تاریخ علمای بلخ صفحه 296

واعظ بلخی می گوید: محمّد بن ازهر بلخی در باب قضات بلخ از ابن ابو یعقوب نقل کرده که بعد از ظهور اسلام در بلخ اول کسی که به کرسی قضاوت بلخ نشست حارث بن سریعت، و بعد از آن هلال بن حسّان، پس از او سلیمان بن بشیر بلخی و به ترتیب، نصر بن مشارس، متوکل بن حمران، عمر بن میمون، ابو محمّد عبد اللّه بن عمر، قاضی ابو

مطیع بلخی، شداد بن حکم، لیث بن مساور بلخی بودند. پس از لیث بن مساور در بلخ از میان علما و زهّاد کسی به کرسی قضاوت بلخ ننشست، به علت این که قضات از طرف حکّام ظالم منصوب می شدند(1).

صاحب فضایل بلخ از ابو عبد اللّه محمّد بن ازهر بلخی نقل می کند که روزی من به اتفاق خلف بن ایوب بلخی به خدمت محمّد بن حسن شیبانی رفتیم، مباحثه ای در باب رضاع بین او و شیبانی برگزار شد که این مباحثه علمی از طلوع آفتاب تا ظهر ادامه یافت(2).

596. محمّد بن ازهر جوزجانی

محمّد بن ازهر جوزجانی، در شهر جوزجان قدم به عرصه وجود نهاد. وی علوم را در شهرهای جوزجان و بلخ فرا گرفت و به ویژه در علم حدیث صاحب نظر شد. عده ای از رجال شناسان جوزجانی را متهم به دروغ و جعل حدیث کرده اند، و برخی از محققان او را استاد احمد بن حنبل می دانند.

ابن عُدی از عبد اللّه بن احمد بن حنبل نقل می کند که عبد اللّه گفت: من نظر پدرم را درباره محمّد بن ازهر جوزجانی پرسیدم؟

گفت: من هیچ روایتی را از جوزجانی یادداشت نکرده ام، به علت این که او روایاتش را از طریق کذّابان و دروغ گویان همچون محمّد بن مروان، کلبی و عبدالمنعم که احادیث