امام بخاری و جایگاه صحیحش صفحه 703

نماز) ظهر وعصر ومغرب وعشاء را خواند.

بخاری این حدیث را در دو مورد در صحیحش وارد کرده، ولی در هر دو مورد حذف و اضافه و تصرف و پنهان کاری کرده است که در زیر با آن آشنا خواهیم شد:

1. عَنْ عمرو بْنِ دِینَارٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ زَیْدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله و سلم صَلَّی بِالْمَدِینَهِ سَبْعًا وَثَمَانِیًا الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ، وَالْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ. فَقَالَ أَیُّوبُ لَعَلَّهُ فِی لَیْلَهٍ مَطِیرَهٍ. قَالَ عَسَی؛(1) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مدینه هفت رکعت وهشت رکعت نماز را (جمع کرده خواند)... . ایوب گفت: شاید در شب زیاد بارانی چنین کرد. گفت: شاید.

در این خبر بخاری به این واقعیت که این نماز را حضرت در مدینه خوانده اند، تصریح کرده، ولی مشکوک قرار داده که این عمل در حال بارش باران زیاد بوده است، ولی اولا: بیان نکرده که ایوب کیست و از چه کسی چنین سؤال را کرده است. ثانیا: بخاری از خود برای این حدیث چنین توجیهی را اضافه کرده و کسی جز او چنین چیزی را در این خبر اضافه نکرده است. ثالثا: فرضا که ایوب چنین سخنی را گفته باشد چه ارزشی دارد که بخاری به این شکل سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را مشکوک نموده است؛ زیرا ایوب به احتمال زیاد ایوب سختیانی است که نه این که زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بلکه زمان ابن عباس را نیز درک نکرده است.

البانی وهابی نیز به این دست کاری بخاری اشاره کرده و گفته است: این عمل نزد اهل علم جایز نیست و همچنین این احتمال را حدیث «صحیح مسلم» که از ابن عباس نقل کرده باطل می کند؛ زیرا در آن ابن عباس تصریح دارد که جمع بین دو نماز در