- مقدمه ناشر 1
- مقدمه مؤلف 3
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 6
- اشاره 6
- آثار پیروی از قرآن 7
- حدود تفسیر قرآن 9
- منابع تفسیر 9
- حقیقت تفسیر 10
- منع از تفسیر به رأی 11
- فرق تفسیر، تأویل و ترجمه 12
- نزول قرآن 12
- محتوای قرآن 13
- معانی وحی 13
- اشاره 13
- ب) وحی به امور آسمانها 14
- ج) وحی شیاطین به دوستان خود 14
- د) وحی به مادر حضرت موسی علیه السّلام 14
- الف) وحی به زنبور عسل 14
- نامتناهی بودن قرآن 17
- معنای حروف مقطّعه در قرآن 18
- قرآن برای همه نسل ها و عصرها 18
- جایگاه حقیقی علم نزد متقین 22
- فرق مؤمن بامسلمان 22
- نکات تفسیری 24
- هدایت الهی عمومی یا مخصوص متقین 27
- مقدمه 28
- ویژگی های سوره حمد 28
- ثواب قرائت فاتحه الکتاب 31
- جمیع علوم قرآن در سوره حمد 32
- برترین سوره قرآن 32
- شروع سوره با حمد الهی 35
- فرق رحمن با رحیم 38
- معانی ربّ 46
- رُبُوبیت عامّه 46
- رُبُوبیت خاصّه 47
- سِرِّ اختصاص مالِکیت به روز جزا 48
- ارجاع مُتشابه به مُحکَم 50
- شفاعت قرآن 51
- تفسیر بعض قرآن با بعض دیگر آن 51
- قرآن برترین پند 52
- هدایت قرآن 53
- قرآن بهار قلب ها 54
- حفاظت ازقرآن 55
- جدا کردن قرآن از عترت 58
- طهارت درخلقت عترت 60
- اشاره 61
- فصل دوم: امتیازهای متقین از نظر قرآن و معصومین علیهاالسّلام 61
- متقین و عبادت أحرار 62
- قبولی اعمال از متقین 62
- متقین؛ دعوت شدگان به بهشت 63
- متقین و عبرت ها 64
- متقین، مصداقی از ابرار 64
- متقین و عاقبت به خیری 64
- متقین مصداق بارز «کونوا مع الصادقین» 67
- متقین و هدایت قرآنی 68
- متقین برخوردار از قلب سلیم 72
- متقین و مغفرت الهی 75
- ایمان واقعی در متقین 76
- نیکو بودن خانه متقین 78
- بشارت قرآن به متقین و مؤمنین 79
- فلسفه خلود متقین در بهشت 82
- مقدمه 83
- متقین مشمول شفاعت الهی 83
- متقین مشمول شفاعت اهل بیت علیهم السّلام 86
- متقین شایسته هدایت و رستگاری 88
- تجلی نیکوکاری در متقین 90
- متقین جامع کمالات الهی 93
- نشانه های متقین 94
- برادری متقین و آثار آن 95
- متقین مشمول عنایات ملائکه و انبیاءعلیه السّلام 97
- اعتلای روحی برای متقین 100
- متقین شایسته روزی حلال و حساب شده 102
- متقین و مشاهده حقایق 103
- نگاه رحمت به متقین در قیامت 106
- نفخه صور در قرآن 117
- تفسیر آیات ده گانه 127
- متقین مستحق اجر بی حساب 134
- ورود بی حساب متقین به بهشت 144
- مرگ و حشر غیرمتقین 145
- ولایت امام علی علیه السّلام شرط عبور از پل صراط 153
- ولایت جواز عبور از صراط 153
- تفسیر آیه اوّل 154
- بحث وجود و عدم 154
- تفسیری از آیه دوّم 155
- چهره های اهل بهشت 157
- سرمایه اهل بهشت 158
- متقین وارثان بهشت 161
- ثمره اطاعت از خدا و رسولش برای متقین 162
- آثار خوف از خدا برای متقین 163
- متقین مخلِص در مسیر مخلَصین 165
- متقین و نعمت های بهشتی 169
- متقین و همسران در بهشت 171
- اقسام نعمت های بهشتی برای متقین 172
- ویژگی های همسران بهشتی متقین 177
- ساقیان متقین در بهشت 179
- متقین پاک دل 187
- متقین مشمول بشارت الهی 187
- متقین طرف معامله با خدا 189
- متقین برتر از فرشتگان 190
- عظمت متقین در نزد خدا 192
- دستاورد دعا برای متقین 193
- امتداد 194
- فصل سوم : کارکردهای رفتاری متقین از نگاه قرآن و معصومین علیهم السّلام 197
- اشاره 197
- توجه متقین به معارف قرآن 198
- سهم متقین از رحمت الهی 199
- متقین و آغاز کارها با نام خدا 200
- بهره مندی عمومی از قرآن با زبان مشترک 200
- متقین و تدبر در قرآن 202
- متقین و انتخاب درست 204
- متقین و حمد خداوند متعال 207
