شرح اسم : زندگی نامه آیت الله سیدعلی حسینی خامنه ای (1357ش - 1318ش) صفحه 200

منبری ها

آقای خامنه ای به یاد نمی آورد که در این سال، شخصی از منبری ها، کسانی که در عرف طبقه بندی روحانیان در کنار علما و طلاب قرار نمی گیرند، اما جزو روحانیان به شمار می روند، اهل تحرک و اقدام سیاسی بوده باشند. از همان عده انگشت شمار، آقای واعظ طبسی در سال 43 اجازه سخنرانی نداشت؛ ممنوع المنبر بود؛ آقای هاشمی نژاد پس از حادثه مسجد فیل(1) با همین ممنوعیت روبه رو بود؛ نمی توانست در مشهد سخن براند. «بنده اصلاً در مشهد منبر نمی رفتم. آقای محامی هم اصلاً اهل منبر نبود.»

منابر غیرسیاسی مشهد دست سه گروه بود. اکثریتی که اعتنایی به نهضت نداشتند، در خلال گفته های خود به تنها چیزی که اشاره نمی کردند، تلاش های ضدحکومتی بود. گویی چنین حوادثی در کشور رخ نمی دهد. دوم، اقلیتی که طرفدار حکومت بودند و هر زمان دست می داد علیه مبارزان داد سخن می دادند. سوم، اقلیتی دیگر که نسبتی با دستگاه های رسمی نداشتند، اما بر خود فرض می دانستند فعالیت های سیاسی را محکوم کنند. این مقدسین، جنگ خود را با مبارزان روشن نگه داشتند و کوتاه نیامدند. «اگر تهمت ارتباط با ساواک و دستگاه به اینها زده می شد شاید از غصه بعضی هاشان دق می کردند، اما در مقابل مبارزه این جور اینها قرص ایستاده بودند... البته به طور غیرمستقیم، طبیعی است، که از طرف دستگاه تقویت می شدند.»

جلسه پایین خیابان

برخی کسبه و تاجران مشهد نیز در کنار اندک روحانیان فعال، به امور سیاسی علاقه نشان می دادند. اینان به همراه کسانی از دیگر طبقات مردم که اگر رصد می شدند پولدار، ندار، شاگرد مغازه، [محصل و...] در میان شان دیده می شد، در جلسه هایی گرد هم می آمدند که در توسعه آگاهی های اجتماعی و سیاسی مؤثر بود. این نشست ها از سال 1343 شروع شد و خیلی زود به «جلسه پایین خیابان» شهرت یافت. «یک عده جوان های پرشور علاقه مند، واقعاً حزب اللهی، از سطوح مختلف... بود... که کارهای