- پیشگفتار مترجم 1
- اشاره 1
- اشاره 8
- 1 - شیوه پژوهش 8
- اشاره 8
- الف - تفسیر ترتیبی 9
- اشاره 9
- عامل پذیرش شیوه ترتیبی 9
- اشاره 10
- ب - تفسیر موضوعی 10
- نیاز عصر حاضر به تفسیر موضوعی 13
- اشاره 14
- 2 - موضوع پژوهش و اهمیّت آن 14
- انسان محور زندگی 15
- خلافت در زمین 16
- برتری و گرامیداشت انسان 18
- رام کردن موجودات برای انسان 19
- بر دوش گرفتن امانت 19
- انسان محور دگرگونیها در جهان 20
- 3 - فصلهای جُستار 22
- اشاره 25
- فصل بندی جستار 31
- اشاره 31
- 1 - تعیین دیدگاه کلّی 31
- اشاره 33
- 2 - دیدگاه قرآن و برخی مفاهیم این بخش 33
- مفاهیم بخش قرآنی 34
- اشاره 35
- 3 - پی بردن فرشتگان به فساد جانشین 35
- حقیقت نام ها 42
- اشاره 46
- دو تصویر از این نظریه 46
- 4 - نظریه جانشینی 46
- مقایسه دو تصویر 50
- تصویر سوم 54
- معنای واقعیت جانشینی 61
- شناسایی مفاهیم 64
- 1 - سجده کردن در برابر آدم 64
- فصل بندی جُستار 64
- 2 - ماهیت ابلیس 67
- 3 - آفرینش آدم برای زمین 69
- 4 - خطای آدم 72
- اشاره 80
- اشاره 81
- تعریف جامعه 81
- شعب و قبیله 84
- تفاوت میان واژه های امت و قوم 89
- واژه ترجیحی 89
- اشاره 97
- اول: وحدت فطری 97
- دیدگاههای مطرح در تفسیر مرحله یکپارچگی 98
- اشاره 98
- 1 - دیدگاه شیخ محمد عبده 98
- 2 - دیدگاه علاّمه طباطبائی 100
- 3 - نظریه شهید صدر 101
- اسلام و دموکراسی 105
- دوم: اختلاف ابتدایی 108
- اشاره 108
- 1 - نظریه علاّمه طباطبایی 110
- اشاره 110
- انتقادهایی بر اندیشه علاّمه 112
- نظریه های وحدت و اختلاف 113
- 1 - همراهی دین با عوامل فطرت در حرکت انسان 115
- 2 - همراهی دین با حرکت انسان در دوران اختلاف 115
- اشاره 115
- وجود دین در دو سطح 115
- نتیجه 116
- تعادل و رحمت الهی 122
- هوس عامل اصلی اختلاف 123
- اشاره 124
- اشاره 125
- اثر گذاری هوس بر عناصر وحدت 126
- اشاره 128
- اولاً: اثر گذاری هوس بر عنصر توحید 128
- اثرگذاری هوس بر عناصر وحدت 128
- اشاره 128
- 1 - خواستنیها و تمایلها 129
- 2 - اثر پذیری انسان از نیروهای مادی جهان هستی و اجتماعی 130
- اشاره 139
- ثالثا: تأثیرگذاری هوس بر عنصر برابری 156
- اشاره 156
- 1 - فزونی ثروت و فرزند 159
- 2 - نیرو 163
- چهارم: اثر گذاری هوس بر عنصر احساس مسؤولیت 167
- اشاره 167
- نمادهای بی مسؤولیتی 168
- اشاره 180
- تصویر قرآنی از ابعاد ستمگری 183
- پنجم: اثرگذاری هوس بر احساس وحدت منافع و سرنوشت و هدف 189
- نظریه علامه طباطبایی 189
- اشاره 189
- نظریه شهید صدر 191
- اشاره 195
- 1 - پیشرفت اختلاف 195
- پیش درآمد 195
- اشاره 196
- 2 - دین در سطح شریعت 196
- الف - پدیده شریعت 196
- ب - پدیده رهبری 197
- جستار نخست: رشد اختلاف اجتماع 199
- اشاره 199
- اول: تقسیم شدن جامعه به چند گروه 199
- مقایسه میان دو پایه اول و دوم 213
- رسالت و رسول 214
- جستار دوم : شریعت و رهبری 214
