آسیب شناسی اشتغال معلولان ایران صفحه 1

پیشگفتار

1.

مهم ترین، شایع ترین و مؤثرترین مشکل در جامعه معلولین ایران، این است که بیش از نیمی از معلولان، شغل ندارند و بیکاراند. بیکاری معلولان در فقدان درآمد و نداشتن بودجه در معیشت و زندگی خلاصه و محدود نمی شود؛ بلکه این معضل، ابعاد مختلف روانی، اجتماعی، حقوقی، اقتصادی و خانوادگی دارد؛ پیامدها و تأثیرهای آن در همه جوانب زندگی از قدیم چنان مشهود بوده که در ضرب المثل های فارسی، عربی و دیگر فرهنگ ها، ده ها قطعه زیبا و آموزنده می یابیم؛ مثل بیکاری ام الفساد است؛ بیمار باشی به که بیکار باشی؛ طبّالی به که بطّالی.(1) حداقل تأثیر بیکاری ناراحتی های روانی مثل افسردگی است زیرا توان تأمین مخارج خانوادگی و فردی را ندارد و همواره باید نزد همگان خجالت زده باشد. از این رو دچار افسردگی ها و مشکلات روحی و روانی خواهد شد.

بر مبنای آمار 10 میلیونی معلولان و آسیب دیدگان اجتماعی ایران، حداقل پنجاه درصد و 5 میلیون معلول بیکار هستند یا حداقل شغل مناسب با حداقل حقوق ندارند. از این رو آمار بیکاران معلول از همه اقشار بیشتر است. البته بعضی آمار معلولین بیکار را تا هفتاد یا هشتاد درصد گفته اند. اما فقط با تحقیقات موردی و میدانی، می توان به نتایج قطعی دست یافت.

امّا برای حل این مشکل عظیم چه اقداماتی انجام یافته و چه راه کارهایی پیشنهاد شده است؟ سازمان بهزیستی چکار کرده؟ و کارهایی که انجام داده آیا گزارش شده است؟ تشکل های مردمی چکار کرده اند؟ اقتصاددانان، نهادهای دانشگاهی و علمی و پژوهشی چه اقداماتی داشته اند؟ بالاخره تدبیر و راه کار جامع برای حل ریشه ای این معضل کدام است؟