- تقدیم به: 1
- مقدمه ناشر 2
- پیشگفتار 4
- اشاره 8
- مقدمات 8
- درآمد 9
- اشاره 9
- 1- تعریف مساله و بیان سؤالهای اصلی تحقیق 12
- ب) سؤالات اصلی و فرعی پژوهش: 12
- الف) تعریف مساله 12
- 2- فرضیه 13
- 3- مفاهیم اصلی 13
- 5- اهداف پژوهش 15
- 4- سابقه و ضرورت انجام تحقیق 15
- الف) سابقه تحقیق: 15
- ب - ضرورت انجام تحقیق: 15
- 8- روش انجام تحقیق: 16
- 7- مراجع استفاده کننده از نتیجه تحقیق: 16
- 6-کاربردهای تحقیق 16
- 9- ساختار پژوهش 17
- اشاره 18
- فصل اول: کلّیات 18
- 2-1-1 - مذهب 19
- 1-1-1- فرقه 19
- 1.کلیاتی در باره فرق و مذاهب اسلامی 19
- 4-1-1- نِحَل 20
- 3-1-1- ملل 20
- 5-1-1 - حدیث تفرقه 21
- 2-1- آغاز اختلاف مسلمانان و مهمترین اختلاف 22
- 2-3-1- منع کتابت (نوشتن) حدیث 23
- 1-3-1- تعصّب قبیله ای 23
- 3-1- عوامل اختلاف مسلمانان 23
- اشاره 23
- 3-3-1- همجواری مسلمانان با پیروان سایر ادیان 24
- 4-3-1- سوء برداشت ولجاجت درپذیرش حقایق 24
- 3-3-1- اجتهاد 25
- 5-3-1- وجود آیات متشابه در قرآن 25
- ب - پیدایش شیعه 26
- 4-1- فرق و مذاهب اسلامی 26
- 1-4-1- شیعه 26
- الف- معنای لغوی و اصطلاحی 26
- ج – فرقه های شیعی 27
- اشاره 28
- - کتب اثنا عشریه 28
- 1-1-4-1- اثنا عشریه 28
- الف- توحید و صفات الهی 30
- ب- قرآن 30
- - عقاید اصلی اثنی عشریه 30
- ج- عدل الهی و جبر و اختیار 31
- د- ایمان 32
- ه-- امامت 33
- - منابع فقهی اثناعشریّه 34
- جمعیت و پراکندگی 35
- 2-1-4-1- زیدیه 36
- اشاره 36
- الف - شخصیت زید بن علی و قیام او 36
- ب - آثار زید بن علی 38
- د - مهمترین مراکز 39
- ج - فرقه های زیدیه 39
- ه- - فقه زیدی 40
- اشاره 41
- 3-1-4-1- اسماعیلیه 41
- - فقه اسماعیلی 43
- پراکندگی جغرافیایی 45
- اشاره 46
- اشاره 46
- 1- 4 – 2- اهل سنت 46
- 1-2-4-1 - حنفی 46
- الف -شرح احوال ابوحنیفه 46
- ب - آراء کلامی حنفی 49
- ج - منابع و روش فقهی حنفی 50
- ه- - رشد، نموّ و پراکندگی جغرافیایی حنفی 51
- د - کتب حنفی 51
- الف - شرح احوال مالک بن انس 52
- 2-2-4-1 - مالکی 52
- اشاره 52
- ب - کتب مالکی 55
- ج – مهم ترین آرای کلامی مالکی 56
- د - منابع روش فقهی مذهب مالکی 57
- 3-2-4-1- شافعی 59
- الف - شرح زندگی و احوال شافعی 59
- ه- - جغرافیایی مالکی پراکندگی 59
- اشاره 59
- ب - استادان و شاگردان شافعی 61
- د - آراء کلامی شافعی 64
- ج - کتب شافعی 64
- اشاره 64
- 3. ایمان 65
- 1. صفات الهی 65
- 4. امامت 65
- 2. قضا و قدر 65
- ه- - روش فقهی مذهب شافعی 66
- و - پراکندگی جغرافیایی شافعی 67
- اشاره 68
- الف – زندگی و احوال احمد بن حنبل 68
- 4-2-4-1 - حنبلی 68
- ب - آثار احمد ابن حنبل 70
- 1. سنّت گرایی 71
- ج- طریقه و مشی احمد ابن حنبل 71
