اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 300

نمایندگان در قالب مجلس شورای اسلامی پذیرفته است. از منظر امام، مجلس مظهر خواست و اراده عمومی و در رأس تمامی نهادهاست. (1)

4. مبانی فرهنگی و نگرشی

اشاره

سطح و میزان مشارکت سیاسی در مقابل بی اعتنایی سیاسی از شاخص های فرهنگی نشئت می گیرد. بدین لحاظ، فرایند مشارکت مردمی در جوامع، به خصوص در جامعه دینی، مسبوق به مبادی و مبانی ارزشی و باورهای فرهنگی آن جامعه است.

4/1. عقلانیت

عقل گرایی یکی از شاخص ها و مبانی توسعه سیاسی و مشارکت سیاسی در قلمرو فرهنگی عقل گرایی است. بنا به گفته ماکس وبر، فرهنگی می تواند راه توسعه و مشارکت سیاسی را هموار کند که عقل گرایی عنصری اساسی در آن تلقی شود. فرهنگ عقل ستیز، متعصب، جامد و غیر انتقادی در تضاد با توسعه سیاسی است.

در آرای سیاسی و نگرش فرهنگی امام خمینی ویژگی هایی وجود دارد که تسهیل کننده مشارکت سیاسی وکنترل قدرت سیاسی است. این عناصر عبارت اند از: قانون گرایی؛ (2) تحول گرایی؛ (3) عقل انتقادی؛ (4) اجتهاد پویا؛ (5) احکام ثانویه؛

1- (1) . ر.ک: همان، ج18، ص273.
2- (2) . ر.ک: همو، صحیفه امام، ج4، ص367.
3- (3) . ر.ک: همو، صحیفه نور، ج21، ص61.
4- (4) . ر.ک: همو، صحیفه امام، ج7، ص36.
5- (5) . ر.ک: همو، صحیفه نور، ج21، ص130.