اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 180

درباره فلسفه و علت چنین دیدگاهی باید بگوییم: بنابر اصل اولی، هیچ فردی بر دیگری برتری و ولایت ندارد و همه برابر هستند، یعنی: حاکمیت و ولایت مطلقه، از آن خداوند است. فقط اوامر و نواهی خداوند در قالب و ظرف شریعت قابلیت اطاعت و پیروی دارند. فقها حامل و مجری فقه و شریعت الهی هستند؛ به همین علت؛ به آنها ولایت تفویض شده است.

سادساً: قلمرو و گستره ولایت فقیه مربوط به امور دنیوی محدود نیست؛ بلکه شامل امور اخروی و دینی مردم هم می شود؛ چرا که از دیدگاه امام خمینی دین و دنیا به هم پیوسته اند و سیاست از دیانت جدا نیست.

والله! اسلام به تمامه سیاست است. اسلام را بد معرفی کردند (1) دیانت اسلام... عبادی است و سیاسی، سیاستش در عبادتش مدغم است و عبادتش در سیاستش مدغم است یعنی همان جنبه عبادی یک جنبه سیاسی دارد. (2)

4. اقسام ولایت و کاربردهای فقهی آن

تأمل و اندیشه در مفهوم لغوی و اصطلاحی، راهنمایی مفید برای درک جوهره «ولایت سیاسی فقها» ست؛ ولی گویا برای تبیین و ایضاح بیشتر و مشخص شدن جایگاه «ولایت سیاسی» از بین اقسام مختلف ولایت، استقرا موارد ولایت، لازم و ضروری است. اندیشمندان و فقهای شیعه برای ولایت، تقسیمات متعددی ذکر کرده اند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

استاد مطهری، ولایت را به منفی و مثبت تقسیم کرده؛ سپس، ولایت مثبت را به عام و خاص و خاص را به محبت، امامت، زعامت و تکوینی تقسیم کرده است.