- د - عقاید احمد بن حنبل 71
- 4. ظاهرگرایی 72
- 3. خلافت 72
- 2. تفضیل صحابه 72
- ه- - اصول مذهب حنبلی 73
- و - کتب فقهی حنبلی 74
- ح - پراکندگی جغرافیایی حنبلی 75
- فصل دوم: مستبصرینی ازقاره آسیا 77
- اشاره 77
- - جایگاه اجتماعی و سیاسی 78
- - زمینه های تحول فکری و علل گرایش به تشیع 78
- - شخصیت علمی 78
- اشاره 78
- 1-2- کشور اردن 78
- 1-1-2- احمد حسین یعقوب 78
- آثار: 80
- - مقالات: 90
- - شخصیت علمی 91
- اشاره 91
- - زمینه های تحول فکری 91
- 2-1-2- بنت الهدی رفیق الموسوی 91
- علل گرایش به تشیع 92
- آثار: 93
- - شخصیت علمی 94
- - زمینه تحول فکری 94
- 3-1-2- مروان خلیفات 94
- اشاره 94
- 1- مصیبت یوم الخمیس 95
- علل گرایش به تشیع 95
- 2- کتب مستبصرین 96
- آثار: 97
- اشاره 100
- 2- 2- کشور ایران 100
- 1-2-2- رحمت الله مهاجری کردستانی (گلولانی) 100
- - شخصیت علمی 101
- - زمینه ی تحول فکری 101
- - علل گرایش به تشیع 102
- آثار: 104
- - شخصیت علمی 105
- اشاره 105
- 1- تحقیق در خصوص مذاهب 105
- 3-2- کشورسوریه 105
- - زمینه های تحول فکری 105
- 1-3-2- عبدالمحسن السراوی 105
- 2- عدم تعصب مذهبی 106
- 3- برتری مذهب اهل بیت علیهم السلام 107
- 4- موانع بینش، بصیرت 107
- 1- برکناری موانع 108
- 2- عدم ذکر مذهب اهل البیت علیهم السلام در کنار مذاهب اربعه 108
- - علل گرایش به تشیع 108
- آثار 109
- اشاره 110
- 2-3-2- هشام آل قطیط 110
- - شخصیت علمی 111
- - زمینههای تحول فکری 111
- 1- حدیث فرقه ناجیه 111
- 2- مطالعه کتب شیعی 111
- - علل گرایش به تشیع 115
- 1- صدق شیعه 115
- 2- ارتباط نزدیک با شیعه 115
- آثار: 116
- 3-3-2- محمد سلیم عرفه 120
- اشاره 120
- - شخصیت علمی 121
- - زمینههای تحول فکری 121
- 1- آشنایی با شخصیت شیعی 121
- 2- خواندن کتاب المراجعات 122
- 1- خطبه حضرت زینب سلام الله علیها 123
- 2- واکنش جامعه نسبت به او پس از مطالعه کتب شیعی و تأمل در کتب اهل سنت محمد سلیم 123
- - علل گرایش به تشیع 123
- آثار: 127
- افادات من ملفات التاریخ: 127
- 1- پیروی از گذشتگان 128
- 4-3-2- لمیاء حماده 128
- - زمینه های تحول فکری 128
- - شخصیت علمی 128
- اشاره 128
- اشاره 128
- 2- ملاقات با شخصیتی شیعی 129
- - علل گرایش به تشیع 130
- مسیرصحیح شناخت تشیع 130
- رسیدن به جواب برای برخی شبهات خیالی علیه شیعه 131
- شناخت مذهب جعفری در کنار مذاهب اربعه 131
- برکناری از تعصبات 132
- 5- آگاهی از قضیه ی مصیبت روز پنج شنبه 132
- 6- بصیرت یافتن و از بین بردن انگیزه های تعصب وهمی 133
- - ایستادگی در برابر جریانات مقابل 134
- - آشکار ساختن استبصار خود 134
- 5-3-2- یاسین المعیوف بدرانی 135
- اشاره 135
- آثار: 135
- - زمینه های تحول فکری و علل گرایش 136
