مشاهیر تشیع خواجه نصیرالدین طوسی صفحه 60

9. «اساس الاقتباس» که مهم ترین اثر او درمنطق است. او پنج کتاب در منطق دارد اما اساس الاقتباس از همه آنها مهم تر است و به زبان فارسی است.

تأسیس رصدخانه مراغه

خواجه نصیر توانست در عرصه جهان داری مغولان تأثیر به سزایی گذارد و با استحاله تدریجی فرهنگ ویرانگری آنها به عمران و سازندگی، تحول اساسی را در دستگاه هولاکو سبب شود. منشأ این تحول تاسیس رصدخانه بود که با توجه به زمینه مذهبی شمنیزم و نیاز مغولها به طالع بینی و پیش گویی مورد حمایت خان مغول واقع شد و به عنوان نخستین معماری عصر ایلخانی بنیاد گردید. متعاقب آن شیوه جدید معماری اسلامی از خاستگاه بومی آذربایجان ظهور یافت که از آن می توان به رستاخیز مجدد معماری اسلامی ایران یاد کرد.(1)

خواجه نصیر برای آنکه مجموعه دریافت ها و نظرات و ابتکارات علمی و فکری خود را در زمینه هیئت و نجوم به مرحله عمل و ظهور برساند در سال 657هجری احمد بن عثمان مراغی، معمار معروف وقت را مامور کرد روی تل بلندی در شمال غربی مراغه ساختمانی تاسیس نماید. و ساخت رصد خانه به اتفاق نظر مورخان در سال 657 به دستور هولاکو آغاز شد.(2) از جمله منابعی که به رصدخانه مراغه اشاره کرده اند «فوات الوفیات» از ابن شاکر و «وصاف الحضرهْ» نوشته فضل الله شیرازی است. در تاریخ وصاف چنین آمده است، که