 36
- ب - آثار زید بن علی 38
- ج - فرقه های زیدیه 39
- د - مهمترین مراکز 39
- ه- - فقه زیدی 40
- اشاره 41
- 3-1-4-1- اسماعیلیه 41
- - فقه اسماعیلی 43
- پراکندگی جغرافیایی 45
- اشاره 46
- 1-2-4-1 - حنفی 46
- 1- 4 – 2- اهل سنت 46
- الف -شرح احوال ابوحنیفه 46
- اشاره 46
- ب - آراء کلامی حنفی 49
- ج - منابع و روش فقهی حنفی 50
- د - کتب حنفی 51
- ه- - رشد، نموّ و پراکندگی جغرافیایی حنفی 51
- 2-2-4-1 - مالکی 52
- اشاره 52
- الف - شرح احوال مالک بن انس 52
- ب - کتب مالکی 55
- ج – مهم ترین آرای کلامی مالکی 56
- د - منابع روش فقهی مذهب مالکی 57
- 3-2-4-1- شافعی 59
- ه- - جغرافیایی مالکی پراکندگی 59
- اشاره 59
- الف - شرح زندگی و احوال شافعی 59
- ب - استادان و شاگردان شافعی 61
- ج - کتب شافعی 64
- اشاره 64
- د - آراء کلامی شافعی 64
- 1. صفات الهی 65
- 2. قضا و قدر 65
- 4. امامت 65
- 3. ایمان 65
- ه- - روش فقهی مذهب شافعی 66
- و - پراکندگی جغرافیایی شافعی 67
- 4-2-4-1 - حنبلی 68
- الف – زندگی و احوال احمد بن حنبل 68
- اشاره 68
- ب - آثار احمد ابن حنبل 70
- د - عقاید احمد بن حنبل 71
- ج- طریقه و مشی احمد ابن حنبل 71
- 1. سنّت گرایی 71
- 3. خلافت 72
- 4. ظاهرگرایی 72
- 2. تفضیل صحابه 72
- ه- - اصول مذهب حنبلی 73
- و - کتب فقهی حنبلی 74
- ح - پراکندگی جغرافیایی حنبلی 75
- اشاره 77
- فصل دوم: مستبصرینی ازقاره آسیا 77
- 1-2- کشور اردن 78
- - شخصیت علمی 78
- - جایگاه اجتماعی و سیاسی 78
- - زمینه های تحول فکری و علل گرایش به تشیع 78
- 1-1-2- احمد حسین یعقوب 78
- اشاره 78
- آثار: 80
- - مقالات: 90
- - شخصیت علمی 91
- - زمینه های تحول فکری 91
- 2-1-2- بنت الهدی رفیق الموسوی 91
- اشاره 91
- علل گرایش به تشیع 92
- آثار: 93
- - شخصیت علمی 94
- - زمینه تحول فکری 94
- 3-1-2- مروان خلیفات 94
- اشاره 94
- علل گرایش به تشیع 95
- 1- مصیبت یوم الخمیس 95
- 2- کتب مستبصرین 96
- آثار: 97
- 1-2-2- رحمت الله مهاجری کردستانی (گلولانی) 100
- اشاره 100
- 2- 2- کشور ایران 100
- - زمینه ی تحول فکری 101
- - شخصیت علمی 101
- - علل گرایش به تشیع 102
- آثار: 104
- - شخصیت علمی 105
- - زمینه های تحول فکری 105
- 3-2- کشورسوریه 105
- 1- تحقیق در خصوص مذاهب 105
- 1-3-2- عبدالمحسن السراوی 105
- اشاره 105
- 2- عدم تعصب مذهبی 106
- 3- برتری مذهب اهل بیت علیهم السلام 107
- 4- موانع بینش، بصیرت 107
- - علل گرایش به تشیع 108
- 2- عدم ذکر مذهب اهل البیت علیهم السلام در کنار مذاهب اربعه 108
- 1- برکناری موانع 108
- آثار 109
- اشاره 110
- 2-3-2- هشام آل قطیط 110
- 1- حدیث فرقه ناجیه 111
- - زمینههای تحول فکری 111
- - شخصیت علمی 111
- 2- مطالعه کتب شیعی 111
- - علل گرایش به تشیع 115
- 1- صدق شیعه 115
- 2- ارتباط نزدیک با شیعه 115
- آثار: 116
- اشاره 120
- 3-3-2- محمد سلیم عرفه 120
- 1- آشنایی با شخصیت شیعی 121
- - زمینههای تحول فکری 121
- - شخصیت علمی 121