- ضرورت عصمت 216
- عوامل انقلاب دینی 217
- چکیده ارکان انقلاب دینی 219
- اشاره 221
- عوامل اثرگذار در تاریخ 222
- پیش درآمد 222
- آینده عامل حرکت در تاریخ 223
- محتوای درونی انسان: اندیشه و اراده 224
- محتوای درونی انسان و اثرگذاری آن بر روبنا 225
- جدایی ناپذیری محتوای درونی و برونی از یکدیگر 227
- اولاً: نظریات تک عاملی 231
- اشاره 231
- اشاره 231
- آغاز از محتوای درونی 231
- ب - نظریه فروید 232
- الف - نظریه مارکسیستی 232
- ج - نطریه نژاد گرایی 233
- د - نظریه عامل جغرافیایی 233
- خدا و آرمان 235
- اشاره 238
- اشاره 238
- نوع اول: آرمان تکراری 238
- عوامل وجود آرمان تکراری 239
- سلطه شهوت، عاملی دیگر 244
- اقدامهای تاریخ درباره جامعه پراکنده 248
- اشاره 251
- نوع دوم: آرمان محدود 251
- خطای گسترش افقی 253
- خطا در گزینش آرمان محدود 253
- خطای گسترش عمودی 254
- رابطه آرمان تکراری و محدود 257
- مراحل تحوّل یافتن آرمان محدود به تکراری 258
- نوع سوم: آرمان نامحدود 263
- اشاره 263
- عصمت و پایداری پیامبران 268
- اصول پنجگانه دین 271
- اشاره 273
- اشاره 282
- مشکل کشمکش میان توانمند و ناتوان 282
- زمینه روابط جنسی و خانوادگی 283
- 1 - زمینه های ناسازگاری میان منافع توانمند و ناتوان 283
- زمینه توزیع ثروت طبیعی 283
- اشاره 283
- زمینه اقتدار و جایگاه اجتماعی 285
- اشاره 286
- اول: شکل فردی 286
- 2 - شکلهای درگیری 286
- ثانیا: شکل گروهی 286
- حلّ مشکل درگیری میان توانمند و ناتوان 287
- ثالثا: شکل مِلّی 287
- اشاره 290
- راه حلهای مادّی و بشری برای درگیری توانمند و ناتوان 290
- 1 - راه حلّ مارکسیستی 290
- اشاره 290
- نقد راه حل مارکسیستی 291
- 2 - راه حل سرمایه داری دموکراسی 296
- نقد راه حل سرمایه داری 296
- اشاره 296
- تأثیر متقابل انسان با انسان و انسان با طبیعت 299
- تفسیر غیبی و تفسیر ارادی رابطه متقابل 303
- نشانه های چند دستگی در جامعه فرعونی 305
- اشاره 305
- دسته سوم: یاران و اطرافیان 307
- دسته چهارم: توده مردم 308
- دسته پنجم: مستضعفان فرمانبر 309
- دسته ششم: گوشه نشینان 310
- دسته هفتم: مستضعفان ستیزگر با ستم 312
- چکیده 313
- اشاره 314
- اشاره 320
- عنصر نخست: باور توحیدی 320
- اشاره 325
- عنصر دوم: اصول و ارزشهای توحیدی 325
- وحدت و اصل حق و عدالت 329
- حق 329
- قسط و عدالت 331
- ضمانتهای اجرایی 332
- عنصر سوم: شریعت یگانه الهی 334
- اشاره 334
- امتیازات شریعت اسلامی 335
- اشاره 337
- عنصر چهارم: امت و جامعه یگانه 337
- وحدت امت و جامعه 340
- منظره هایی از وحدت امت 343
- عنصر پنجم: امامت و حکومت 347
- مسؤولیتهای نبوت و امامت 347
- اشاره 347
- تفاوت میان نبوت و امامت 348
- جستار نخست: ساختار کلی حکومت اسلامی و خصوصیات فرمانروا 354
- اشاره 354
- فصل بندی جُستار 354
- اشاره 354
- رکن نخست: درونمایه حکومت اسلامی 356
