مشاهیر تشیع خواجه نصیرالدین طوسی صفحه 38

فصل دوم: زندگی نامه خواجه نصیرالدین طوسی

اشاره

ابوجعفر، نصیرالدین محمد بن محمد بن حسن، ملقب به استاد البشر و سلطان الحکما(1)، در یازدهم جمادی الاول سال 597ه-.ق در طوس به دنیا آمد. او یکی از رجال مشهوری است که از طوس برخاسته است(2)، طوس در قدیم ناحیه ای از خراسان بزرگ بود که به چهار بخش فاژ، نوغان، رادکان و طابران تقسیم می شد.

نصیرالدین طوسی - بنا به قول عده ای ازمورخین از جمله حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده - ، اصالهْ اهل جهرود از توابع ساوه بوده است و پس از اینکه خانواده اش در طوس ساکن شدند در این شهر به دنیا آمد و به همین دلیل به طوسی مشهور شد. عموم مورخین مولد و منشا او را طوس نوشته اند و خواجه در مؤلفاتش همه جا خود را طوسی خوانده، چنانچه در مقدمه زیج ایلخانی می گوید: «من بنده کمترین نصیر را که از طوسم...».(3)

پدرش محمد بن حسن نام داشت که مردی اهل علم و تدریس و روایت و

1- خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، جامع التواریخ در تاریخ مغول، مصحح بهمن کریمی، اقبال، نهران، ج2، ص718.
2- طوس زادگاه علمای بزرگی است. علمایی همچون خواجه نظام الملک طوسی، شیخ طوسی، عبدالجبار بن محمد طوسی که از وی به عنوان القاضی الفاضل الفقیه الواعظ الثقه در الثقات العیون از شیخ آقابزرگ، ص6 یاد شده است. همچنین از حمزهْ بن عبدالله طوسی که به عنوان فقیه ثقه در الفهرست ارموی از منتجب الدین، ص49 یاد شده است.
3- خواجه نصیر الدین طوسی، زیج ایلخانی، نسخه خطی، کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی حدود 640ق، ب2.