امام بخاری و جایگاه صحیحش صفحه 153

علیه السلام در پاسخ فرمود: کَذَبَ، قَالَ: أَحْدَثُ النّاسِ عَهْدًا بِرَسُولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله و سلم قُثَمُ بْنُ عَبّاسٍ؛(1) مغیره دروغ گفته است، آخر کسی که همراه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم (در داخل قبر) بود، قثم بن عباس است.

هر دو این خبر سندش صحیح است، چنان که هیثمی و شعیب ارنؤوط نیز اسانید خود را حسن دانسته اند، ولی احمد بن حنبل در «مسند» تصریح امیرالمؤمنین علیه السلام بر دروغ گویی مغیره را حذف کرده است و حال آن که سند همان یک سند است. ابن سعد در «طبقات» تکذیب امیرالمؤمنین علیه السلام را از عبدالله بن عباس نقل کرده و سه خبر دیگر نقل کرده است که امیرالمؤمنین علیه السلام متوجه حیله مغیره شدند و نگذاشتند که او وارد قبر شود... . (2)

یک نمونه از روایت مغیره در «صحیح بخاری»:

مغیره و نسبت مسح بر خفین به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم

اما از جمله احادیثی که بخاری از مغیره روایت کرده است و آن را نه مرتبه در صحیحش با الفاظ مختلف تکرار کرده، حدیث ذیل است:

عن المغیره بن شعبه أنه کان مع رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فی سفر وأنه ذهب لحاجه له و ان مغیره جعل یصب الماء علیه وهو یتوضأ فغسل وجهه ویدیه ومسح رأسه ومسح علی الخفین؛(3) مغیره در سفری همراه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بود و پس از برطرف کردن حاجت حضرت، وضو گرفت و به خفین مسح نمود.

1- مشکل الآثار طحاوی، ج 6، ص 332، ح 2375؛ سیره ابن هشام، ج 2، ص 660؛ تاریخ طبری، ج 2، ص452؛ دلائل النبوه بیهقی، ج 8، ص 407، ح 3231؛ مسند احمد، ج 1، ص 100، ح 787.
2- طبقات الکبری، ج 2، ص 302 الی 304؛ البدایه والنهایه ابن کثیر، ج 5، ص 290.
3- صحیح بخاری، کتاب الوضوء، باب: الرجل یوضئ صاحبه، ج 1، ص 78، ح 182 و203 و206 و363 و388 و2918 و4421 و5798 و5799.