- پیشگفتار 1
- اشاره 5
- اشاره 6
- 1. اهمیت و ضرورت 6
- 2. مفهوم اندیشه 9
- 4. مفهوم اندیشه سیاسی 11
- 5. مفهوم اندیشه سیاسی امام خمینی 12
- اشاره 20
- اشاره 21
- مقدمه 21
- 1. زندگی فردی و محیط خانوادگی 22
- اشاره 25
- الف) دوره آموزش و تحصیل (1288- 1307) 25
- ج) دوره اجتهاد و سکوت (1321 - 1340) 26
- د) دوره مرجعیت و زعامت سیاسی (1340-1357) 27
- 3. آثار و متون سیاسی امام خمینی 28
- ه) دوره رهبری انقلاب و جمهوری اسلامی (1357 - 1368) 28
- اشاره 28
- الف/1. کشف اسرار 29
- اشاره 29
- الف) متون و آثار سیاسی خاص 29
- الف/2. ولایت فقیه (حکومت اسلامی) 31
- الف/3. شئون و اختیارات ولی فقیه 32
- الف/4. صحیفه نور (صحیفه امام) 33
- اشاره 35
- ب) متون و آثار سیاسی عام 35
- ب/1. مصباح الهدایه إلی الخلافه و الولایه 35
- ب/3. شرح حدیث جنود عقل و جهل 36
- ب/2. رساله فی التقیه 36
- 4. تحولات سیاسی - اجتماعی و زمانه امام 41
- اشاره 41
- اشاره 41
- الف) جهان و تحولات مهم آن 42
- ب) جهان اسلام و مسائل مهم آن 43
- اشاره 44
- ج) ایران و تحولات مهم آن 44
- ج/2. دوره خلأ قدرت مرکزی و فرصت انقلابی (1320 - 1340) 48
- ج/3. آغاز دوره مرجعیت دینی و سیاسی امام خمینی (1340 - 1342) 51
- ج/5. امام و لایحه کاپیتولاسیون 57
- ج/6. دوره تربیت نیروی انقلابی و تکوین اندیشه حکومت اسلامی 58
- ج/7. دوره انفجار مجدد روحیه انقلابی (1356-1357) 61
- ج/8. قیام 19 دی قم و آغاز دوره اربعین ها و استمرار قیام 62
- ج/9. دوره هجرت امام به پاریس و شکاف در هیئت حاکمه شاه 63
- ج/11. دوره تأسیس حکومت جمهوری اسلامی 66
- ج/12. امام و جریان های مخالف خط امام (دوره گذار) 67
- ج/13. امام خمینی و دوره تثبیت انقلاب اسلامی 69
- اشاره 77
- مقدمه 78
- اشاره 78
- 1. مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی 80
- 1/1. مبنای معرفت شناسی 80
- الف) مبانی نظری اندیشه سیاسی امام خمینی 80
- اشاره 80
- 1/2. مبنای هستی شناسی 82
- 2/1. مبنای انسان شناسی 85
- 2. مبانی انسان شناسی و جامعه شناسی 85
- 2/2. مبنای جامعه شناسی 88
- 3. مبنای کلامی- فلسفی 99
- اشاره 99
- 4. مبنای فقهی- اصولی 104
- 5. مبنای عرفانی - اخلاقی 108
- ب) مبانی رفتاری و عملی اندیشه سیاسی امام خمینی 110
- اشاره 116
- اشاره 117
- مقدمه 117
- الف) ماهیت و مفهوم سیاست 119
- اشاره 119
- اشاره 119
- بخش اول: تبیین مفاهیم بحث 119
- 1-1. معنای واژه سیاست 121
- 2-1. معنای اصطلاحی سیاست 124
- 2. انواع سیاست در نگاه امام خمینی 135
- 5. تعریف دیگر از سیاست 137
- 6. جمع بندی 138
- ب )ماهیت و مفهوم دین 139
- الف) هم نشینی دین و سیاست در بُعد مفهومی 145
- اشاره 145
- اشاره 145
- 1. درآمیختگی دین و سیاست 146
- اشاره 149
- 2. دلایل آمیختگی دین و سیاست و نفی سکولاریسم 149
- 2/1. جامعیت قوانین اسلام 150
- 2/2. سیره معصومین(علیهم السلام) 151
- 2/3. ضرورت و اهتمام اسلام به اجرای احکام 152
- ب) هم نشینی دین و سیاست در بٌعد نهادی 153
- اشاره 153
- 3. رابطه دین و حکومت 155
- 4. رابطه حوزه های دینی و سیاست 156
- 5. رابطه مسجد و سیاست 157
- اشاره 158
- 1. تلقی غلط از ماهیت سیاست 158
- د) علل توهّم تفکیک دین و سیاست 158
- 2. عامل استعمار و استعمارزده 159
- 3. ایجاد تفرقه بین عالم دینی و عالم سیاسی 160
- 4. تعریف و تفسیر غلط از مسائل عبادی 161
- 5. قداست زدایی از روحانیون متعهد و سیاسی 162
- 6. بد عمل کردن روحانیت در جامعه 164
