ثمینه باغچه بان: خادم فرهنگ و جامعه صفحه 71

روش تدوین کتاب برای ناشنوایان

اشاره:

خانم ثمینه تجارب مهمی در زمینه آموزش زبان اشاره و آموزش ناشنوایان دارد. نیز کتاب های متعدد تألیف کرده و در این عرصه هم تجارب سودمندی دارد. در این مقاله تجارب خودش را مکتوب کرده است. در آخر مقاله چند کتاب مهم برای مطالعه ناشنوایان معرفی کرده، وی این مقاله را در مهرماه 93 نوشته است.

کتاب زبان نوشته شده است. یعنی برای کسی قابل استفاده است که زبان آن کتاب را بداند. مثلاً برای کودکانی که زبان فارسی را می دانند، پس از آموختن الفبا استفاده از کتاب های فارسی آسان خواهد بود.

روشن است که تعلیم آموختن و نوشتن که منحصر به آموختن الفبای هر زبان است، کاری است که در زمان کوتاهی انجام می گیرد و ناشنوایان در این کار همپای شنوایان هستند. و بر عکس، آموختن زبان، از آنجا که دایره واژه ها بی شمار و ساختارش پیچیده است کاری است که زمان می برد و توفیق در آن بستگی به عوامل بسیاری دارد. زبان فارسی همچون دیگر زبان ها، مشکلات خودش را دارد که برای نمونه یک مثال می زنم:

مثلاً برای یک کودک ناشنوا که معنی سر - پا - میز - وقت - زده را می داند، درک معنای واژه های مرکب سر پا، سر میز، سر وقت، سر زده دشوار و مستلزم آموختن مجدد است.

وجود فعل های مرکب در زبان فارسی نیز مشکل افزاست و موجب به اشتباه افتادن زبان آموزان می شود. اینها مشکلاتی است که معلمین ناشنوا با آن خوب آشنا هستند. باری، کتاب های کودکان و نوجوانان شنوا با توجه به سن خوانندگان به گروه های الف تا ج تقسیم شده اند. در مورد ناشنوایان در این درجه بندی، عامل زبان نقش مهمی دارد.