بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع در پنجاه سال اخیر (1390 - 1340ھ.ش) صفحه 21

است. و در قرآن به معنی عطیه و بخشش به کار رفته است (نساء: 4) (شهرستانی، 1998: 1/ 18).

5-1-1 - حدیث تفرقه

حدیث تفرقه عنوان روایت مشهوری از نبیّ اکرم است که در بسیاری از کتاب های فرق آمده و فرقه نویسان براساس آن دسته بندی هایی از فرقه های اسلامی ارائه داده اند. در این حدیث پیامبر اکرم پیش بینی می کنند که امّت اسلام به 73 فرقه تقسیم می شوند، چنان که پیش از آن یهودیان به 71 فرقه و مسیحیان به 72 فرقه تقسیم شدند، ودر هر کدام از آنها تنها یک فرقه اهل نجات بوده وبقیه به هلاکت می رسند:

«افترقت الیهود علی احدی و سبعین فرقه، فواحده فی الجنّه وسبعون فی النّار، و افترقت النصاری علی اثنتین وسبعین فرقه، فاحدی وسبعون فی النّار، واحده فی الجنّه، والذی نفس محمد بیده لتفترقنّ امّتی علی ثلاث وسبعین فرقه، واحده فی الجنّه واثنتان وسبعون فی النّار».

این قسمت از حدیث تقریباَ در همه ی منابع با اندک تفاوتی به همین گونه نقل شده است. اما در دنبالۀ حدیث و ذیل آن، که به حقانیّت یک گروه می پردازد، تفاوت های فراوانی بین روایات وجود دارد؛ زیرا فرقه های گوناگون هر یک سعی در تطبیق آن با مذهب خود داشته اند. شیعیان ذیل حدیث را با چنین عباراتی نقل کرده اند: «هو ما نحن علیه الیوم انا و اهل بیتی»، یعنی «فرقۀ ناجیه همان است که هم اکنون من و اهل بیتم برآنیم»، یا «هی التی اتبعت وصی محمد’»، یعنی «فرقۀ ناجیه همان است که از وصی محمد’ پیروی کرده