مهارت معلمی صفحه 134

در سؤال های مذهبی، نباید هر چیزی را پاسخ دهیم. نه هر سؤالی به جاست و نه هر جوابی واجب است. بعضی سؤالات برای این است که از جواب آن فتنه راه بیندازند؛ لذا باید به نحوی از آنها عبور کرد، مانند جوابی که موسیA در خصوص وضعیت مردگان از نیاکان خود و قومش، به فرعون داد.(1)

وقتی از یک سو عمر کم است و از سوی دیگر نیازها زیاد است اگر مدیریت زمان نباشد، خسارت قطعی است. جالب این است که در خسارت قطعی، خداوند به زمان قسم خورده است: (والعصر ان الانسان لفی خسر) (2) تا به ما پیام دهد که بالاترین خسارت، خسارت زمانی است.

اساتید و مربیان باید بدانند که هر چه علم مفید یاد بگیرند و یاد بدهند، ارزش آنان بیش تر می شود. امیرالمؤمنینA می فرماید: «ای مؤمن! این علم و ادب، ثمن و قیمت جان توست؛ پس در فرا گرفتن آن دو، کوشش کن که هر چه بر علم و ادب تو اضافه گردد، قیمت تو نیز افزایش

پیدا می کند.»(3)

23. پرهیز از سخنان شعاری و بی پایه

استادی موفق است که کلاسش غنی و بامحتوا و سخنانش اصولی باشد. بسط بیهوده مطالب و نقل جملات زیبا اما شعاری و بی محتوا، به جاذبۀ کلاس ضربه می زند. هم خوب حرف زدن و هم حرف خوب زدن، رمز توفیق است. سخت کوشی معلم ومطالعه و تحقیق مناسب او و چینش مباحث بر پایۀ اصولی اساسی، درس را غنی و قابل ارائه می کند و سبب شیرینی کلاس و رضایت مخاطبانش می شود و معلم را گرفتار حرف های شعاری و تکرار مفاهیم نمی کند.

1- . در ذیل عنوان «پرهیز از بحث های جنجالی» مذاکره موسیA و فرعون را بیان کردیم که وقتی فرعون از حضرت موسیA پرسید: (قالَ فَما بالُ الْقُرُونِ الْأُولی) (طه:52)، «(فرعون) گفت: پس حال نسل های پیشین چگونه است؟!» او می خواست که حضرت موسیA از سرنوشت شوم آنها سخنی بگوید و فرعون آن را دست مایه فتنه کرده و جنجالی راه بیندازد. حضرت موسیA جواب داد:(قالَ عِلْمُها عِنْدَ رَبِّی فِی کِتابٍ لا یَضِلُّ رَبِّی وَ لا یَنْسی)(طه: 52)؛ «[موسی] گفت: علم آن [احوال] در کتابی نزد پروردگار من است پروردگار من نه [خطا و چیزی را] گم می کند و نه فراموش می نماید.» و در جواب آنان کلّی گویی کرد و به اجمال، علم آن را به خداوند احاله داد.
2- . عصر: 1-2.
3- . قَالَ أَمِیرُ الْمُومِنِینَA یا مؤمن! إن هذا العلم و الادب ثمن نفسک فاجتهد فی تعلمهما فما یزید من علمک و أدبک یزید فی ثمنک.مشکاه الانوار، ص 135.