شرح اسم : زندگی نامه آیت الله سیدعلی حسینی خامنه ای (1357ش - 1318ش) صفحه 612

داخلی نهضت به شمار می رفتند با وجود همه تلاش های خود که گاه تا مرز تقدیم جان هم پیش رفته بود، از مواضع و تصمیمات پیر خود جا مانده بودند؛ بالاتر، انگشت حیرت به دندان داشتند. او در کمال مهارت، ویران می کرد و می ساخت، حرکت می داد و می ایستاند، جمع می کرد و پخش می نمود. «یادم می آید آقای طالقانی یک بار به من گفت: این آقای خمینی عجیب است. طوری سخن می گوید که انگار از جهان دیگری کمک می گیرد. یک بار گفت که شاه باید برود. کسی این حرف را عملی نمی دانست. ماها در دل از پذیرش آن خودداری می کردیم، اما روشن شد که این کار باید بشود و همه ما باید تلاش خود را در این راه به کار گیریم. او به واقع از سرچشمه ای سیراب می شد که عادی نبود.»

آقای طالقانی پیر مبارزه بود. او همه زندگی خود را وقف رسیدن به هدف های والای اسلامی کرده بود، اما «واقعیت این بود که امام هرگز اعتنایی به معادلات مادی حاکم بر عالم نداشت و مطلقاً به نیروهای حاکم سیاسی و فکری توجه نمی کرد. از این رو کمترین تزلزل و عقب نشینی در برابر دنیای استکبار در درونش نداشت. با همه وجود، عقل و عاطفه به راهش ایمان داشت و با همه سلول هایش باور کرده بود که «لاحول ولا قوه الا بالله العلی العظیم.»

آقای خامنه ای راهی مشهد شد تا بار دیگر برای برنامه ریزی های جدید، متناسب با شرایط اجتماعی آن روز، به تهران بازگردد.

مشهدی دیگر

آقای خامنه ای پا به شهری می گذاشت که شباهتی با هشت ماه گذشته اش نداشت. مشهد به تبع شهرهای بزرگ ایران در مسیری گام برمی داشت که بیش از هر واژه ای به «انقلاب» می مانست. اعتراضات سیاسی نه تنها شمایل تازه ای گرفته بود، بلکه چهره ای عمومی و همه گیر پیدا کرده بود. حضور مردم، جسارت محسوسی به علماء مشهد بخشیده بود. چند سال پیش از این، زمانی که آقای خامنه ای برای ترغیب علما و مدرسان حوزه علمیه مشهد برای تعطیلی درس یا نماز، برای گذاشتن امضایی پای یک اطلاعیه، و برای بلند کردن صدایی هر چند ضعیف، باید تا مرحله تقاص در ساواک مشهد پیش می رفت، اینک در غیاب او، به مناسبت هر حادثه ای اطلاعیه ای و به واسطه هر رخدادی واکنشی نشان داده می شد. درس های حوزه علمیه و یا نمازهای جماعت به نشانه اعتراض تعطیل می گردید و دیگر کسی حرف از مصلحت حوزه علمیه مشهد و حفظ بیضه اسلام پیش نمی کشید!