امام بخاری و جایگاه صحیحش صفحه 84

کرده است.

یحیی بن صالح: احمد بن حنبل و عقیلی گفته اند: او جهمی است. (1) او شیخ بخاری است و امام بخاری دوازده حدیث از او روایت کرده است.

علی بن جعد: مسلم در مورد او گفته است: او جهمی بود. (2) او شیخ امام بخاری است و بخاری چهارده حدیث از او روایت کرده است.

از این همه راویانی که امام بخاری آن ها را کافر و بدتر از یهود و نصاری دانسته این همه حدیث در صحیحش روایت کرده است و البته شاید بیشتر از این نیز باشد که ما به آن دسترسی پیدا نکرده باشیم.

امام بخاری و قرآن و اساتید او در عقائد

ابن حجر در مورد عقیده بخاری می گوید: بخاری اکثر مسائل اعتقادی خود را از کرابیسی و ابن کلاب و امثال آن دو گرفته است. (3)

پس باید مختصری با شرح حال این دو استاد اعتقادی امام بخاری که عقیده خود را از آن ها گرفته است آشنا شویم:

محمد بن إسحاق الندیم می گوید: ابن کلاب از نابته حشویه است و می گفت: کلام خدا خود خداست و عباد گفته است: او با این سخنش نصرانی است. (و ابن حجر منظور از حشویه را مفوضه معرفی کرده است). ابوالعباس بغوی گفته است: فیثون نصرانی به من گفت: خدا ابن کلاب را رحمت کند، به نزد من برای بیعت می آمد و از من این عقیده را گرفت و اگر زنده می ماند، قطعاً ما مسلمین را یاری می کرد. (4)

1- میزان الاعتدال، ج4، رقم9545؛ سیر اعلام النبلاء، ج10، ص455؛ تهذیب التهذیب، ج11، رقم 372.
2- سیر اعلام النبلاء ذهبی، ج 10، ص 466، رقم 152، وج 12، ص 528.
3- فتح الباری، ج 1، ص 213.
4- سبر اعلام النبلاء، ج 11، ص 175، رقم 76؛ لسان المیزان، ج 3، ص 290، رقم 1228.