- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- موقعیت جغرافیایی منطقه ماوراءالنهر و خوارزم 9
- اشاره 9
- پی آمد حمله مغولان 32
- اشاره 38
- مراحل زندگی خواجه نصیر 41
- اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی 46
- جایگاه علمی خواجه نصیرالدین طوسی 53
- تألیفات خواجه طوسی 57
- تأسیس رصدخانه مراغه 60
- مذهب خواجه نصیر 65
- اواخر عمر خواجه نصیر الدین و وفات او 66
- اشاره 68
- اسماعیلیان نخستین 68
- فاطمیان 73
- اسماعیلیه نزاری در دوره الموت 86
- وضعیت جغرافیایی و استراتژیکی الموت 92
- میراث اسماعیلیه ونقش آنها در توسعه تمدن و فرهنگ 111
- اشاره 115
- موقعیت جغرافیایی و وضع طبیعی قهستان 115
- وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قهستان و پیوستن خواجه نصیرالدین به قلعه های قهستان 117
- تعامل علمی و مذهبی خواجه نصیر الدین با اسماعیلیان نزاری 130
- اشاره 158
- الف) کتاب ها (منابع و مأخذ) 158
- مأخذ 163
- ب) مقالات 165
- الف) آثار خواجه نصیر الدین طوسی 167
و مخدومش ناصرالدین محتشم که خود دانشمندی دانش دوست بود رابطه علمی صمیمانه ای برقرار می شود وخواجه گاه به درخواست ناصرالدین وگاه به میل خود به تالیف و تصنیف کتاب های علمی مشغول می گردد.
آنچه که از تعامل وی با اسماعیلیان قابل بررسی است دو رویکرد علمی و مذهبی است. در این مقال این دو رویکرد درکنار هم مورد بررسی قرار می گیرند و شایان ذکر است که در برخی از آثار علمی خواجه رویکرد مذهبی نیز مشهود است وبرخی ازاین آثار با مشرب اسماعیلی نوشته شده است. که می توان آن را به نوع اندیشه سیاسی خواجه توضیح و تفسیر نمود، همچنین پیوستن خواجه به اسماعیلیان قهستان و سپس اسماعیلیان الموت و نیزپیوستن او به هولاکو درپی اضمحلال اسماعیلیان و تسلط مغولان، همه در راستای این اندیشه سیاسی است. که این مطلب در فصل دوم به طور مفصل ساخته و پرداخته شده است و در این مبحث از آن استفاده می شود.
تعامل علمی و مذهبی خواجه نصیر الدین با اسماعیلیان نزاری
بر اساس آنچه که در خصوص علم پروری رؤسای اسماعیلیه و سخاوت و شفقت ناصرالدین محتشم قهستان آمد، خواجه نصیر به قهستان آمد و به حمایت اسماعیلیان دلگرم شد و به مطالعه و تحقیق پرداخت. در این ایام یافته های علمی خواجه در زمینه نجوم، منطق و اخلاق تا به آنجا می رسد که در مدت اقامت ده ساله خود در قهستان به تالیف آثار ارزشمندی همچون اخلاق ناصری، رساله معینیه و اساس الاقتباس موفق می گردد.(1)
1- میرخواند، غیاث الدین بن همام الدین، دستور الوزرا، به اهتمام عباس اقبال، تهران 1371، ص299.