- پیشگفتار 1
- اشاره 5
- اشاره 6
- 1. اهمیت و ضرورت 6
- 2. مفهوم اندیشه 9
- 4. مفهوم اندیشه سیاسی 11
- 5. مفهوم اندیشه سیاسی امام خمینی 12
- اشاره 20
- اشاره 21
- مقدمه 21
- 1. زندگی فردی و محیط خانوادگی 22
- اشاره 25
- الف) دوره آموزش و تحصیل (1288- 1307) 25
- ج) دوره اجتهاد و سکوت (1321 - 1340) 26
- د) دوره مرجعیت و زعامت سیاسی (1340-1357) 27
- 3. آثار و متون سیاسی امام خمینی 28
- ه) دوره رهبری انقلاب و جمهوری اسلامی (1357 - 1368) 28
- اشاره 28
- الف/1. کشف اسرار 29
- الف) متون و آثار سیاسی خاص 29
- اشاره 29
- الف/2. ولایت فقیه (حکومت اسلامی) 31
- الف/3. شئون و اختیارات ولی فقیه 32
- الف/4. صحیفه نور (صحیفه امام) 33
- اشاره 35
- ب) متون و آثار سیاسی عام 35
- ب/1. مصباح الهدایه إلی الخلافه و الولایه 35
- ب/3. شرح حدیث جنود عقل و جهل 36
- ب/2. رساله فی التقیه 36
- 4. تحولات سیاسی - اجتماعی و زمانه امام 41
- اشاره 41
- اشاره 41
- الف) جهان و تحولات مهم آن 42
- ب) جهان اسلام و مسائل مهم آن 43
- ج) ایران و تحولات مهم آن 44
- اشاره 44
- ج/2. دوره خلأ قدرت مرکزی و فرصت انقلابی (1320 - 1340) 48
- ج/3. آغاز دوره مرجعیت دینی و سیاسی امام خمینی (1340 - 1342) 51
- ج/5. امام و لایحه کاپیتولاسیون 57
- ج/6. دوره تربیت نیروی انقلابی و تکوین اندیشه حکومت اسلامی 58
- ج/7. دوره انفجار مجدد روحیه انقلابی (1356-1357) 61
- ج/8. قیام 19 دی قم و آغاز دوره اربعین ها و استمرار قیام 62
- ج/9. دوره هجرت امام به پاریس و شکاف در هیئت حاکمه شاه 63
- ج/11. دوره تأسیس حکومت جمهوری اسلامی 66
- ج/12. امام و جریان های مخالف خط امام (دوره گذار) 67
- ج/13. امام خمینی و دوره تثبیت انقلاب اسلامی 69
- اشاره 77
- اشاره 78
- مقدمه 78
- 1/1. مبنای معرفت شناسی 80
- اشاره 80
- 1. مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی 80
- الف) مبانی نظری اندیشه سیاسی امام خمینی 80
- 1/2. مبنای هستی شناسی 82
- 2. مبانی انسان شناسی و جامعه شناسی 85
- 2/1. مبنای انسان شناسی 85
- 2/2. مبنای جامعه شناسی 88
- اشاره 99
- 3. مبنای کلامی- فلسفی 99
- 4. مبنای فقهی- اصولی 104
- 5. مبنای عرفانی - اخلاقی 108
- ب) مبانی رفتاری و عملی اندیشه سیاسی امام خمینی 110
- اشاره 116
- اشاره 117
- مقدمه 117
- اشاره 119
- اشاره 119
- الف) ماهیت و مفهوم سیاست 119
- بخش اول: تبیین مفاهیم بحث 119
- 1-1. معنای واژه سیاست 121
- 2-1. معنای اصطلاحی سیاست 124
- 2. انواع سیاست در نگاه امام خمینی 135
- 5. تعریف دیگر از سیاست 137
- 6. جمع بندی 138
- ب )ماهیت و مفهوم دین 139
- الف) هم نشینی دین و سیاست در بُعد مفهومی 145
- اشاره 145
- اشاره 145
- 1. درآمیختگی دین و سیاست 146
- اشاره 149
- 2. دلایل آمیختگی دین و سیاست و نفی سکولاریسم 149
- 2/1. جامعیت قوانین اسلام 150
- 2/2. سیره معصومین(علیهم السلام) 151
- 2/3. ضرورت و اهتمام اسلام به اجرای احکام 152
- اشاره 153
- ب) هم نشینی دین و سیاست در بٌعد نهادی 153
- 3. رابطه دین و حکومت 155
- 4. رابطه حوزه های دینی و سیاست 156
- 5. رابطه مسجد و سیاست 157
- اشاره 158
- د) علل توهّم تفکیک دین و سیاست 158
- 1. تلقی غلط از ماهیت سیاست 158
