تفسیر متقین در قرآن و حدیث صفحه 46

مخلوقات زیادی وجوددارند و آنها نمی دانند که خدا آدمی را خلق کرده و غیر از کره ماه که شما می بینید، چهل کره ی ماه دیگر است که فاصله میان هر یک از کرات چهل سال است و در هر یک از آنها موجودات و مخلوقات زیادی می باشند.(1) ما هر گاه اَلْحَمْدُ للّه رَبِّ الْعالَمین می گوییم گویا با همه عوالم هم صدا می شویم.

معانی ربّ

کلمه رب در منابع لغوی وروایی به معنائی ثابت، سید، مالک، صاحب، غالب و قاهر آمده است.اگر به معنای مالک، صاحب، غالب و یا قاهر مدنظر باشد، از اسمای صفاتیه است و اگر به معنای مربّی، مُنعِم و مُعَمَّم باشد از اسمای افعالیه هست. ربّ را باید از اَسماءِ صفات گرفت و اگر مقصود عالم ملک است که تدریجی الحصول و الکمال است. مراد از آن اسم فعل است ... مقصود اسم ذات نیست.(2) آیات آخر سوره حشر به این مطلب اشاره دارد.

رُبُوبیت عامّه

به تربیت و تکامل تکوینی یا به عبارت دیگر هدایت تکوینی خداوند ربوبیت عامّه گفته می شود. تمام موجودات و مخلوقات را شامل می گردد و خداوند هر موجودی را در حدّ کمال به تکامل لازم می رساند. ربوبیت خداوند خارج از عالم خاکی، آسمان ها و دیگر عوالم را پوشش می دهد. طبق هدایت