اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 200

بر اساس دیدگاه امام خمینی وجود ندارد. درباره برخی از شئون ولایت فقیه مانند تصرف در امور حسبیه، اجماع محقق شده است؛ ولی تئوری امام خمینی در زمینه ولایت مطلقه فقیه فراتر از آن است.

درباره دلیل قرآنی امام خمینی در ذیل بحث درباره مقبوله عمربن حنظله به آیات 57 و 59 سوره نساء اشاره کرده؛ اما آن را دلیل مستقلی برای اثبات ولایت فقیه ندانسته؛ بلکه صرفاً برای فهم بهتر مقبوله به آن تمسک کرده اند؛ البته باید توجه داشت که استفاده حضرت امام از آیات در نفی یا اثبات بعضی از صفات و شرایط ولی فقیه با اثبات اصل ولایت فقیه فرق می کند؛ اما مفسرین شیعه عمدتاً آیه شریفه یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ 1 را به معصومین نسبت می دهند، اگر چه اهل سنت به «مطلق امیر» و «حاکم» تفسیر کرده اند.

الف) مرسله صدوق (نصب عام فقها)

قال:

«قال امیرالمؤمنین(علیه السلام)، قال رسول الله(صلی الله علیه و آله): اللهم ارحَم خلفایی. قیل یا رسول الله! مَن خلفاؤک؟ قال(صلی الله علیه و آله): الذین یأتون من بعدی یروون عنی حدیثی و سنّتی فیعلمونها الناس من بعدی؛ (1)امیرالمؤمنین(علیه السلام) فرمود: پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: بارخدایا؛ خلفای مرا مورد رحمت خویش قرار ده! گفته شد: ای پیامبر(صلی الله علیه و آله)! جانشینان شما کیانند؟ فرمود: کسانی که پس از من می آیند و گفتار مرا بازگو می کنند و سنت و روش من را نقل می کنند و آن را به مردم می آموزند».

در این روایت، سه احتمال، مطرح شده که از دیدگاه امام خمینی فقط یک احتمال (احتمال سوم) صحیح است.