- 2- خواندن کتاب المراجعات 122
- 2- واکنش جامعه نسبت به او پس از مطالعه کتب شیعی و تأمل در کتب اهل سنت محمد سلیم 123
- - علل گرایش به تشیع 123
- 1- خطبه حضرت زینب سلام الله علیها 123
- آثار: 127
- افادات من ملفات التاریخ: 127
- - شخصیت علمی 128
- 4-3-2- لمیاء حماده 128
- اشاره 128
- 1- پیروی از گذشتگان 128
- - زمینه های تحول فکری 128
- اشاره 128
- 2- ملاقات با شخصیتی شیعی 129
- مسیرصحیح شناخت تشیع 130
- - علل گرایش به تشیع 130
- رسیدن به جواب برای برخی شبهات خیالی علیه شیعه 131
- شناخت مذهب جعفری در کنار مذاهب اربعه 131
- برکناری از تعصبات 132
- 5- آگاهی از قضیه ی مصیبت روز پنج شنبه 132
- 6- بصیرت یافتن و از بین بردن انگیزه های تعصب وهمی 133
- - آشکار ساختن استبصار خود 134
- - ایستادگی در برابر جریانات مقابل 134
- آثار: 135
- 5-3-2- یاسین المعیوف بدرانی 135
- اشاره 135
- اشاره 136
- - زمینه های تحول فکری و علل گرایش 136
- 1- تجدید نظر در مطالعات گذشته 136
- 2- اهمیت به کار گیری عقل در بررسی های تاریخی 137
- 4- دشمن طایفه ای 137
- 3- اهمیت بررسی نجات نفس از انحراف 137
- - تصدی دعوت پس از بصیرت یافتن 138
- آثار: 139
- اشاره 140
- - محیط تربیتی 140
- 6-3-2- باسل بن خضراء الحسنی 140
- - شخصیت علمی 140
- 1- گشوده شدن افق های بیداری 141
- - اهتمام به کتابهای دینی 141
- - زمینه های تحول فکری 141
- - مطالعه کتاب المراجعات 141
- 1- آیه ی تبلیغ 143
- - علل گرایش به تشیع 143
- 02- اولین حدیث نبوی که مرا به تشیع نزدیک نمود 144
- 3- ادامهی تحقیق 144
- آثار: 145
- اشاره 145
- 4-2- کشور ترکیه 145
- 1-4-2- محمد کوزل الحسن الآمدی 145
- 1- تحقیق در تاریخ مسلمانان 146
- - شخصیت علمی 146
- - زمینه های تحول فکری 146
- 2- پژوهش درباره ی علل ایجاد اختلاف دینی 146
- 3- آزادی از تقلید کورکورانه 147
- 2- عبور کردن از حجاب ها و هدایت یافتن به هدایت عترت علیهم السلام 148
- 1- ضعف روش اهل سنت در بررسی تاریخ 148
- - علل گرایش به تشیع 148
- آثار 149
- 1- المسح فی وضوء الرسول’ 149
- 3- نص بر خلافت اهل بیت علیهم السلام 149
- 1-5-2- سعید یعقوب 150
- اشاره 150
- 5-2- کشور فلسطین 150
- - شخصیت علمی 150
- 1- پژوهشهای دینی 151
- زمینههای تحول فکری 151
- - علل گرایش به تشیع 152
- 2- رهایی از تقلید کورکورانه 152
- 1- موضوع امامت 152
- 2- تأثیر از شخصیت امام علی علیه السلام 153
- آثار 154
- اشاره 154
- 2-5-2- اسعد وحید القاسم 154
- - محیط تربیتی 155
- - شخصیت علمی 155
- زمینههای تحول فکری 156
- 1- بررسی و مطالعه مطالب خلاف اهل تسنن 156
- 2- ایمان و اعتقاد به گفتگو و تعامل میان فرق اسلامی 156
- علل گرایش به تشیع 157
- 1- وجود ادلّهی شیعه در صحاح ستّه 157
- 2- انتخاب مذهب نزدیکتر به سنت پیامبر’ 158
- آثار: 159
- - پاسخ به عملکرد خانواده و جامعه 159
- اشاره 160
- 6-2- کشور عراق 160
- 1-6-2- صباح علی البیاتی 160
- - شخصیت علمی 161
