ثمینه باغچه بان: خادم فرهنگ و جامعه صفحه 79

برنامه و روش آموزش در دبستان ناشنوایان باغچه بان

از سال 1303 یعنی از آغاز کار در دبستان ناشنوایان باغچه بان، تکیه اصلی بر آموختن زبان و گفتار و اصلاح تلفظ بود و در آموزش "روش آزاد" به کار می رفت. در آن سال هایی که شاگردان ناشنوا در امتحان های نهایی دوره دبستان شرکت نمی کردند، این آزادی موجود بود که به فراخور توانایی ها و نیاز شاگردان، در متن مواد برنامه های درسی، مطالبی که آموختن آنها برای آماده ساختن این شاگردان برای ورود به اجتماع و زندگی ارزشمندتر بود، گنجانده و تدریس شود. از این رو مثلاً مطلب های تاریخ و جغرافیا و علوم و ریاضی با آنچه که مربوط به زندگی شاگردان بود هماهنگ می شد.

شاگردان ما شاید سال جلوس فلان شاه و یا پایان جنگ های خوش فرجام و یا بد فرجام قرن های پیش را نمی دانستند، ولی تا حد امکان در جریان گذران سیاسی کشورمان و آنچه که در جهان می گذشت بودند. به یاد دارم روزی گروهی از میسیونرهای آمریکایی که فارسی می دانستند برای بازدید به مدرسه آمده بودند. پیشرفت و توانایی شاگردان در درس های گوناگون، آفرین آنها را برانگیخته بود. در پایان بازدید یکی از شاگردان پرسید.

روش آزاد چیست؟

روش آزاد نامی است برای روشی که از سال 1303 در تبریز یعنی از آغاز کار آموزش ناشنوایان در این مدرسه به کار گرفته شده برگزیده شد. در روش آزاد هدف از آموزش ناشنوایان، چه کودک و چه بزرگسال، توانبخشی کامل آنهاست. در این روش به کار بردن هرگونه نشانه و یا علامت بصری و استفاده از حس لامسه و بازمانده شنوایی، به فراخور توانایی ها و نیاز آنها نه تنها مجاز بلکه ضروری است. کوتاه اینکه در این روش برای آسان کردن و باز کردن راه ناشنوایان نه تنها برای آموزش گفتار و زبان بلکه برای آموزش دیگر مواد درسی، به کار گرفتن هر وسیله ای که بتوان با آن مقصود را آسان تر و روشن تر به ناشنوا تفهیم کرد، نه تنها مجاز است بلکه ضرورت دارد. بهره مند شدن بدون محدودیت از اشاره های طبیعی و یا