تفسیر متقین در قرآن و حدیث صفحه 272

خداوند، نهی از ربا خواری را صریحاً بیان فرموده است. «ذَرُوا ما بَقِی الرِّبا... بعد از نزول این آیه پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: «اَلْاَکْلُ ربا مِنْ رِبَا الْجاهِلِیه و... آگاه باشید تمام مطالب ربوی که در زمان جاهلیت مردم از یکدیگر داشته ، همگی باید ترک شود...». طبق بیان این حدیث پیامبرصلی الله علیه وآله منع و ترک ربا را از بین بستگان خود شروع کرد. آیه مورد بحث با ایمان به خدا شروع و با ایمان به خدا ختم گردید. قابل دقت آن که آیه این حقیقت را به وضوح می رساند که رباخواری با روح ایمان سازگاری ندارد. در تفسیر در المنثور از چندین طریق نقل شده که این آیه آخرین آیه ای است که به پیامبرصلی الله علیه وآله نازل شده است. توجه به مضمون آن هیچ بعید به نظر نمی رسد که این برداشت درست باشد. گاهی آیاتی که بعدا ً نازل شده به فرمان پیامبرصلی الله علیه وآله در سوره های قبل قرار گرفته است.(1)

حُرمت ربا

امام صادق فرمودند: «اِنَّما حَرَّمَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ الرِّبا لِکَیلا یمْتَنِعُ النّاس مِن اِصْطِناعِ الْمَعرُوفِ؛ خدا ربا را حرام کرده

تا مردم از کار نیک امتناع نکنند».(2) در مجمع البیان، المیزان، تفسیر مراغی و نور مانند مطالب یاد شده را راجع به آیه مورد بحث مشاهده می کنیم. در تفسیر صافی(3) درباره جملۀ «إن کُنتُم مُؤمِنین» گفته شده است اگر قبلاً مؤمن هستید، نشانه آن

1- تفسیر نمونه، ج 2، ص 281.
2- وسائل الشیعه، ج 12، ص 422.
3- . تفسیر صافی، ج 1، ص 535.