امام بخاری و جایگاه صحیحش صفحه 264

صحابه از بر خلاف اسلام بودن آن خبر داده واحکام اسلام را به او بیان کرده اند. و چنین داستان ها و راه نمایی عمر بن خطاب و سؤال او از احکام از صحابگان فراوان حتی از مانند ابن عباس که خیلی فاصله ای سنی با خلیفه دارد، در تاریخ ثبت شده و ثابت است.

10. عمر بن خطاب گفت: سه چیز است که اگر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آن ها را برای ما بیان کرده بود، برای من بهتر از دنیا و ما فیها بود: مسأله خلافت، کلاله و ربا. (1) حاکم و ذهبی به شرط شیخین سند این خبر را صحیح دانسته اند.

11. عمر بن خطاب در نماز هیچ سوره ای نخواند، به او گفتند: چیزی نخواندی، گفت: رکوع و سجده چگونه بود؟ گفتند: خوب بود. گفت: پس مشکلی ندارد. (2)

12. این عمل از خلیفه دوم چندین مرتبه سر زده است. در داستان دیگری می گویند: خلیفه دوم در رکعت اول سوره نخواند و در رکعت دوم فاتحه را دو بار خواند وسجده سهو انجام داد. ابن حجر پس از صحیح خواندن این خبر می گوید: گویا این مذهب عمر بود. (3) این تنها برخی نمونه در مورد علم خلیفه دوم است که حدیث ساخته و بافته ای زهری را نقض و انکار می کند و به بی اساس بودن آن شهادت می دهد. البته باید دقت داشته باشیم که در تاریخ کسی از صحابه را پیدا نمی کنید که مانند عمر بن خطاب در احکام خطاهای فراوان داشته باشد که حکایت از علم نداشتن وی نسبت آن احکام را داشته و فراوان صحابه او را از فتواهای غیر صحیحش با تذکر و یادآوری آیات و روایت منصرف می کردند، ولی با این حال احادیث فراوان در علم و فضل او ساخته و بافته اند که سیره عملی خلیفه به بی اساسی آن ها به روشنی گواهی می دهد و تا حدی در این مورد افراط

کرده اند که با سند صحیح به ابن مسعود نسبت داده اند که گویا گفته است:

1- مصنف بن ابی-شیبه، ج 4، ص 448، ح 22002؛ مصنف عبدالرزاق، ج 10، ص 302، ح 19184؛ المستدرک علی الصحیحین، ج 2، ص 333، ح 3188؛ تفسیر ابن کثیر، ج 1، ص 608.
2- الام شافعی، ج 7، ص 251؛ مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 347 و381؛ مصنف عبدالرزاق، ج 2، ص125، ح 2755؛ فتح الباری و... .
3- فتح الباری ابن حجر، ج 3، ص 71.