- رکن دوم: ویژگیهای فرمانروای اسلامی 364
- 1 - آگاهی به دین و شریعت 368
- اشاره 368
- 2 - عدالت 371
- 3 - لیاقت و آگاهی سیاسی 374
- 5 - مشورت 377
- رکن سوم: نقش امّت در حکومت 378
- جستار دوم: نقش حکومت اسلامی در جامعه انسانی 382
- انسان محور فرایند تغییر 382
- نقش حکومت اثر گذاری است نه اثرپذیری 385
- مسؤولیت حکومت در برابر تکامل انسانی 387
- تجربه و نقش حکومت در تغییر اجتماعی 388
- پیامد دادن نقش سترگ به حکومت 389
- 1 - آرمانها و ارزشهای والا 391
- جستار سوم: ویژگیهای حکومت اسلامی 391
- اشاره 391
- 2 - آیین الهی 401
- 3 - اهداف و مسؤولیتها 405
- اشاره 412
- پایه های تحقق بخشیدن وحدت 413
- اشاره 414
- نخست: دعوت با حکمت و اندرز نیکو 414
- ابزار تحقق یافتن وحدت 414
- دوم: سازش و کوششهای پسندیده 416
- سوم: نقش یقین در حلّ رویدادها 417
- چهارم: تعامل بر اساس ظاهر اسلام 422
- پنجم: عفو و گذشت 428
- ششم: امر به معروف و نهی از منکر 430
- هفتم: همکاری در نیکوکاری و تقوا 432
- هشتم: ایستادن در برابر تجاوز 434
- اول: اوضاع اجتماعی دوران جاهلی 441
- اشاره 441
- اشاره 444
- دوم: دستاورد و آثار آخرین دین 444
- روابط اجتماعی 444
- یگانگی خدا و پرستش او 451
- شناخت و حقیقت 454
- ارزشها و روح معنوی 458
- اشاره 460
- نظام و قانون 460
- حکومت اسلامی و حفظ نظام 461
- نظارت امت و حفظ نظام 463
پیشگفتار مترجم
اشاره
از شمار دو چشم یک تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش
تاریخ بشر همواره صحنه نبرد حق بر باطل و ستیز رهروان خط سرخ هابیل با پیروان قابیل بوده و بدین سبب، در برابر هر ابراهیم، نمرودی و در برابر هر موسی، فرعونی قرار داشته است. در این میان، تنها پیامبران، امامان اهل بیت علیهم السلام و وارثان آنان یعنی عالمان دینی بودند که هماره از آیین الهی و ارزشهای آن دفاع می کردند و با ستمگران به
ستیز بر می خاستند و در این راه، حتی از نثار جان و مال دریغ نمی ورزیدند.
خطّ عالمان حقیقی و برجسته شیعه، خط سرخ شهادت است که همان خطّ آل محمد و علی است و تاریخ پرافتخار تشیع گواه بر این ادّعاست. چرا که عالمان سترگی را می بینیم که با آرامش، افتخار، و ایمان استوار در پهنه دفاع از مکتب تشیع و ارزشهای
دینی و انسانیت، گام نهادند و قلم و جان را یکسره بر سر آن سودا کردند. از جمله این
عالمان بزرگ، می توان از شهید اوّل، شهید ثانی، شهید ثالث و در سالهای اخیر از شهید
مرتضی مطهری و شهید بهشتی در ایران و شهید سید محمد باقر صدر و شهید سید محمد باقر حکیم در عراق نام برد و در یک سخن: اینان اندیشمندان و نویسندگان نام آوری بودند که با قلم و اهدای خون خود به یاری دین خدا برخاستند و در این جا وقتی که مُرکَّبِ صاحب قلم با خون او درهم می آمیزد، آن چنان موجی در جامعه ایجاد
می کند که مردم را از خواب غفلت بیدار می کند و طومار زندگی ستمگران را درهم می پیچد.