- متقین؛ عاملین به علم 208
- متقین و ذکر کثیر 210
- متقین و صراط مستقیم 212
- تقدُّم هدایت بر ضلالت 219
- عبادت مُتّقین درقرآن 223
- ذِکر مُتّقین 225
- متقین و مراتب قرآن 227
- متقین و عبادت خالصانه 229
- متقین و مهجوریت زدائی از قرآن 230
- قلوب متقین، مجرای امتحان الهی 236
- ایمان متقین به خدا و غیب 237
- متقین، برپادارندگان نماز 238
- متقین و انفاق در راه خدا 239
- متقین و ایمان به کتب آسمانی و آخرت 240
- متقین و دوری از رِبا 241
- متقین و خوراک پاک 242
- لقمه حلال و استجابت دعا 244
- متقین و همنشینی با فقرا 245
- متقین و وفای به عهد 246
- قصاص مصداق عدالت اجتماعی 247
- متقین، مجریان عدالت اجتماعی 248
- روزه تکلیف متقین 252
- روزه نماد تساوی و تکامل 257
- متقین و دعوت به تسلیم در برابر اوامر الهی 258
- متقین پایبند به قانون جنگ 264
- هجرت و جهاد متقین 265
- متقین و دستور به انفاق 266
- عدم حزن و اندوه نتیجه انفاق دائم 269
- متقین و دوری از ربا 271
- حُرمت ربا 272
- متقین و مکتوب کردن دین 274
- ایمان کامل متقین 277
- ایمان متقین به غیب 280
- متقین و رسالت انذار 281
- شرایط اجابت دعای متقین 289
- متقین و زیارت پیشوایان دینی 305
- متقین و آداب زیارت 308
- اشاره 310
- فصل چهارم: جایگاه متقین در قرآن و عترت 310
- اشاره 311
- قبولی أعمال متقین 311
- متقین تابع قرآن 311
- آسانی درکارهای متقین 311
- متقین و توفیق الهی 311
- متقین در آینه آیات قرآن 311
- نجات متقین 312
- آثار قلب سلیم در متقین 312
- همراهی خداوند با متقین 312
- تأثیر قرآن بر متقین 314
- پیامبرصلی الله علیه وآله و دعوت از متقین برای زیارت 315
- نصایح امام علی علیه السّلام در باره متقین 322
- خصلت های متقین در کلام امام صادق علیه السّلام 326
- غربت متقین از نگاه معصومین علیهم السّلام 327
- بی توجهی به متقین 328
- دنیا زندان متقین 328
- تکالیف متقین به اندازه وُسع 329
- استقامت متقین از منظر امام صادق علیه السّلام 329
- استقامت متقین از منظر امام صادق علیه السّلام 338
- توصیف متقین از نگاه قرآن و اهل بیت علیهم السّلام 338
- فهرست منابع و مآخذ (کتابنامه) 342
شیخ طبرسی طبق نذری که کرده بود شروع به نوشتن تفسیر قرآن می کند و سرانجام مجمع البیان را تحویل جامعه می دهد. الحق و الانصاف این تفسیر یکی از بهترین تفسیرهاست.(1) قبر این مفسر بزرگوار در جوار امام علی بن موسی الرضاعلیه السّلام قراردارد.
علم با ایمان و عالِم با عمل همیشه حیاً و میتاً چراغ هدایت برای جامعه است.
علم چندانی که بیشتر خوانی
چون عمل در تو نیست نادانی
نه محقق بود نه دانشمند
چارپای بر او کتابی چند سعدی
نیکو بودن خانه متقین
از مؤمنین راجع به نزول قرآن سؤال می شود که چرا نازل شده است، جواب آنها در قرآن این گونه مطرح شده است: و قیل للذین اتقوا ماذا اَنزَلَ رَبَّکُمْ قالُوا خَیراً لِلَّذینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَهٌ وَلَدارُ الآخرهِ خَیرٌ وَ لَنِعمَ دارُ المتَّقینَ؛(2) به اهل تقوا گفته می شود که خدا چه آیاتی فرستاد؟ آنها گویند نیکو آیاتی فرستاد؛ آنان که نیکوکارند در حیات دنیا نیکی و خوشی بینند و هم در آخرت، برای آنها بهترین منزل است و البته خانه اهل تقوی بسیار مُجَلَّل و نیکو خواهد بود».
نعمت های معنوی و مادّی در مورد آخرت با علم به غیبت و ایمان قوی همراه است. این آیه شریفه مثل دیگر آیات مربوط به متقین و مؤمنین، از اهل تقوا و اعتماد بنیادین متقین سخن می گوید. وقتی از کفار و منافقین
درباره ی نزول
1- به نقل از کتاب مردان علم در میدان عمل، ج 1، ص 352، با تلخیص و تصرف.
2- نحل: 30.