اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 206

مقتضی اینکه فقها وارثان انبیا هستند و از جمله انبیا، پیامبر خاتم است و انبیای دیگری که ولایت عامه داشته اند، انتقال هر آنچه برای آنان بوده به فقهاست؛ مگر اینکه ثابت شود، انتقال ممکن نیست و شبهه نیست که سلطنت قابل انتقال است. (1)

در خاتمه ذکر این نکته لازم است که روایات مورد استناد امام خمینی ذیل عنوان دلیل نقلی در بین 19 روایت مرحوم نراقی در عواید الایام نیز وجود دارد. شیخ انصاری نیز در مکاسب خویش، بیشتر روایات فوق را ذکر کرده است. آیت الله سید ابوالقاسم خویی نیز در ضمن بررسی مبحث ولایت فقیه روایات مزبور را فی الجمله اشاره کرده است. امام خمینی همانند اکثر فقهای شیعه، گستره دلالت روایات فوق را از قدر متیقن در افتا، قضا و امور حسبیه و نظایر آن فراتر می داند؛ چون: از منظر ایشان حفظ اسلام و امانتداری فقها و حصن بودن آنان فقط در پرتو زعامت سیاسی آنها و تأسیس حکومت دینی محقق می شود.

8. شرایط ولایت سیاسی فقها

اشاره

با توجه به تئوری ولایت مطلقه فقیه طبیعی امام خمینی نهایت سخت گیری را برای شرایط ولی فقیه لحاظ کند؛ زیرا ایشان مشروعیت و حاکمیت بر قوای مختلف حکومت را به ولی فقیه واگذار می کند.

از مباحث گذشته فهمیده می شود که به یقین بیشترین مسؤولیت و به تبع آن اختیارات در نظام اسلامی مربوط به رهبر و ولی فقیه است؛ از این رو شرایطی سنگینی برای وی لحاظ شده است.

در خلال کلام امام خمینی، می توان شرایط متعددی برای ولی فقیه یافت؛ اما