مهارت معلمی صفحه 45

مانند من در میان مردم تواضع نمائید! به وسیله تواضع می توان حکمت را آباد کرد، نه با تکبر؛ همان طور که در زمین نرم می توان زراعت کرد؛ نه در کوه سخت.»(1)

17. سابقه نیک داشته باشد

در موفقیت هر کاری، از جمله تبلیغ و تدریس و تربیت، داشتن سابقۀ نیک و محبوبیت نقش مهمی دارد. چه بسا کلامی از زبان یک فرد خوش نام مؤثر باشد، اما همان کلام از زبان فردی ناشناس نتواند اثر بگذارد.

در قرآن می خوانیم که حضرت ابراهیم علیه السلام از خدا نام نیک خواست: (وَ اجْعَلْ لِی لِسانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرِینَ).(2) همچنین پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به مردم می فرمود که من قبل از آوردن قرآن، عمری بین شما بودم و در عین حال، هیچ خلافی از من سراغ ندارید: (فَقَدْ لَبِثْتُ فیکُمْ عُمُرا).(3) در آیه دیگری خداوند متعال به پیامبرش صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید: (وَ رَفَعْنا لَکَ ذِکْرَک)؛(4) «من نام تو را به نیکی بلند کردم.»

در صورتی که معلم و استاد شناخته شده باشند، کمتر مورد انکار قرار می گیرند: (أَمْ لَمْ یَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْکِرُونَ)؛(5) «یا اینکه پیامبرشان را نشناختند [و از سوابق او آگاه نیستند]، پس برای همین او را انکار می کنند؟»

شاید دلیل آنکه قرآن دستور می دهد افرادی که برای تحصیل هجرت کرده اند، بعد از کسب تفقّه به منطقۀ قبلی خود مراجعت کنند، این باشد که مردم منطقه شان از آنها شناخت دارند و

می دانند که آنها از چه خانواده ای هستند و حالا که پس از هجرت و تفقه به سوی آنها برگشته اند برای انذار و هشدار و نجات آنهاست؛ نه اهداف سیاسی و اقتصادی و امثال آن.

1- . الکافی، ج 1، ص 37.
2- . شعراء: 84.
3- . یونس: 16.
4- . شرح: 4.
5- . مؤمنون: 69.