- مقدمه 1
- نسب احمد بن موسی علیه السلام 10
- ملاحظاتی درباره پیدایش فرق شیعه در زمان امام موسی کاظم علیه السلام و مسأله امامت احمد بن موسی علیه السلام 15
- درنگی بر نقش احمد بن موسی و دیگر برادران امام رضا علیه السلام در قیام ابوالسرایا 21
- دلایل جانبداری از امامت احمد بن موسی علیه السلام 26
- پذیرش امامت احمد بن موسی الکاظم علیه السلام 29
- بیعت احمد بن موسی علیه السلام و مردم مدینه با علی بن موسی الرضا علیه السلام 31
- اوضاع سیاسی عصر مأمون 39
- ولایت عهدی امام رضا علیه السلام 41
- زمینه های قیام احمد بن موسی علیه السلام 45
- علت های قیام 48
- جغرافیای تاریخی قیام 54
- سرزمین پارس 58
- درنگ هایی درباره مسیر حرکت کاروان 63
- مبدأ حرکت کاروان 64
- مسیر حرکت کاروان 70
- آغاز قیام 74
- نیرنگ دشمن 78
- زندگی مخفیانه و شهادت احمد بن موسی علیه السلام 80
- اعقاب احمد بن موسی علیه السلام 81
- بقاع منسوب به فرزندان احمد بن موسی در بهبهان 87
- اشاره 92
- نظر منسوب به بیهقی 93
- بقعه منسوب به احمد بن موسی علیه السلام در اسفراین 98
- بررسی چند نظریه دیگر 104
- مدفن شاهزاده احمد بن موسی مشهور به شاهچراغ در لرستان 105
- مدفن امامزاده احمد بن موسی در گناباد 106
- مدفن امامزاده احمد در اسدآباد 114
- مزار امامزاده احمد بن موسی در ابرقو 118
- آرامگاه امامزاده احمد در آمل 119
- آرامگاه امامزاده احمد در آمل 119
- بقعه امامزاده احمد کیا سلطان در نور 120
- بقعه شاهزاده احمد در خاک فرج قم 121
- مرقد امامزاده احمد در قم 122
- قول اول 126
- اشاره 126
- قول دوم 127
- قول سوم 128
- بقعه احمد بن موسی مبرقع در کاشان 133
- مقبره معروف به احمد بن موسی مبرقع در قم 136
- آیا احمد بن موسی مبرقع به ایران هجرت کرده است؟ 137
- تأملاتی درباره موسی مبرقع و اولاد وی 138
- مدفن موسی مبرقع در قم 144
- نام و نسب مدفونان در بقعه چهل اختران قم 160
- قول چهارم 164
- تأمّلاتی درباره احمد بن موسی طاووس 166
- قول آخر 169
- اثبات مدفن احمد بن موسی کاظم علیه السلام در شیراز 175
- اشاره 181
- جنبه های افسانه ای در خبر آشکار شدن مرقد احمدبن موسی علیه السلام 183
- جنبه های افسانه ای در خبر آشکار شدن مرقد احمدبن موسی علیه السلام 183
- پیدایش قبر احمد بن موسی علیه السلام در زمان اتابکان 193
- آرامگاه احمد بن موسی علیه السلام در گذر تاریخ 197
- آرامگاه احمد بن موسی علیه السلام در گذر تاریخ 197
- ابراهیم بن موسی کاظم علیه السلام 213
- اتابکان فارس 216
- اسحاق بن موسی علیه السلام 219
- اسماعیل بن موسی علیه السلام 221
- امیر مقرب الدین مسعود بن بدر 224
- حسن بن موسی علیه السلام 226
- آشکار شدن مدفن حسین بن موسی علیه السلام 229
- حسین بن علی (صاحب فخ) 232
- حمزه بن موسی علیه السلام 234
- زید بن علی علیه السلام 236
- سری بن منصور (ابوالسرایا) 239
- سلیمان بن موسی علیه السلام 242
- شیخ ابوعبداللّه محمد بن خفیف 243
تصمیم گرفت طی حادثه ای طبیعی، توطئه قتل امام را بچیند.(1)
زمینه های قیام احمد بن موسی علیه السلام
منابع تاریخی، آگاهی های در خور توجّهی از زندگی احمد بن موسی علیه السلام، پیش از قیام و یا هجرت او به سمت فارس ارائه نمی دهند و چنانچه به گزارش های معدودی که در لابه لای متون تاریخی و تذکره ها آمده است، اکتفا کنیم، قادر به دریافت زمینه های قیام احمد بن موسی علیه السلام و شناختِ علل آن نخواهیم بود.
آنچه در منابع تاریخی یافت می شود، گزارشی است از بیعت مردم مدینه با احمد بن موسی علیه السلام پس از انتشار خبر شهادت امام موسی کاظم علیه السلام در سال 183 و نیز ماجرای تحسین برانگیز واگذاری بیعت مردم به برادرش علی بن موسی الرضا علیه السلام و همچنین شرکت احمد بن موسی علیه السلام و عده ای از برادرانش در قیام
«ابوالسرایا»(2) به سال 199 ه- . ق. بنابراین، چیزی که پیش رو داریم، آگاهی های اندکی است از دو برهه زندگی احمد بن موسی علیه السلام که پاسخگوی پرسش های فراوانِ ما نیست. برای رسیدن به این مقصود، لازم است در لابه لای حوادث و موقعیت های سیاسی، به بررسی رخدادهایی بپردازیم که جامعه علویان آن زمان، به ویژه اصحاب و نزدیکان امام رضا علیه السلام، در ایجاد و یا نقش پذیری آن مؤثر بودند تا
از مجموعه گزارش های ثبت شده تاریخی، بتوان تصویری از زمینه های قیام احمد بن موسی علیه السلام ترسیم کرد.
1- - جهت اطلاع بیشتر در این باره ن.ک. جلیل عرفان منش، جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا علیه السلام ، صص 113 و 160، 162 ، 166.
2- - بنا بر سندی که رجال کشّی ارائه می دهد، احمد بن موسی علیه السلام در قیام ابوالسرایا نقش داشته است. «محمد بن احمد بن اسید گفت: از آن که حضرت موسی بن جعفر علیه السلام برایش پیشامد شد، ابراهیم و اسماعیل گفتند: ما پیش احمد بن موسی می رویم. مدتی با او رفت و آمد داشتند، وقتی ابوالسرایا قیام کرد، احمد بن موسی بن جعفر نیز با او همداستان شد. به ابراهیم و اسماعیل گفتم که پسر موسی بن جعفر احمد بن موسی با ابوالسرایا خروج کرد..». ن.ک: محمد کشی، رجال کشّی، ص 529؛ مجلسی، بحار الأنوار، ج 12، ص 216.