- - مطالعه نهج البلاغه 161
- - علل گرایش به تشیع 161
- - زمینه های تحول فکری 161
- آثار: 162
- اشاره 164
- 2-6-2- صائب عبد الحمید 164
- - شخصیت علمی 165
- - زمینههای تحول فکری 165
- - متأثر شدن از امام حسین علیه السلام 166
- - علل گرایش به تشیع 166
- - پس از بیداری 168
- آثار: 168
- مقالات: 176
- اشاره 185
- 2-6-3- سعید السامرائی 185
- 1- راه شناخت عقیده ی حق 186
- - زمینه های تحول فکری 186
- 2- کنار گذاشتن تعصب قبیله ای 187
- - علل گرایش به تشیع 188
- 1- میراث شیعه 188
- - پیوستن به تشیع 189
- 2- انقلاب در اعتقاد 189
- آثار: 190
- - سلطه ی دینی یزیدیه 192
- 4-6-2- عامر سلو رشید 192
- اشاره 192
- 1- اثر پذیری از اسلام 193
- - شخصیت علمی 193
- - زمینه های تحول فکری 193
- 2- انگیزه های روی آوری به بررسی اسلام 194
- کتب شیعه 196
- - علل گرایش به تشیع 196
- آثار: 196
- 1-7-2- عصام علی یحیی العماد 197
- - محیط تربیتی 197
- اشاره 197
- 7-2- کشور یمن 197
- - شخصیت علمی و اجتماعی 197
- 1 – آشنایی با تشیع 198
- - زمینه های تحول فکری 198
- - علل گرایش به تشیع 200
- 2 – عدم دسترسی به کتب معتبر 200
- - پذیرش تشیع 202
- آثار 202
- - محیط تربیتی و شخصیت علمی 203
- 2-7-2- یحیی طالب مشاری الشریف 203
- اشاره 203
- 1) شناخت امامت 204
- - زمینه های تحول فکری 204
- 2) اشتیاق برای شناخت بیشتر اهل بیت علیهم السلام 205
- - علل گرایش به تشیع 206
- 3) بررسی شیعه 206
- - بررسی روایات درباره اهل بیت علیهم السلام 206
- - قبول حقیقت 207
- آثار: 208
- - کشف حقیقت 208
- اشاره 209
- 3-7-2- حسینه حسن الدریب 209
- - محیط تربیتی 210
- - شخصیت علمی 210
- 1- افزایش سوالات و نیافتن پاسخی بر آنها 211
- - زمینههای تحول فکری 211
- 2- ازدواجش با فردی از مکتب جعفری 212
- 1- دلایل موجود در صحاح سته و کتب زیدیه 213
- - علل گرایش به تشیع 213
- 2- حق بودن مذهب جعفری 214
- - مسئولیت های اجتماعی- سیاسی 215
- آثار: 216
- فصل سوم: مستبصرینی از قاره آفریقا 217
- اشاره 217
- اشاره 218
- - شخصیت علمی 218
- 1-1-3- محمد تیجانی سماوی 218
- 1-3- کشور تونس 218
- - محیط تربیتی 218
- - زمینههای تحول فکری 219
- - علل گرایش به تشیع 220
- شیخ المضیره شیخ محمود ابوریه و... 220
- اشاره 220
- 1- نص بر خلافت 221
- 2- نزاع فاطمه سلام الله علیها و ابوبکر 222
- 3- علی سزاوارتر به پیروی 223
- 4- روایتهای وارده دربارهی وجوب پیروی از علی علیه السلام 225
- آثار: 227
- - محیط تربیتی 234
- اشاره 234
- 2-1-3- الهاشمی بن رمضان 234
- - رویارویی با حقایق تاریخ اسلام 235
- - زمینه های تحول فکری 235
- - شخصیت علمی 235
- - علل گرایش به تشیع 236
- - آشنایی با شخصیتی شیعی 236
- آثار: 237
- 2-3- کشور سودان 238
- اشاره 238
- اشاره 238
- - شخصیت علمی 238
- 1-2-3- محمد علی المتوکل 238
- - زمینه های تحول فکری 238
- 1- بالا بردن آگاهی در جامعه 239
- 2- گفتگو با شخصیتی شیعی 240
- 3- سختی های پژوهش و تحقیق 241