- 1- تجدید نظر در مطالعات گذشته 136
- اشاره 136
- 4- دشمن طایفه ای 137
- 2- اهمیت به کار گیری عقل در بررسی های تاریخی 137
- 3- اهمیت بررسی نجات نفس از انحراف 137
- - تصدی دعوت پس از بصیرت یافتن 138
- آثار: 139
- اشاره 140
- - شخصیت علمی 140
- - محیط تربیتی 140
- 6-3-2- باسل بن خضراء الحسنی 140
- 1- گشوده شدن افق های بیداری 141
- - مطالعه کتاب المراجعات 141
- - اهتمام به کتابهای دینی 141
- - زمینه های تحول فکری 141
- - علل گرایش به تشیع 143
- 1- آیه ی تبلیغ 143
- 02- اولین حدیث نبوی که مرا به تشیع نزدیک نمود 144
- 3- ادامهی تحقیق 144
- 4-2- کشور ترکیه 145
- اشاره 145
- آثار: 145
- 1-4-2- محمد کوزل الحسن الآمدی 145
- - شخصیت علمی 146
- 2- پژوهش درباره ی علل ایجاد اختلاف دینی 146
- - زمینه های تحول فکری 146
- 1- تحقیق در تاریخ مسلمانان 146
- 3- آزادی از تقلید کورکورانه 147
- - علل گرایش به تشیع 148
- 2- عبور کردن از حجاب ها و هدایت یافتن به هدایت عترت علیهم السلام 148
- 1- ضعف روش اهل سنت در بررسی تاریخ 148
- 3- نص بر خلافت اهل بیت علیهم السلام 149
- 1- المسح فی وضوء الرسول’ 149
- آثار 149
- 5-2- کشور فلسطین 150
- 1-5-2- سعید یعقوب 150
- - شخصیت علمی 150
- اشاره 150
- 1- پژوهشهای دینی 151
- زمینههای تحول فکری 151
- - علل گرایش به تشیع 152
- 1- موضوع امامت 152
- 2- رهایی از تقلید کورکورانه 152
- 2- تأثیر از شخصیت امام علی علیه السلام 153
- 2-5-2- اسعد وحید القاسم 154
- اشاره 154
- آثار 154
- - شخصیت علمی 155
- - محیط تربیتی 155
- 1- بررسی و مطالعه مطالب خلاف اهل تسنن 156
- زمینههای تحول فکری 156
- 2- ایمان و اعتقاد به گفتگو و تعامل میان فرق اسلامی 156
- 1- وجود ادلّهی شیعه در صحاح ستّه 157
- علل گرایش به تشیع 157
- 2- انتخاب مذهب نزدیکتر به سنت پیامبر’ 158
- - پاسخ به عملکرد خانواده و جامعه 159
- آثار: 159
- 6-2- کشور عراق 160
- اشاره 160
- 1-6-2- صباح علی البیاتی 160
- - علل گرایش به تشیع 161
- - زمینه های تحول فکری 161
- - مطالعه نهج البلاغه 161
- - شخصیت علمی 161
- آثار: 162
- 2-6-2- صائب عبد الحمید 164
- اشاره 164
- - زمینههای تحول فکری 165
- - شخصیت علمی 165
- - متأثر شدن از امام حسین علیه السلام 166
- - علل گرایش به تشیع 166
- آثار: 168
- - پس از بیداری 168
- مقالات: 176
- 2-6-3- سعید السامرائی 185
- اشاره 185
- - زمینه های تحول فکری 186
- 1- راه شناخت عقیده ی حق 186
- 2- کنار گذاشتن تعصب قبیله ای 187
- - علل گرایش به تشیع 188
- 1- میراث شیعه 188
- - پیوستن به تشیع 189
- 2- انقلاب در اعتقاد 189
- آثار: 190
- اشاره 192
- 4-6-2- عامر سلو رشید 192
- - سلطه ی دینی یزیدیه 192
- - زمینه های تحول فکری 193
