مهارت معلمی صفحه 150

زیرا در تربیت و تبلیغ، ارائه نمونۀ عینی و عملی و الگو لازم است. باید الگوی خوب معرفی کنیم تا مردم به سراغ الگوهای بدلی نروند. قرآن کریم افرادی از مردان و زنان را به عنوان اسوه و الگو مطرح کرده است که با توجه به اهمیت این بحث، به اختصار مواردی را بیان می کنیم:

حضرت ابراهیمA و پیروان و تربیت یافتگان او، یکی از الگوها و اسوه هایی هستند که قرآن کریم مطرح نموده است:

(قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ فِی إِبْراهِیمَ وَ الَّذِینَ مَعَهُ) (1)؛ «همانا برای شما در [روش] ابراهیم و کسانی که با او بودند، سرمشق و الگوی خوبی است.» «أُسْوَهٌ» از «تأسی» به معنای پیروی کردن از الگو و سرمشق قرار دادن اوست.

پیامبر اکرمn نیز یکی دیگر از اسوه هایی است که قرآن کریم معرفی نموده است: (لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثِیراً) (2)؛ «همانا برای شما در [سیره ی] رسول خدا الگو و سرمشقی نیکوست، [البتّه] برای کسانی که به خدا و روز قیامت امید دارند و خدا را بسیار یاد می کنند.»(3)

همچنین الگوهای دیگری نیز در قرآن کریم معرفی شده است:

حضرت یوسفA در عفت و پاکدامنی، حضر ایوبA در صبر (خداوند به او لقب نعم العبد داد) و حضرت سلیمانA در حکومتداری (وی بزرگ ترین حکومت را داشت) همه از کسانی بودند که دنیا آنها را غافل نکرد. همچنین داوودA در شهامت اسوه است؛ چراکه قرآن درباره او می فرماید: «این نوجوان در جبهه، یک تنه رهبر کفر را کشت و از خدا سه مدال گرفت: حکومت،

حکمت و علم بی نهایت.»(4) علی بن ابی طالبc نیز در ایثار اسوه است؛ چراکه در شب هجرت در

1- . ممتنحه: 4.
2- . احزاب: 21.
3- . اگر چه این آیه مربوط به جنگ احزاب است، اما الگو بودن پیامبر اختصاص به جنگ ندارد و پیامبر در همه زمینه ها، بهترین الگو برای مؤمنان است.
4- . (وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ وَ آتاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ وَ الْحِکْمَهَ وَ عَلَّمَهُ مِمَّا یَشاءُ) (بقره: 251)؛ «و داود [که جوانی کم سن و سال، ولی مؤمن، شجاع و از یاران طالوت بود] جالوت را [که فرمانده سپاه دشمن بود] کشت و خداوند حکومت و حکمت به او عطا نمود و از آنچه می خواست به او آموخت.» ای کاش شخص منصفی بود و می گفت همان گونه که کشتن جالوت سه امتیاز داشت، در جنگ خندق نیز کشتن عمرو بن عبدود به دست حضرت علیA سه امتیاز داشت. در آنجا داود به پاس شهامت و شجاعت، حکومت، حکمت و علم دریافت کرد، در خندق نیز باید حضرت علیA به پاس شهامت و شجاعت، حکومت، حکمت و علم دریافت کند و بعد از پیامبر، مردم با کسی غیر از او بیعت نکنند و طبق قرآن او را لایق حکومت، حکمت و علم بدانند. آری! بر فرض که آیات غدیر خم هم نبود، ده ها آیه دیگر نشانه برتری حضرت علیA است.