- - علل گرایش به تشیع 242
- 1- آگاهی نسبت به جایگاه اهل بیت علیهم السلام 242
- 2- تمسک به دعا 243
- 3- دیدار اول با شخصیت شیعی 243
- - ترس از گفتگو کردن با شیعه 244
- - پژوهش درخلال کتابها 245
- - اسلوب شگفت انگیز در گفتگو 245
- تاثیر شدید از کتاب المراجعات 246
- - دیدار های این گروه با شیخ 246
- - روشهای شیخ در طرح بحث ها 246
- آثار: 247
- اشاره 247
- 3-2-2- معتصم سید احمد 247
- - شخصیت علمی و تحول اندیشه 248
- - علت عدم گرایش به وهابیت 249
- 1- آشنایی با تشیع 250
- - زمینه های تحول فکری 250
- 3- عدم توجه علمای اهل سنت به برخی از احادیث 251
- 2- جستجو در منابع اهل سنّت 251
- 1-عدم دلیل قانع کننده 252
- آثار: 252
- 2– مطالعه کتب شیعی 252
- علل گرایش به تشیع 252
- 3-2-3- عبد المنعم الحسن 255
- - محیط تربیتی 255
- اشاره 255
- - شخصیت علمی 256
- - زمینه های تحول فکری 257
- 1- آشنایی با شخصیتی کامل 257
- - خطبه ی حضرت زهرا سلام الله علیها 258
- - علت گرایش به تشیع 258
- 2- عدم تسلیم نسبت به حق 258
- آثار: 260
- - محیط تربیتی 261
- - شخصیت علمی و فرهنگی 261
- اشاره 261
- 3-3- کشور مصر 261
- 3- 1-3- احمد راسم النفیس 261
- - جایگاه اجتماعی و سیاسی 262
- - شرایط اجتماعی و سیاسی 262
- 2- اتهام عمومی علیه تشیع 263
- زمینههای تحول فکری 263
- 1- انقلاب اسلامی ایران 263
- آثار: 264
- - علل گرایش به تشیع 264
- - آشنایی با کتب شیعه و مستبصرین 264
- مقاله: 265
- اشاره 266
- - زمینههای تحول فکری 266
- 1- آشنایی با شخصیت شیعی و خانواده وی 266
- - محیط تربیتی 266
- 2-3-3- صالح الوردانی 266
- 2- آشنایی با کتب شیعی 267
- 3- پژوهش در باره ی اسوه ی حقّ 267
- 2- جایگاه امام علی علیه السلام در نزد اهل سنت 268
- 1- ویژگی های میراث شیعه 268
- - علل گرایش به تشیع 268
- آثار: 269
- 3-پویایی فقه شیعه 269
- اشاره 276
- - شخصیت اجتماعی، سیاسی 276
- 3-3-3- الدمرداش بن زکی العقالی 276
- - شخصیت علمی 276
- - زمینههای تحول فکری 277
- 1- قرآن کریم 277
- 2- جستجوی حقایق و تفکر در عقاید 277
- علل گرایش به تشیع 278
- 1- نقص در فقه حنفی 278
- 2- معرفت نسبت به فقه امامیه 279
- 3- خواندن کتب شیعه 280
- آثار 281
- 4-3-3- سعید أیوب 283
- اشاره 283
- - شخصیت علمی 283
- 2- بررسی تاریخ اسلام 284
- زمینه های تحول فکری 284
- 1- تفاوت تاریخ اسلام و تاریخ مسلمانان 284
- - علت گرایش به تشیع 285
- - شناخت واقعه غدیر 285
- آثار 286
- اشاره 291
- فصل چهارم: مستبصرینی از قاره اروپا و آمریکا 291
- - شخصیت علمی 292
- 1-1-4- حامد الگار 292
- اشاره 292
- 1-4- کشور انگلستان 292
- - زمینه تحول فکری و علت گرایش به تشیع 293
- - روحیه و فرهنگ مردم ایران 293
- - شخصیت اجتماعی، سیاسی 294
- - جوایز و افتخارات 295
- آثار: 296
- 2-4- کشور آمریکا 298
- - سفر به ایران 298
- 1-2-4- محمد لگنهاوزن 298
- - شخصیت علمی 298
- اشاره 298
- - علت گرایش به تشیع 299
