بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع در پنجاه سال اخیر (1390 - 1340ھ.ش) صفحه 308

فصل پنجم: نتایج بررسی علل استبصار

اشاره

در این فصل نویسنده برآن است تا آنچه را که پس از ارزیابی و بررسی علل تشیع مستبصرین بدان دست یافته بصورت دسته بندی در چند علت اصلی بعنوان نتیجه یادآور گردد.

قبل از آن باید متذکر شویم که، بصیرت یافتن از عواطف و احساسات لطیف نشات نمی گیرد، و این که استبصار تصادفی و مردد بودن در مبدا و مسیر نیست، بلکه موضوعی است که شخص بعد از یک بررسی آگاهانه و تفکر و تأمل فراوان، به آن جایگاه رسیده و ثمره اش رضایت کامل است. مستبصر در این مرحله با بسیاری از سختی ها مواجه می شود. مواجه با مشکلاتی که تمرین و درک آراستگی به صبر را می طلبد ولیکن مستبصر متوسل به نیرویی می شود تا سازگاری اش را در برابر ادله و براهینی که بر او برملا می شود؛ راحت و آسان گرداند. این تحول مذهبی تنها در طی مجموعه ای از علل وعوامل کامل می شود. عواملی که صاحبش را هدایت کرده و در نهایت او را به پذیرش مذهب اهل بیت علیهم السلام می کشاند و

این بحث موضوعی است که در این فصل به بررسی آن می پردازیم.

باید به این حقیقت اشاره کرد که این اسباب و عوامل که بصیرت یافتگان را به پذیرفتن مذهب اهل بیت سوق داده است، بسیار متنوع اند. برخی از آنها به صورت مستقیم عمل کرده و برخی دیگر، به صورت غیر مستقیم، و برخی آشکار و نمایان و برخی پنهان هستند. از طرفی همه ی این عوامل با اثرات متفاوتی عمل می کنند و آثار مختلفی از خود به جای می گذراند و اثرات برخی از این علت ها در افرادی قوی و در افرادی دیگر ضعیف هستند. اما در نهایت همه ی آنها دارای