مهارت معلمی صفحه 75

در زمین به او (ذوالقرنین) قدرت دادیم و از هر چیزی وسیله ای به او عطا کردیم.» در عین حال، قرآن کریم، سه مرتبه با عبارت «ثم اتبع سببا» به هجرت های او اشاره کرده است. هجرت او به منطقه خاصی نبود، هم به غرب رفت (مَغْرِبَ الشَّمْس)(1) و هم به شرق (مَطْلِعَ الشَّمْس)؛(2) او هم از خود کار می کشید و هم دیگران را به کار می گرفت؛ هم مشکلات مادی مردم را رفع می کرد (سدی در برابر مفسدین ساخت) و هم مردم را به مبدأ و معاد توجه می داد.

ارزش آن است که به مناطق محروم و مظلوم و بی سواد که از جهت فرهنگی ضعیف اند برویم؛ چنانکه قرآن می فرماید ذوالقرنین به مناطقی می رفت که مردم آن هیچ نمی دانستند: (لا یَکادُونَ یَفْقَهُونَ قَوْلاً).(3)

اگر مدیریت قوی باشد، حتی از مردم بی فرهنگ هم آثاری تاریخی و مفید و محکم و ماندگار به جای می ماند.

10. آموختن از هر شخص یا هر چیزی

معلم واقعی، خود یک محصل و دانشجوی واقعی است و بدون اینکه برای او عار باشد، از هر شخص یا هر چیزی که بتواند نکته ای بیاموزد، استفاده می کند و هر روز بر معلومات خود می افزاید.

داستان حضرت سلیمان علیه السلام و آموختن او از یک پرنده به نام هدهد،(4) این پیام را می دهد که ممکن است پرنده کوچکی در حال پرواز مطلبی را بفهمد که پیامبری مثل سلیمان علیه السلام آن را نفهمد.

این داستان، درس بزرگی برای همه معلمان است و به آنها می آموزد که برای آموختن حتماً نباید به دنبال استاد مطرحی رفت.

1- . کهف: 86.
2- . کهف: 90.
3- . کهف: 93.
4- . Gوَ تَفَقَّدَ الطَّیْرَ فَقالَ ما لِیَ لا أَرَی الْهُدْهُدَ أَمْ کانَ مِنَ الْغائِبِینَ * لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذاباً شَدِیداً أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَیَأْتِیَنِّی بِسُلْطانٍ مُبِینٍ * فَمَکَثَ غَیْرَ بَعِیدٍ فَقالَ أَحَطْتُ بِما لَمْ تُحِطْ بِهِ وَ جِئْتُکَ مِنْ سَبَإٍ بِنَبَإٍ یَقِینٍF؛ «و [سلیمان] جویای حال پرندگان شد و [هدهد را ندید،] گفت: مرا چه شده که هدهد را نمی بینم؟ [آیا حضور دارد و من نمی بینم] یا از غایبان است* قطعاً او را کیفری سخت خواهم داد یا او را ذبح می کنم، مگر آن که [برای غیبت خود] دلیل روشنی [و عذر موجّهی] برای من بیاورد* پس دیری نپایید که [هدهد آمد و] گفت: از چیزی آگاهی یافتم که تو [با همه عزّت و شوکتی که داری] از آن آگاه نشده ای و برای تو از [منطقه] سبا گزارشی مهم و درست آورده ام.» (نمل: 20-22)