- 1- اثر پذیری از اسلام 193
- - شخصیت علمی 193
- 2- انگیزه های روی آوری به بررسی اسلام 194
- کتب شیعه 196
- - علل گرایش به تشیع 196
- آثار: 196
- 7-2- کشور یمن 197
- - محیط تربیتی 197
- 1-7-2- عصام علی یحیی العماد 197
- - شخصیت علمی و اجتماعی 197
- اشاره 197
- 1 – آشنایی با تشیع 198
- - زمینه های تحول فکری 198
- - علل گرایش به تشیع 200
- 2 – عدم دسترسی به کتب معتبر 200
- آثار 202
- - پذیرش تشیع 202
- 2-7-2- یحیی طالب مشاری الشریف 203
- اشاره 203
- - محیط تربیتی و شخصیت علمی 203
- 1) شناخت امامت 204
- - زمینه های تحول فکری 204
- 2) اشتیاق برای شناخت بیشتر اهل بیت علیهم السلام 205
- - بررسی روایات درباره اهل بیت علیهم السلام 206
- 3) بررسی شیعه 206
- - علل گرایش به تشیع 206
- - قبول حقیقت 207
- - کشف حقیقت 208
- آثار: 208
- 3-7-2- حسینه حسن الدریب 209
- اشاره 209
- - محیط تربیتی 210
- - شخصیت علمی 210
- - زمینههای تحول فکری 211
- 1- افزایش سوالات و نیافتن پاسخی بر آنها 211
- 2- ازدواجش با فردی از مکتب جعفری 212
- 1- دلایل موجود در صحاح سته و کتب زیدیه 213
- - علل گرایش به تشیع 213
- 2- حق بودن مذهب جعفری 214
- - مسئولیت های اجتماعی- سیاسی 215
- آثار: 216
- اشاره 217
- فصل سوم: مستبصرینی از قاره آفریقا 217
- 1-1-3- محمد تیجانی سماوی 218
- - محیط تربیتی 218
- - شخصیت علمی 218
- اشاره 218
- 1-3- کشور تونس 218
- - زمینههای تحول فکری 219
- شیخ المضیره شیخ محمود ابوریه و... 220
- - علل گرایش به تشیع 220
- اشاره 220
- 1- نص بر خلافت 221
- 2- نزاع فاطمه سلام الله علیها و ابوبکر 222
- 3- علی سزاوارتر به پیروی 223
- 4- روایتهای وارده دربارهی وجوب پیروی از علی علیه السلام 225
- آثار: 227
- - محیط تربیتی 234
- اشاره 234
- 2-1-3- الهاشمی بن رمضان 234
- - شخصیت علمی 235
- - رویارویی با حقایق تاریخ اسلام 235
- - زمینه های تحول فکری 235
- - آشنایی با شخصیتی شیعی 236
- - علل گرایش به تشیع 236
- آثار: 237
- اشاره 238
- - زمینه های تحول فکری 238
- - شخصیت علمی 238
- 2-3- کشور سودان 238
- 1-2-3- محمد علی المتوکل 238
- اشاره 238
- 1- بالا بردن آگاهی در جامعه 239
- 2- گفتگو با شخصیتی شیعی 240
- 3- سختی های پژوهش و تحقیق 241
- - علل گرایش به تشیع 242
- 1- آگاهی نسبت به جایگاه اهل بیت علیهم السلام 242
- 2- تمسک به دعا 243
- 3- دیدار اول با شخصیت شیعی 243
- - ترس از گفتگو کردن با شیعه 244
- - اسلوب شگفت انگیز در گفتگو 245
- - پژوهش درخلال کتابها 245
- - روشهای شیخ در طرح بحث ها 246
- تاثیر شدید از کتاب المراجعات 246
- - دیدار های این گروه با شیخ 246
- اشاره 247
- آثار: 247
- 3-2-2- معتصم سید احمد 247
