نیم قرن تدریس و تبلیغ حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی صفحه 181

موعظه است، این موضوع، لحن نرم وملایم خود را می طلبد؛ آن گونه که موضوعات سیاسی و حماسی لحن محکم تر و خطابه­ای را طلب می کند و یا این که نوع مخاطب، نیز در استفاده از لحن و آهنگ سخن مؤثر است. گاهی مخاطب افراد سن خورده­ای هستند که خطاب به این گروه، چه بسا متفاوت با گروهی که جوان هستند، باشد و یا این که مخاطب کودکان دبستانی­اند که لحن لطیف و مناسب این قشر را می طلبد.

حجه الاسلام قرائتی می­فرماید: «در آموزش، حرکات باید مناسب باشد. کسی قصه حضرت یوسف علیه السلام را تعریف می کرد و می گفت: وقتی یوسف وارد چاه شد. (دستش را بالا می برد) و وقتی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم به معراج رفت (دستش را پایین می آورد) یعنی دقیقاً کارش عکس بود. تن صدا باید با متن بخورد. عربهای مصری وقتی قرآن می خوانند، قصه ای در قرآن هست که در آن موسی علیه السلام به دو تا دختر گفت: چرا شما به چوپانی آمدید؟ گفتند: پدرمان حضرت

شعیب علیه السلام پیر و زمین گیر است. کسی نیست و ما چوپانی می کنیم. وقتی قاریان می خواهند بگویند: «وَ أَبونا شَیْخٌ کَبیرٌ» (قصص/ 23) پدری داریم پیر شده سنش بالاست . . . این آیه را با لحن زیبا و موزونی می خوانند که قیافه و صوت آنها این را نشان دهد. اینها مهم است.»

با دیدن بخشهایی از سخنرانی حجه الاسلام قرائتی، به این نکته اذعان می­کنیم که ایشان سعی دارد تا حرکات دست و آهنگ سخن او با مضمونی که ارائه می دهد، هماهنگ باشد. البته، چه بسا برخی لحنها، برای اجراء نیاز به تمرین دارد که مبلغان محترم باید این نکته را مدّ نظر قرار بدهند.

12. مستند کردن آموزش

از سفارشهای تبلیغی حجه الاسلام قرائتی این است که: «محتوایی که ارائه می دهیم، نباید مبتنی بر حدس و گمان باشد؛ بلکه اثبات یا نفی هر مطلبی، باید مستند به وحی وعلم باشد. در مواردی از قرآن، ظالم ترین افراد کسانی معرفی شده اند که بر خدا افتراء می بندند و چیزی را که خدا نگفته، طبق سلیقه و پیش داوری های خود، آن را به خدا نسبت می دهند.

حتی رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم حق ندارد چیزی را به خدا نسبت دهد، مگر آن که از طرف