اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 26

ب) دوره تدریس و تألیف (1307 - 1321)

امام خمینی در طی سال های زعامت عبدالکریم حائری (م. 1315ش) بیشتر وقت خود را به تدریس و تألیف در زمینه های علوم عقلی، اخلاق و عرفان صرف کردند؛ از جمله شرح دعاء السحر (1307ش)؛ مصباح الهدایه إلی الخلافه و الولایه (1309ش)؛ تعلیقه علی شرح فصوص الحکم (1315ش)؛ تعلیقه علی مصباح الأنس (1315ش)؛ شرح چهل حدیث (1318ش)؛ سرّ الصلوه (1318ش)؛ آداب الصلوه (1321ش). (1)

علاوه بر تدریس فلسفه و عرفان، درس اخلاق عمومی ایشان نیز در مسجد سلماسی زبان زد خاص و عام بود. در هر صورت، خمیرمایه و چهارچوب فکری اندیشه های امام در این دوره، شکل و همین تحقیقات و تألیفات ایشان به طور مستقیم و غیر مستقیم در اندیشه سیاسی وی تأثیر عمیق گذاشت.

ج) دوره اجتهاد و سکوت (1321 - 1340)

پس از رحلت آیت الله حائری یگانه دغدغه امام، تمرکز و اقتدار مرجعیت شیعی بود؛ و ازاین رو، نهایت تلاش خود را جهت تثبیت زعامت آیت الله بروجردی می کند. این مقطع در واقع دوره دوم تدریس و تحقیق ایشان آغاز می شود و در قامت یکی از مدرسین و مجتهدین صاحب رأی در فقه، اصول، عرفان، اخلاق و فلسفه ظهور می کند و به اعتراف بسیاری از علما علاوه بر علوم نقلی و عقلی، زهد، تقوا و وارستگی از جمله ملکات نفسانی وی است؛ همچنین تبحر امام در علوم عقلی و مسائل روز به اندازه ای بود که حتی علمای طراز اول،