- 2. عامل استعمار و استعمارزده 159
- 3. ایجاد تفرقه بین عالم دینی و عالم سیاسی 160
- 4. تعریف و تفسیر غلط از مسائل عبادی 161
- 5. قداست زدایی از روحانیون متعهد و سیاسی 162
- 6. بد عمل کردن روحانیت در جامعه 164
- 7. ایجاد تعارض بین دنیا و آخرت 165
- 8. تلقی غلط از تهذیب نفس و اخلاق 166
- نتیجه گیری 167
- اشاره 172
- 1. مقدمه 173
- اشاره 173
- 2. مفهوم لغوی ولایت 174
- 3. معنای اصطلاحی ولایت 176
- 4. اقسام ولایت و کاربردهای فقهی آن 180
- الف) جاعل ولایت 191
- اشاره 191
- 6. ارکان ولایت فقیه 191
- ج) مولی علیه 192
- ب) ولی 192
- د) قلمرو ولایت 193
- 1-7. ادله عقلی ولایت فقیه 198
- اشاره 198
- ب) دلایل نظریه ولایت فقیه 198
- الف) اصل بداهت و ضرورت عقلی 198
- 2-7. ادله نقلی ولایت فقیه 199
- اشاره 199
- ب) ضرورت اجرای احکام اسلام 199
- الف) مرسله صدوق (نصب عام فقها) 200
- د) توقیع منسوب به امام زمان(عج) (مسئول مسائل اجتماعی) 203
- ه) مقبوله عمر بن حنظله (نصب عام فقها) 204
- و) صحیحه قداح (وارثان ولایت عامه) 205
- اشاره 206
- 8. شرایط ولایت سیاسی فقها 206
- 1- 8. فقاهت 207
- 2- 8. کفایت سیاسی (مدیریت) 208
- 3- 8. عدالت 209
- 9. پیشینه تاریخی «ولایت فقیه» 209
- اشاره 209
- 2- 9. نظریه «ولایت فقیه» در عصر غیبت 210
- 1- 9. نظریه «ولایت» در عصر حضور 210
- 3- 9. سیر تطور نظریه ولایت فقیه در عصر غیبت 212
- 10. نتیجه گیری 220
- اشاره 225
- مقدمه 225
- 1. مبادی و اصول حکومت ولایت فقهی 226
- اشاره 226
- الف) اصل اکملیت و جامعیت دین 226
- ب) اصل اجتهاد لازم 229
- ج) اصل لزوم حکومت 233
- د) اصل حفظ نظام 234
- ه) اصل مقدمه واجب 235
- و) قاعده لطف 236
- 3. کارویژه های حکومت 239
- 4. ارکان حکومت جمهوری اسلامی 241
- 5. ساختار حکومت جمهوری اسلامی 244
- الف) حاکمیت الله و شریعت 246
- اشاره 246
- ب) ولایت مطلقه فقیه 247
- ج) مردم 248
- د) تفکیک قوا 249
- و) قوه قضائیه/ دستگاه عدالت 252
- 7. نتیجه 254
- اشاره 259
- 1. طرح مسئله 260
- اشاره 260
- 2. روش و الگوی پژوهش 262
- 3. مشروعیت سیاسی حکومت 265
- اشاره 265
- الف) مفهوم مشروعیت 265
- اشاره 265
- 2. مفهوم اصطلاحی مشروعیت 266
- ب) مؤلفه ها و ارکان مشروعیت 269
- 1. منشأ مشروعیت 269
- اشاره 269
- 3. مشروعیت کارگزار 270
- 5. مبانی و ملاک مشروعیت 271
- اشاره 273
- ج) نظریه های مشروعیت 273
- 1. مشروعیت قانونی - عرفی (عقلانیت معطوف به هدف) 273
- 2. مشروعیت سنتی (سنن معطوف به رسوم اجتماعی) 274
- 3. مشروعیت کاریزمایی (جاذبه های معطوف به شخص فرمانروا) 275
- 4. مشروعیت طبیعی (حقانیت معطوف به خَلقی) 276
- 5. مشروعیت تغلّبی (حقانیت معطوف به زور و غلبه) 276
- 6. مشروعیت قانونی - الهی (عقلانیت معطوف به فقه سیاسی) 277
- اشاره 283
- الف) مقدمه 283
- ب) مفهوم مشارکت سیاسی 285
- ج) مبادی و مبانی مشارکت سیاسی 287
- اشاره 287
- 1/1. توحید و خلافت انسان 289
- اشاره 289
- 1. مبانی کلامی 289
- 1/2. اصل اکملیت و جامعیت دین 290
- 2. مبانی فقهی 291
- اشاره 291
- 1/3. قاعده لطف 291
- 2/1. شورا 292
- 2/2. امر به معروف و نهی از منکر 293
- اشاره 295
- 3/1. جامعه مدنی 295
- 3/2. احزاب سیاسی 296