- - شخصیت علمی و تحول اندیشه 248
- - علت عدم گرایش به وهابیت 249
- - زمینه های تحول فکری 250
- 1- آشنایی با تشیع 250
- 3- عدم توجه علمای اهل سنت به برخی از احادیث 251
- 2- جستجو در منابع اهل سنّت 251
- 1-عدم دلیل قانع کننده 252
- 2– مطالعه کتب شیعی 252
- علل گرایش به تشیع 252
- آثار: 252
- - محیط تربیتی 255
- اشاره 255
- 3-2-3- عبد المنعم الحسن 255
- - شخصیت علمی 256
- - زمینه های تحول فکری 257
- 1- آشنایی با شخصیتی کامل 257
- 2- عدم تسلیم نسبت به حق 258
- - علت گرایش به تشیع 258
- - خطبه ی حضرت زهرا سلام الله علیها 258
- آثار: 260
- - محیط تربیتی 261
- 3-3- کشور مصر 261
- 3- 1-3- احمد راسم النفیس 261
- اشاره 261
- - شخصیت علمی و فرهنگی 261
- - جایگاه اجتماعی و سیاسی 262
- - شرایط اجتماعی و سیاسی 262
- زمینههای تحول فکری 263
- 2- اتهام عمومی علیه تشیع 263
- 1- انقلاب اسلامی ایران 263
- - علل گرایش به تشیع 264
- آثار: 264
- - آشنایی با کتب شیعه و مستبصرین 264
- مقاله: 265
- - محیط تربیتی 266
- 1- آشنایی با شخصیت شیعی و خانواده وی 266
- 2-3-3- صالح الوردانی 266
- - زمینههای تحول فکری 266
- اشاره 266
- 3- پژوهش در باره ی اسوه ی حقّ 267
- 2- آشنایی با کتب شیعی 267
- 1- ویژگی های میراث شیعه 268
- 2- جایگاه امام علی علیه السلام در نزد اهل سنت 268
- - علل گرایش به تشیع 268
- 3-پویایی فقه شیعه 269
- آثار: 269
- اشاره 276
- 3-3-3- الدمرداش بن زکی العقالی 276
- - شخصیت علمی 276
- - شخصیت اجتماعی، سیاسی 276
- - زمینههای تحول فکری 277
- 2- جستجوی حقایق و تفکر در عقاید 277
- 1- قرآن کریم 277
- 1- نقص در فقه حنفی 278
- علل گرایش به تشیع 278
- 2- معرفت نسبت به فقه امامیه 279
- 3- خواندن کتب شیعه 280
- آثار 281
- 4-3-3- سعید أیوب 283
- اشاره 283
- - شخصیت علمی 283
- 2- بررسی تاریخ اسلام 284
- زمینه های تحول فکری 284
- 1- تفاوت تاریخ اسلام و تاریخ مسلمانان 284
- - شناخت واقعه غدیر 285
- - علت گرایش به تشیع 285
- آثار 286
- اشاره 291
- فصل چهارم: مستبصرینی از قاره اروپا و آمریکا 291
- 1-4- کشور انگلستان 292
- اشاره 292
- - شخصیت علمی 292
- 1-1-4- حامد الگار 292
- - روحیه و فرهنگ مردم ایران 293
- - زمینه تحول فکری و علت گرایش به تشیع 293
- - شخصیت اجتماعی، سیاسی 294
- - جوایز و افتخارات 295
- آثار: 296
- - سفر به ایران 298
- 1-2-4- محمد لگنهاوزن 298
- اشاره 298
- - شخصیت علمی 298
- 2-4- کشور آمریکا 298
- - زمینه تحول فکری 299
- - علت گرایش به تشیع 299
- - آشنایی با اسلام 299
- - مطالعه نهج البلاغه 299
- آثار: 300
- - محیط تربیتی 301
- 1-3-4- رائول گنزالس (جعفر) 301
- اشاره 301
- 3-4- کشور اسپانیا 301
- - شخصیت علمی 302
- 1- پوچی کمونیسم 303
