اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 11

این تعریف اجمالی بسنده می کنیم که سیاست به معنای مدیریت افراد واجد شرایط، معطوف به هدایت جامعه سیاسی بر اساس مصالح و باورهای مردم است. (1)

4. مفهوم اندیشه سیاسی

اگر اندیشه به معنای تفکر منسجم و هدفمند و سیاست به معنای رابطه مبتنی بر قدرت یا مدیریت معطوف به باورهای جامعه باشد، آن گاه اندیشه سیاسی به چه معناست؛ ناظر به چه مسائلی است؛ واژه مرادف است و هم خانواده آن کدامند؟

واژه اندیشه سیاسی ناظر به تفکری متصف به سیاست است؛اما در اصطلاح به «مجموعه باورهای فلسفی، کلامی، فقهی، اخلاقی، تجربی گفته می شود که در یک رابطه طولی به تدبیر زندگی سیاسی آدمیان معطوف است»، (2) کما اینکه نظریه سیاسی الگوی منسجمی است که از درون اندیشه سیاسی خاص در پی به دست آوردن راه حل عقلانی برای بحران های سیاسی اجتماعی است؛ بنابر این، اندیشه سیاسی ضرورتاً پیش فرض معرفتی و ارزشی دارد. درواقع اندیشه منسجم، بدون مبنای فرهنگی و هنجاری، وجود ندارد؛ لذا برخی، اندیشه سیاسی را تلاش ذهنی منسجم، دارای مبنا و چهارچوب دانسته و آن را؛ مجموعه عقایدی تعریف کرده اند که به شیوه عقلانی در پی سامان دادن به زندگی سیاسی است. (3)

بدین سان، اندیشه سیاسی دو طیف علمی و مهم دارد. از یک طرف از مبانی معرفتی و فرهنگی ارتزاق می کند که مجموعه ای از باورها (4) و هنجارهای پذیرفته

1- (1) . ر. ک: غلام حسن مقیمی، «سیاست؛ رمزگشایی از یک مفهوم پر ابهام»، فصلنامه علوم سیاسی، سال 1386.
2- (2) . جزوه دستنوشته آقای دکتر عبدالوهاب فراتی.
3- (3) . یحیی فوزی، اندیشه سیاسی امام خمینی، ص14.
4- (4) . حاتم قادری، اندیشه سیاسی غزالی، تهران، ص71 - 72.