اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 193

پنج گروه ولایت، جعل شده که آنان عبارت اند از: صغیر، مجنون، عبد، سفیه، مفلس؛ از این رو، فلسفه جعل ولایت در اینجا برای جبران نقص مولّی علیه است؛ ولی درخصوص امور عمومی و سیاسی برای مولّی علیه بالغ و رشید، فلسفه جعل ولایت قصور و نقص نیست؛ بلکه به سبب لزوم سامان دهی نظام معاش جامعه است؛ از این رو اینجا جعل برای ایجاد نظم مطلوب سیاسی و اجتماعی است؛ بنابراین از دیدگاه حضرت امام، «ولایت مطلقه فقیه»، مستلزم ناتوانی و محجوریت مولّی علیهم نیست تا گفته شود که «جمهوری اسلامی تحت حاکمیت ولایت فقیه یک جمله متناقض است». (1)

د) قلمرو ولایت

محدوده و حوزه ای است که «ولی» از جانب شارع حق تصرف دارد. قلمرو ولایت نیز به تناسب نوع ولایت متفاوت است. از مجموع بحث، می توان گفت: «ولایت سیاسی» یک طیف دوسر است؛ در ابتدای این طیف، «حاکمیت مطلقه خالق و جاعل ولایت» و در انتهای آن، «مولّی علیه و مردم» هستند. در این بین، هر کس به میزان فقاهت، تدبیر و عدالتش به ولایت الهی نزدیک تر و لایق جعل عنوان مسئولیت ولایت او می شود؛ بنابراین، «فقهای عادل مدیر» «برگزیدگان» جامعه