اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 27

برای پاسخ گویی به شبهات درباره اسلام، دیگران را به وی ارجاع می دادند. (1)

در همین دوران کتاب کشف اسرار (1322ش) را در پاسخ به شبهات یکی از منحرفان و کج اندیشان (حکمی زاده) نوشت که تحت عنوان اسرار هزار ساله منتشر کرده بود. امام برای اولین بار در این کتاب نظریه سیاسی خود را در زمینه ولایت فقهی نوشت و ضمن انتقاد شدید از حکومت دیکتاتوری رضاخان، خواستار تغییر اساسی در ساختار و مناسبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور شد. (2)

در این دوره امام به تعبیر خودشان از علوم عقلی بازماندند و به تدریس و پژوهش در فقه و اصول می پردازند که حاصل آن تدوین آثار فقهی و اصولی متعددی است؛ از جمله: انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه (1328ش) بدایه الدرر فی قاعده نفی الضرر (1328ش)؛ الاستصحاب (1330ش)؛ التعادل و التراجیح (1330ش)؛ الاجتهاد و التقلید (1330ش)؛ مناحج الوصول الی علم الاصول (1330ش)؛ الطلب و الاراده (1331ش)؛ المکاسب المحرمه 2 جلد (1337-1340)؛ (3) البته امام در سرتاسر زندگانی خود به کار تحریر و تألیف اشتغال داشتند. وی تا آخر عمر مبارک خود موفق شدند، بیش از 25 اثر علمی ارزشمند تدوین کنند.

د) دوره مرجعیت و زعامت سیاسی (1340-1357)

چهارمین دوره حیات علمی امام راحل با رحلت آیت الله بروجردی (1340ش) آغاز می شود. در این مقطع با وجود پرهیز از مرجعیت دینی، زعامت

1- (1) . حمید روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی، ص7.
2- (2) . امام خمینی، کشف اسرار، ص276 - 287.
3- (3) . صدرالدین عماد دشتی، «کتاب شناسی موضوعی توصیفی آثار امام راحل»، نشریه حضور، خرداد 1374، ص40 - 54.