اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 108

چهارمین عنصر مهم، اصل اصولی مقدمه واجب است. از دیدگاه امام خمینی موضوع حکومت، نظام و ولایت سیاسی فقها، مقدمه ای جهت اجرای احکام الهی محسوب می شود؛ والاحکومت فی نفسه، ارزش ذاتی ندارد. فقط اجرای حدود و حکومت الهی ارزش و واجب شرعی تلقی می شود:

ائمه و فقهای عادل موظفند از نظام و تشکیلات حکومتی برای اجرای احکام الهی و برقراری نظام عادلانه اسلام و خدمت به مردم استفاده کنند. صرف حکومت برای آنان جز رنج چیزی ندارد... (1) حکومت در نظر مجتهد واقعی [صرفاً] فلسفه عملی تمامی فقه در تمام زوایای زندگی بشر است. (2)

بدین ترتیب حکومت و ولایت تدبیری فقها از جهت اصل اصولی مقدمه واجب، وجوب شرعی می یابد.

درخصوص مبانی فقهی، مبانی دیگری را همانند اصل قبح عقاب بلا بیان، اصل اباحه، اصل نفی سبیل، اصل دعوت و... می توان طرح کرد که به سبب اختصار از آنها صرف نظر می شود.

5. مبنای عرفانی - اخلاقی

همان گونه که در فصل دوم اشاره شد، یکی از حوزه های مطالعاتی و سیره عملی امام خمینی عرفان و سیر و سلوک در کمال مطلق و حقیقت الهیه است. امام خمینی بر تعداد منازل و مراحل عرفان همچون: هفت اقلیم، هفت شهر عشق، مقامات سه گانه، چهارگانه، سه گانه، صدمنزل، هزارمنزل مصرّ نیست؛ (3) بلکه در نظر وی، مهم وصول سالک به حق است.

1- (1) . همو، ولایت فقیه، ص60.
2- (2) . همو، صحیفه نور، ج21، ص88.
3- (3) . همو، سر الصلوه، ص3 - 4.