- 7. ایجاد تعارض بین دنیا و آخرت 165
- 8. تلقی غلط از تهذیب نفس و اخلاق 166
- نتیجه گیری 167
- اشاره 172
- اشاره 173
- 1. مقدمه 173
- 2. مفهوم لغوی ولایت 174
- 3. معنای اصطلاحی ولایت 176
- 4. اقسام ولایت و کاربردهای فقهی آن 180
- اشاره 191
- 6. ارکان ولایت فقیه 191
- الف) جاعل ولایت 191
- ج) مولی علیه 192
- ب) ولی 192
- د) قلمرو ولایت 193
- اشاره 198
- 1-7. ادله عقلی ولایت فقیه 198
- ب) دلایل نظریه ولایت فقیه 198
- الف) اصل بداهت و ضرورت عقلی 198
- ب) ضرورت اجرای احکام اسلام 199
- 2-7. ادله نقلی ولایت فقیه 199
- اشاره 199
- الف) مرسله صدوق (نصب عام فقها) 200
- د) توقیع منسوب به امام زمان(عج) (مسئول مسائل اجتماعی) 203
- ه) مقبوله عمر بن حنظله (نصب عام فقها) 204
- و) صحیحه قداح (وارثان ولایت عامه) 205
- 8. شرایط ولایت سیاسی فقها 206
- اشاره 206
- 1- 8. فقاهت 207
- 2- 8. کفایت سیاسی (مدیریت) 208
- اشاره 209
- 9. پیشینه تاریخی «ولایت فقیه» 209
- 3- 8. عدالت 209
- 1- 9. نظریه «ولایت» در عصر حضور 210
- 2- 9. نظریه «ولایت فقیه» در عصر غیبت 210
- 3- 9. سیر تطور نظریه ولایت فقیه در عصر غیبت 212
- 10. نتیجه گیری 220
- اشاره 225
- مقدمه 225
- 1. مبادی و اصول حکومت ولایت فقهی 226
- اشاره 226
- الف) اصل اکملیت و جامعیت دین 226
- ب) اصل اجتهاد لازم 229
- ج) اصل لزوم حکومت 233
- د) اصل حفظ نظام 234
- ه) اصل مقدمه واجب 235
- و) قاعده لطف 236
- 3. کارویژه های حکومت 239
- 4. ارکان حکومت جمهوری اسلامی 241
- 5. ساختار حکومت جمهوری اسلامی 244
- اشاره 246
- الف) حاکمیت الله و شریعت 246
- ب) ولایت مطلقه فقیه 247
- ج) مردم 248
- د) تفکیک قوا 249
- و) قوه قضائیه/ دستگاه عدالت 252
- 7. نتیجه 254
- اشاره 259
- 1. طرح مسئله 260
- اشاره 260
- 2. روش و الگوی پژوهش 262
- الف) مفهوم مشروعیت 265
- اشاره 265
- 3. مشروعیت سیاسی حکومت 265
- اشاره 265
- 2. مفهوم اصطلاحی مشروعیت 266
- ب) مؤلفه ها و ارکان مشروعیت 269
- 1. منشأ مشروعیت 269
- اشاره 269
- 3. مشروعیت کارگزار 270
- 5. مبانی و ملاک مشروعیت 271
- ج) نظریه های مشروعیت 273
- اشاره 273
- 1. مشروعیت قانونی - عرفی (عقلانیت معطوف به هدف) 273
- 2. مشروعیت سنتی (سنن معطوف به رسوم اجتماعی) 274
- 3. مشروعیت کاریزمایی (جاذبه های معطوف به شخص فرمانروا) 275
- 4. مشروعیت طبیعی (حقانیت معطوف به خَلقی) 276
- 5. مشروعیت تغلّبی (حقانیت معطوف به زور و غلبه) 276
- 6. مشروعیت قانونی - الهی (عقلانیت معطوف به فقه سیاسی) 277
- اشاره 283
- الف) مقدمه 283
- ب) مفهوم مشارکت سیاسی 285
- اشاره 287
- ج) مبادی و مبانی مشارکت سیاسی 287
- 1. مبانی کلامی 289
- اشاره 289
- 1/1. توحید و خلافت انسان 289
- 1/2. اصل اکملیت و جامعیت دین 290
- 1/3. قاعده لطف 291
- 2. مبانی فقهی 291
- اشاره 291
- 2/1. شورا 292
- 2/2. امر به معروف و نهی از منکر 293
- 3/1. جامعه مدنی 295
- اشاره 295
- 3/2. احزاب سیاسی 296
- 3/4. نظام نمایندگی 299
- 3/3. تفکیک قوا 299
- 4. مبانی فرهنگی و نگرشی 300
- 4/1. عقلانیت 300
- اشاره 300
- 4/3. اعتماد 301
- 4/2. انتقاد پذیری قدرت سیاسی 301
- 5. مبنای عقلی و فطری 302
- اشاره 308
- مقدمه 308
- 1. شکل حکومت 309
- 2. شکل حکومت اسلامی 309
- الف) جمهوریت و اسلامیت / هم نشینی روش و ارزش 309
- 1. نیاز حقانیت به مقبولیت 311
- ب) مقبولیت و مشروعیت / هم نشینی رأی و شرع 311
- 3. تقدم و تأخر حقانیت و مقبولیت 315