- 2- جمود مسیحیت 303
- - زمینه های تحول فکری 303
- - علل گرایش به تشیع 304
- 1- مطالعه کتب اسلامی 304
- 2- آشنا شدن با مسلمانان ایران 305
- - شخصیت اجتماعی 306
- آثار: 306
- فصل پنجم: نتایج بررسی علل استبصار 308
- اشاره 308
- 5 -1 - علت اول: اهل بیت علیهم السلام و جایگاه آنها 309
- اشاره 309
- 1-1-5- اهل بیت علیهم السلام از نگاه مستبصرین 311
- 2-1-5- تاثر از حضرت فاطمه ی زهرا سلام الله علیها 313
- 3-1-5- تأثر از قیام امام حسین علیه السلام 316
- 4-1-5- تفکر مستبصرین در مورد اهل بیت علیهم السلام 326
- اشاره 328
- 2-5- علت دوم: نقاط ضعف اهل سنت 328
- 1-2-5- منشاء نامگذاری اهل سنت و جماعت 334
- 2-2-5- وجود بسیاری از شکاف ها در مذهب اهل سنت 339
- 3-5- علت سوم: آشنایی با پیروان اهل بیت علیهم السلام 345
- 4-5- دلیل چهارم: شناخت شیعه و استواری استدلال های آن 355
- اشاره 358
- 1- کتاب المراجعات 358
- 5- 5 - دلیل پنجم: کتب شیعه و کتب مستبصرین 358
- 2- کتاب ثم اهتدیت 363
- 3- سایر کتب 365
- 6-5- سایر علل 368
- اشاره 368
- 1- مسئله جانشینی پیامبر: 368
- 3- باز بودن باب اجتهاد نزد شیعه: 369
- 2- قرآن و عقل 369
- 4- استقلال علما شیعه از حکومت ها 370
- 5 – آگاهی از برخی از وقایع مهم تاریخی: 371
- اشاره 371
- الف - مصیبت یوم الخمیس 371
- ب - واقعه غدیر خم 373
- فهرست منابع: 374
در یک جمع بندی کلی، به گواهی استناداتی که در این زمینه وجود دارد و بنا بر فهم علمای شیعه، عمل جزو ایمان قرار نمی گیرد. با این حال، در اهمیّت و تلازم و تأثیر و تأثّری که ایمان و عمل بر یکدیگر دارند، تردیدی وجود ندارد؛ به طوری که تأکید برخی روایات بر عمل، به گونه ای که گاهی از آنها جزئیت عمل در ایمان فهمیده می شود، دلیلی است بر تأثیرگذاری عمل در سعادت دنیوی و اخروی مؤمنان.
ه-- امامت
اندیشۀ امامت جزو اصول کلی مذهب اثناعشریّه می باشد و در منابع کلامی و حدیثی ایشان به طور مفصّل به ویژگی های آن پرداخته شده است. از مهم ترین مباحث آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- از نظر ایشان امامت با نصّ حاصل می شود نه معجزه. لذا اتّفاق بر این است که انتخاب امامان به نصّ رسول خداست و امامان شیعه نیز هرکدام امام پس از خود را تعیین نموده اند. شمار ائمّه پس از حضرت رسول دوازده نفر است که اولین آنها امام علی علیه السلام و آخرینشان، حضرت مهدی، از صُلب امام حسن عسکری علیه السلام است (مفید، اوائل، 1413: 6-4؛ نوبختی، 1404: 108)
2- تعیین امام یا امامان از جانب پیامبر’ را از ضروری ترین رکن های اسلام می دانند و برآنند که جایز نیست پیامبر کار امّت را مهمل بگذارد، بلکه واجب است شخصی را تعیین کند تا مردم به او مراجعه کنند. (شهرستانی، 1998: 1/180-179).