مهارت معلمی صفحه 155

همچنین استاد باید برای روشن شدن چشم انداز بحث و درس، عناوین اصلی را روی تخته بنویسد؛ مثلاً اگر درباره «سفر» برنامه ای دارد، عناوین آن را این گونه مطرح کند:

1. برکات سفر

2. انواع سفر (علمی و تجربی، تفریحی، تجاری)

3. اهداف سفر

4. آداب سفر

5. آفات سفر

6. سفرهای مذموم و خطرناک

7. سفرهای بی اثر یا پربرکت

10. تناسب محتوا با قالب ها و حرکات

هر محتوا و مطلبی در ظرفی خاص جلوه دارد. محتوا، مانند غذاست؛ هر غذایی ظرف خاص خود را می طلبد. در دعاهای وارده، خدای تعالی را با وصف و نامی می خوانیم که مناسب با دعا و خواسته ما باشد؛ مثلاً:

- آنجا که از خدا رزق می خواهیم، می گوییم: «یا خیر الرازقین»،

- آنجا که از خدا نصرت می خواهیم، می گوییم: «یا خیر الناصرین»،

- آنجا که از خدا پیروزی می خواهیم، می گوییم: «یا خیر الفاتحین»،

- آنجا که رحمت می خواهیم، می گوییم: «یا ارحم الراحمین».

در اکثر دعاها این زیبایی قالب ها به چشم می خورد.

در کلاس و سخنرانی هم تناسب محتوا با قالب سخن امری ضروری است. محتوای سیاسی، موعظه­ای، خطابی و... هر کدام باید در قالب خودش ارائه شود. سخنرانی و کلاسداری دو گونه اجر و لحن خاص خودشان را می طلبند. بشارت و انذار، دو نوع بیان و دو قالب متفاوت را اقتضا می کند که باید آن را مراعات نمود. همچنین باید نکات و مطالب شاد را با نشاط و مطالب انذاری و غمبار را با چهره متأثر بیان کرد.

تناسب حرکات دست با محتوا از عوامل جذابیت کلاس و سخنرانی است. اینکه معلم و