امام بخاری و جایگاه صحیحش صفحه 66

مراجعه کند.

امام بخاری و حدیث قاتل امیرالمؤمنین علیه السلام

در حدیثی که اصل آن متواتر نیز است، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: بدبخت ترین قوم اولین عاقر ناقه ثمود و بدبخت ترین آخر الزمان و این امت کشنده تو است.

بخاری این حدیث را که ضمن داستانی روایت شده، در تاریخش وارد کرده و گفته است: در این سند شناخته نشده که یزید بن محمد از محمد بن کعب قرظی حدیث شنیده باشد و نه محمد بن کعب از محمد بن خثیم حدیث شنیده باشد و نه محمد بن خثیم از عمار بن یاسر حدیث شنیده باشد.(1)

این در حالی است که اولا: این حدیثی را که بخاری به سندش به این نوع اشکال وارد کرده، حاکم و ذهبی سند آن را به شرط مسلم صحیح دانسته اند و هیثمی نیز رجال آن را ثقه و احتمال داده که محمد بن خثیم از عمار سماع نداشته باشد.

ثانیا: ابن حجر در شرح حال محمد بن خثیم این اشکال بخاری را ذکر کرده و در پاسخ بخاری گفته است: خود بخاری بنابر نقل ابن منده و بغوی گفته است: محمد بن خثیم در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به دنیا آمده است، پس چه مانع از سماع او از عمار خواهد بود. و در نقل ابن منده محمد بن کعب تصریح دارد که از محمد بن خثیم سماع داشته است و همچنین یزید بن محمد از محمد بن کعب سماع داشته و حدیث شنیده است.(2) پس بنابر این، اشکال بخاری دور از واقع بوده و این سند صحیح است و بخاری چنان که به مواردی اشاره کردیم به خاطر مشکوک قرار دادن احادیث فضائل اهل بیت علیهم السلام زیاد چنین اشکالات بی-اساس را مطرح کرده است.