- 3/3. تفکیک قوا 299
- 3/4. نظام نمایندگی 299
- 4. مبانی فرهنگی و نگرشی 300
- 4/1. عقلانیت 300
- اشاره 300
- 4/3. اعتماد 301
- 4/2. انتقاد پذیری قدرت سیاسی 301
- 5. مبنای عقلی و فطری 302
- اشاره 308
- مقدمه 308
- الف) جمهوریت و اسلامیت / هم نشینی روش و ارزش 309
- 1. شکل حکومت 309
- 2. شکل حکومت اسلامی 309
- 1. نیاز حقانیت به مقبولیت 311
- ب) مقبولیت و مشروعیت / هم نشینی رأی و شرع 311
- 3. تقدم و تأخر حقانیت و مقبولیت 315
- ج) حق و تکلیف/ تعامل حقوق فرمانروا و فرمانبردار 317
- 1. طرح بحث 317
- 3. مفهوم تکلیف 321
- 4. مبانی و منابع حق و تکلیف 322
- د) انتخاب و انتصاب/ هم نشینی رأی و جعل 325
- اشاره 325
- اشاره 326
- 2. نظریه انتخابی - انتصابی 327
- 3. نظریه انتصاب 328
- 6. نتیجه گیری 330
- اشاره 330
- الف) نظریه انتخاب 339
- ج) نظریه انتصاب 340
- اشاره 342
- 1. مقدمه 343
- اشاره 343
- 2. مفهوم شناسی 345
- 3. مبانی و منابع سیاست خارجی از منظر امام 347
- الف) در سطح ملی 348
- اشاره 348
- 4. اهداف سیاست خارجی از منظر امام 348
- ب) در سطح جهان اسلام و جهان سوم 349
- ج) در سطح جهانی 350
- اشاره 351
- الف) وحدت امت اسلامی 351
- 5. اصول و قواعد سیاست خارجی 351
- اشاره 351
- ضرورت و هدف وحدت 352
- شاخصه ها و مبانی وحدت 354
- مفهوم نفی سبیل 358
- اشاره 358
- ابعاد نفی سبیل 359
- بعد فرهنگی قاعده نفی سبیل(استحمار) 359
- بُعد سیاسی قاعدۀ نفی سبیل(استثمار) 360
- مصادیق و نمودهای عملی نفی سبیل 363
- بُعد نظامی نفی سبیل 363
- ج) اصل دعوت (صدور ارزش های انقلاب) 364
- د) اصل التزام به پیمانها و قراردادهای بین المللی 366
- ه) اصل تولّی و تبرّی 367
- ز) نه شرقی نه غربی(عدم تعهد واقعی) 372
- 6. امام خمینی و چالش آرمان گرایی و واقع گرایی از منظر امام خمینی 375
- اشاره 375
- الف) شاخص های نظریه واقع گرایی 375
- ب) شاخص های نظریه آرمان گرایی 376
- ج) نظریه تلفیقی (آرمان گرایی واقع بینانه) امام خمینی 377
- اشاره 377
- 1. شاخص های نظریه آرمان گرایی واقع بینانه 378
- 2. آثار نظریه «آرمان گرایی واقع بینانه» در سیاست خارجی 379
درس 8:الف) مفهوم ولایت مطلقه فقیه
اشاره
اهداف کلی درس هشتم
آشنایی دانشجویان به مفهوم ولایت مطلقه فقیه که این ولایت به معنای ولایت بی قید و شرط نیست تا منجر به سلطنت مطلقه و استبداد رأی یا محجوریت مردم در زندگی سیاسی شود.
اهداف رفتاری
از دانشجویان انتظار می رود که پس از مطالعه این درس
1. ولایت را از منظر لغوی و اصطلاحی بیان کنند.
2. مراد از مطلقه در نظریه ولایت مطلقه فقیه را شرح دهند.
3. شبهه ولایت شرعی فقها را که موجب محجوریت مردم در مشارکت سیاسی و امور عمومی است را بیان کنند.
1. مقدمه
حکومت دینی در عصر حضور تحت عنوان دولت نبوی، دولت علوی و دولت مهدوی و در عصر غیبت یکی از الگوهای آن تحت عنوان «ولایت فقیه» شناخته می شود، و برای اداره حکومت و کشور بر اساس گزاره های اسلامی عمل می کند مباحث ولایت فقیه از ابتدا در حوزه های علمیه مطرح بوده؛ اما در سال های اخیر با استقرار نظام جمهوری اسلامی بر پایه نظریه «ولایت مطلقه فقیه» بیشترین موجب بیشترین مباحث نظری در ساحت اندیشه سیاسی شیعه شده است؛ ازاین رو ضرورت