اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 276

درواقع فداکاری و جانفشانی مردم برای اجرای فرامین امام خمینی، به علت تجسم ارزش ها و تعالیم اسلامی در شخصیت امام خمینی بوده است. بدین لحاظ مشروعیت حکومت دینی در پارادایم امام خمینی ترکیبی از ویژگی ها و صفات خارق العاده فردی و پایبندی به قوانین اسلامی بود که بخش مهمی از آنها در وجود امام راحل تجلی پیدا کرده بود. بدین لحاظ ایشان بارها حکومت جمهوری اسلامی را حکومت قانون الهی تلقی (1) و در پی آن سال، 1360ش را سال قانون نام گذاری می کند.

4. مشروعیت طبیعی (حقانیت معطوف به خَلقی)

نظریه فطری و طبیعی بودن مشروعیت بر این پیش فرض مبتنی است که منزلت حکمرانی فقط بر عهده عده خاصی نهاده شده است؛ به تعبیر دیگر، حاکمان ذاتاً حاکم زاده و بردگان، برده خلق شده اند؛ بنابراین، طبیعت، برخی را فرمانروا و جمعی را فرمانبردار خلق کرده است. یونانیان از جمله ارسطو چنین اعتقادی داشتند. (2)

5. مشروعیت تغلّبی (حقانیت معطوف به زور و غلبه)

در این نظریه، دولت و حاکمیت، محصول تسلیم ضعفا در برابر قدرتمندان و زورمندان است. بر اساس این دیدگاه، میزان حق و مشروعیت در هر حکومت میزان قوه قهریه آن حکومت بستگی دارد. این نظریه در روم باستان مورد توجه بوده است؛ همچنین در تاریخ معاصر جامعه شناس لهستانی، لودویک کمپلویچ (3)

1- (1) . ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه، ص52.
2- (2) . ر.ک: ارسطو، سیاست، ص10.
3- (3) . ر.ک: غلام عباس توسلی، نظریه های جامعه شناسی، ص101.