- ج) حق و تکلیف/ تعامل حقوق فرمانروا و فرمانبردار 317
- 1. طرح بحث 317
- 3. مفهوم تکلیف 321
- 4. مبانی و منابع حق و تکلیف 322
- اشاره 325
- د) انتخاب و انتصاب/ هم نشینی رأی و جعل 325
- اشاره 326
- 2. نظریه انتخابی - انتصابی 327
- 3. نظریه انتصاب 328
- اشاره 330
- 6. نتیجه گیری 330
- الف) نظریه انتخاب 339
- ج) نظریه انتصاب 340
- اشاره 342
- 1. مقدمه 343
- اشاره 343
- 2. مفهوم شناسی 345
- 3. مبانی و منابع سیاست خارجی از منظر امام 347
- الف) در سطح ملی 348
- اشاره 348
- 4. اهداف سیاست خارجی از منظر امام 348
- ب) در سطح جهان اسلام و جهان سوم 349
- ج) در سطح جهانی 350
- اشاره 351
- الف) وحدت امت اسلامی 351
- اشاره 351
- 5. اصول و قواعد سیاست خارجی 351
- ضرورت و هدف وحدت 352
- شاخصه ها و مبانی وحدت 354
- مفهوم نفی سبیل 358
- اشاره 358
- ابعاد نفی سبیل 359
- بعد فرهنگی قاعده نفی سبیل(استحمار) 359
- بُعد سیاسی قاعدۀ نفی سبیل(استثمار) 360
- مصادیق و نمودهای عملی نفی سبیل 363
- بُعد نظامی نفی سبیل 363
- ج) اصل دعوت (صدور ارزش های انقلاب) 364
- د) اصل التزام به پیمانها و قراردادهای بین المللی 366
- ه) اصل تولّی و تبرّی 367
- ز) نه شرقی نه غربی(عدم تعهد واقعی) 372
- 6. امام خمینی و چالش آرمان گرایی و واقع گرایی از منظر امام خمینی 375
- اشاره 375
- الف) شاخص های نظریه واقع گرایی 375
- ب) شاخص های نظریه آرمان گرایی 376
- اشاره 377
- ج) نظریه تلفیقی (آرمان گرایی واقع بینانه) امام خمینی 377
- 1. شاخص های نظریه آرمان گرایی واقع بینانه 378
- 2. آثار نظریه «آرمان گرایی واقع بینانه» در سیاست خارجی 379
توقع و انتظاری به لحاظ نظری و دشواری های پژوهش و کمبود منابع در خور، مسئله ای بسیار دشوار است؛ اما ضرورتی عاجل برای جهان اسلام است؛ چرا که استمداد از منابع اصیل و گزاره های دینی، جهت پاسخ گویی به ضرورت های دوره جدید حیات طیبه فقه شیعه، نیاز فوری عصر شکوفایی تمدن و فرهنگ اسلامی است.
دوم: علاوه بر ماهیت ضرورت بازگشت به اصالت های فرهنگ ناب از زوایای آرای اندیشمندی ژرف نگر و درد آشنا، نکته دوم به ضرورت فهم ماهیت انقلاب اسلامی معطوف است. در واقع، عظمت انقلاب ایران صرفاً به سبب برهم زدن نظم موجود بین دو بلوک غربی و شرقی و شیوه غیر متداول تظاهرات غیر مسلحانه و شهادت طلبانه و استمرار آن در مقابل توطئه های گوناگون دشمنان و نامحرمان انقلاب در طی سه دهه متوالی نیست؛ بلکه به سبب ماهیت سیاسی فرهنگی و سرشت الهی آن بوده است. پیروزی یک مکتب، فرهنگ و اندیشه متمایز بوده است. بازگشت انقلاب عاشورایی با نوای فقه جعفری برای دستیابی به دولت مهدوی در صحرای تفتیده و «معنویت مرده قرن بیستم» بوده است. بدین لحاظ، ما شاهد دوره جدیدی هستیم که به حق باید آن را «عصر امام خمینی» دانست.
سوم: نکته حائز اهمیت دیگر به ضرورت های عصر بیداری اسلامی و وجهه جهانی امام خمینی به مثابه مصلح اجتماعی و دینی، معطوف می شود. امروز برای قیام ها و جنبش های اسلام گرایانه مسلمانان، داشتن یک الگوی کامل در عرصه زندگی سیاسی، اجتماعی و دینی به مثابه ضرورت تلقی می شود. بی تردید، امروز امام خمینی، مجموعه ای از تفکرات با دغدغه های معنویت گرایانه برای بشر امروز، و الگو و سبک جدیدی از زندگی سیاسی است که می تواند بارقه امید برای نسل جدید باشد.
در حوزه اندیشه سیاسی امام خمینی، کارهای پژوهشی متعددی صورت گرفته است که هر یک در حد خود ارزش تقدیر و تشکر دارد؛ اما غالب این آثار