تاریخ علمای بلخ صفحه 172

حدیث آموخت و روایاتی را از طریق انباری نقل کرده است(1).

روزی یکی از فقها از ابوالحسن انباری پرسید، چه تدریس می کنی؟

گفت: آیه ای از قرآن کریم را تفسیر می کنم، گفت: آن کدام آیه است؟

گفت: قوله تعالی: «اَفَلَمْ یَنْظُرُوا اِلَی السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْنَاهَا وَ زَیَّنَّاهَا وَ مَا لَهَا مِنْ فُرُوجٍ»(2)؛ آیا منکران حق، آسمان را بر فراز خود نمی بینند که ما چگونه آن را محکم ساخته ایم؟ و چگونه آن را به وسیله ستارگان زینت بخشیده ایم؟ و هیچ شکاف و ناموزونی در آن وجود ندارد. انباری گفت: می گویم کیفیت و بنای آسمانها چه بوده است.

و از فواید آن می گویم. گفت: منکران حق اگر چه با فصاحت و بلاغت سخن می گویند، ولی هشیار نیستند و دل بیدار ندارند، به علت این که غضب و شهوت بر آنها مسلّط شده است. به هر حال راستی پیشه کن تا درست اندیش باشی، و خوابی که می بینی از اضغاث احلام نباشد تا از دروغ و ریا در امان باشی(3).

474. علی بن محمدان بن محمّد طایقانی بلخی

طایقان یکی از روستاهای بلخ می باشد. ابوالحسن علی بن محمدان طایقانی در این روستا قدم به عالم هستی نهاد. او از مفاخر محدّثان عصر خود بود. این مرد بزرگ در سال 423ه . به زیارت بیت اللّه الحرام مشرّف شد و پس از بازگشت به وطن به تدریس علم حدیث پرداخت و علما و طلاّب و عامّه مردم از وجود او استفاده می کردند. حدیث زیر از اوست:

ابوالحسن علی بن محمدان طایقانی قال: حدثنا، ابو صالح شعیب بن ادریس الفقیه - ببلخ - قال: حدثنا ابوالحسن الفارسی قرأت علیه قلت له حدثکم ابو سلیمان محمّد بن

1- معجم البلدان، ج 1، ص 305؛ تاج العروس، ج 7، ص 502-503.
2- ق / 6.
3- دره الاخبار و لمعه الانوار، ص 61؛ تاریخ الحکماء اسلام، ص 103؛ تتمه صوان الحکمه، ص 97-321؛ مراصد الاطلاع، ج 1، ص 47-48؛ الاکمال، ج 1، ص 142؛ التوضیح المشتبه، ج 1، ص 141-142؛ الرجال فی تاج العروس، ج 3، ص 237.