- - مطالعه نهج البلاغه 299
- - آشنایی با اسلام 299
- - زمینه تحول فکری 299
- آثار: 300
- اشاره 301
- - محیط تربیتی 301
- 1-3-4- رائول گنزالس (جعفر) 301
- 3-4- کشور اسپانیا 301
- - شخصیت علمی 302
- 1- پوچی کمونیسم 303
- - زمینه های تحول فکری 303
- 2- جمود مسیحیت 303
- - علل گرایش به تشیع 304
- 1- مطالعه کتب اسلامی 304
- 2- آشنا شدن با مسلمانان ایران 305
- - شخصیت اجتماعی 306
- آثار: 306
- فصل پنجم: نتایج بررسی علل استبصار 308
- اشاره 308
- اشاره 309
- 5 -1 - علت اول: اهل بیت علیهم السلام و جایگاه آنها 309
- 1-1-5- اهل بیت علیهم السلام از نگاه مستبصرین 311
- 2-1-5- تاثر از حضرت فاطمه ی زهرا سلام الله علیها 313
- 3-1-5- تأثر از قیام امام حسین علیه السلام 316
- 4-1-5- تفکر مستبصرین در مورد اهل بیت علیهم السلام 326
- اشاره 328
- 2-5- علت دوم: نقاط ضعف اهل سنت 328
- 1-2-5- منشاء نامگذاری اهل سنت و جماعت 334
- 2-2-5- وجود بسیاری از شکاف ها در مذهب اهل سنت 339
- 3-5- علت سوم: آشنایی با پیروان اهل بیت علیهم السلام 345
- 4-5- دلیل چهارم: شناخت شیعه و استواری استدلال های آن 355
- 5- 5 - دلیل پنجم: کتب شیعه و کتب مستبصرین 358
- 1- کتاب المراجعات 358
- اشاره 358
- 2- کتاب ثم اهتدیت 363
- 3- سایر کتب 365
- اشاره 368
- 6-5- سایر علل 368
- 1- مسئله جانشینی پیامبر: 368
- 3- باز بودن باب اجتهاد نزد شیعه: 369
- 2- قرآن و عقل 369
- 4- استقلال علما شیعه از حکومت ها 370
- اشاره 371
- 5 – آگاهی از برخی از وقایع مهم تاریخی: 371
- الف - مصیبت یوم الخمیس 371
- ب - واقعه غدیر خم 373
- فهرست منابع: 374
2- رهایی از تقلید کورکورانه
سعید یعقوب در مورد تقلید کورکورانه و دریافت کردن عقاید موروثی پدران و اجداد بدون دقت و تفکر به تحقیق پرداخت چرا که این امر راه محقق را سد کرده و او را از شناخت حقیقت باز می دارد؛ از طرفی پدران ایشان روش یا اصول یا سازمان هایی برپا می کنند که معتقدند که این همان دینی است که نباید از آنها گذشت. افراد مقلّد قدرت جستجو ندارند؛ چرا که به اقتباس از دیگران بدون تحمل زحمت جستجو و دقت، عادت کرده اند و قوه جستجو و کنجکاوی در درونشان مرده است. از این رو سعید یعقوب تقلید کورکورانه عقاید موروثی اش را رها کرد و هرگونه رابطه اش را با آنها کنار نهاد و به صورت کاملاً عینی به تحقیق پرداخت تا دلایل و براهین او را به جاده صواب بکشاند (همان، 398).
- علل گرایش به تشیع
1- موضوع امامت
امامت یکی از مهمترین موضوعاتی بود که سعید یعقوب بدان توجه کرد چرا که دریافت این امر نقش مهمی در زندگی مسلمانان دارد و تحقیق درباره آن بخش بزرگی از تفکر بشری را از زمان های دور به خود معطوف کرده است و امامت یک ضرورت انسانی شخصی است نه یک ضرورت مذهبی یا دینی. یعقوب در این باره می گوید که جدال حول این موضوع در فرهنگ اسلامی جایگاه متمایزی دارد به گونه ای که عده ای حتی سخن گفتن از آن را جایز نمی دانند و نزدیک شدن بدان را خطر بزرگی می پندارند (همان، 399).