- پیشگفتار 1
- اشاره 5
- اشاره 6
- 1. اهمیت و ضرورت 6
- 2. مفهوم اندیشه 9
- 4. مفهوم اندیشه سیاسی 11
- 5. مفهوم اندیشه سیاسی امام خمینی 12
- اشاره 20
- اشاره 21
- مقدمه 21
- 1. زندگی فردی و محیط خانوادگی 22
- اشاره 25
- الف) دوره آموزش و تحصیل (1288- 1307) 25
- ج) دوره اجتهاد و سکوت (1321 - 1340) 26
- د) دوره مرجعیت و زعامت سیاسی (1340-1357) 27
- 3. آثار و متون سیاسی امام خمینی 28
- ه) دوره رهبری انقلاب و جمهوری اسلامی (1357 - 1368) 28
- اشاره 28
- اشاره 29
- الف) متون و آثار سیاسی خاص 29
- الف/1. کشف اسرار 29
- الف/2. ولایت فقیه (حکومت اسلامی) 31
- الف/3. شئون و اختیارات ولی فقیه 32
- الف/4. صحیفه نور (صحیفه امام) 33
- اشاره 35
- ب) متون و آثار سیاسی عام 35
- ب/1. مصباح الهدایه إلی الخلافه و الولایه 35
- ب/3. شرح حدیث جنود عقل و جهل 36
- ب/2. رساله فی التقیه 36
- اشاره 41
- 4. تحولات سیاسی - اجتماعی و زمانه امام 41
- اشاره 41
- الف) جهان و تحولات مهم آن 42
- ب) جهان اسلام و مسائل مهم آن 43
- اشاره 44
- ج) ایران و تحولات مهم آن 44
- ج/2. دوره خلأ قدرت مرکزی و فرصت انقلابی (1320 - 1340) 48
- ج/3. آغاز دوره مرجعیت دینی و سیاسی امام خمینی (1340 - 1342) 51
- ج/5. امام و لایحه کاپیتولاسیون 57
- ج/6. دوره تربیت نیروی انقلابی و تکوین اندیشه حکومت اسلامی 58
- ج/7. دوره انفجار مجدد روحیه انقلابی (1356-1357) 61
- ج/8. قیام 19 دی قم و آغاز دوره اربعین ها و استمرار قیام 62
- ج/9. دوره هجرت امام به پاریس و شکاف در هیئت حاکمه شاه 63
- ج/11. دوره تأسیس حکومت جمهوری اسلامی 66
- ج/12. امام و جریان های مخالف خط امام (دوره گذار) 67
- ج/13. امام خمینی و دوره تثبیت انقلاب اسلامی 69
- اشاره 77
- مقدمه 78
- اشاره 78
- 1/1. مبنای معرفت شناسی 80
- اشاره 80
- 1. مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی 80
- الف) مبانی نظری اندیشه سیاسی امام خمینی 80
- 1/2. مبنای هستی شناسی 82
- 2. مبانی انسان شناسی و جامعه شناسی 85
- 2/1. مبنای انسان شناسی 85
- 2/2. مبنای جامعه شناسی 88
- 3. مبنای کلامی- فلسفی 99
- اشاره 99
- 4. مبنای فقهی- اصولی 104
- 5. مبنای عرفانی - اخلاقی 108
- ب) مبانی رفتاری و عملی اندیشه سیاسی امام خمینی 110
- اشاره 116
- اشاره 117
- مقدمه 117
- اشاره 119
- الف) ماهیت و مفهوم سیاست 119
- بخش اول: تبیین مفاهیم بحث 119
- اشاره 119
- 1-1. معنای واژه سیاست 121
- 2-1. معنای اصطلاحی سیاست 124
- 2. انواع سیاست در نگاه امام خمینی 135
- 5. تعریف دیگر از سیاست 137
- 6. جمع بندی 138
- ب )ماهیت و مفهوم دین 139
- الف) هم نشینی دین و سیاست در بُعد مفهومی 145
- اشاره 145
- اشاره 145
- 1. درآمیختگی دین و سیاست 146
- اشاره 149
- 2. دلایل آمیختگی دین و سیاست و نفی سکولاریسم 149
- 2/1. جامعیت قوانین اسلام 150
- 2/2. سیره معصومین(علیهم السلام) 151
- 2/3. ضرورت و اهتمام اسلام به اجرای احکام 152
- اشاره 153
- ب) هم نشینی دین و سیاست در بٌعد نهادی 153
- 3. رابطه دین و حکومت 155
- 4. رابطه حوزه های دینی و سیاست 156
- 5. رابطه مسجد و سیاست 157
- اشاره 158
- د) علل توهّم تفکیک دین و سیاست 158
- 1. تلقی غلط از ماهیت سیاست 158
- 2. عامل استعمار و استعمارزده 159
- 3. ایجاد تفرقه بین عالم دینی و عالم سیاسی 160
- 4. تعریف و تفسیر غلط از مسائل عبادی 161
- 5. قداست زدایی از روحانیون متعهد و سیاسی 162
- 6. بد عمل کردن روحانیت در جامعه 164
- 7. ایجاد تعارض بین دنیا و آخرت 165
- 8. تلقی غلط از تهذیب نفس و اخلاق 166
- نتیجه گیری 167
- اشاره 172
- 1. مقدمه 173
- اشاره 173
- 2. مفهوم لغوی ولایت 174
- 3. معنای اصطلاحی ولایت 176
- 4. اقسام ولایت و کاربردهای فقهی آن 180
- الف) جاعل ولایت 191
- اشاره 191
- 6. ارکان ولایت فقیه 191
- ج) مولی علیه 192
- ب) ولی 192
- د) قلمرو ولایت 193
- اشاره 198
- 1-7. ادله عقلی ولایت فقیه 198
- الف) اصل بداهت و ضرورت عقلی 198
- ب) دلایل نظریه ولایت فقیه 198
- ب) ضرورت اجرای احکام اسلام 199
- اشاره 199
- 2-7. ادله نقلی ولایت فقیه 199
- الف) مرسله صدوق (نصب عام فقها) 200
- د) توقیع منسوب به امام زمان(عج) (مسئول مسائل اجتماعی) 203
- ه) مقبوله عمر بن حنظله (نصب عام فقها) 204
- و) صحیحه قداح (وارثان ولایت عامه) 205
- 8. شرایط ولایت سیاسی فقها 206
- اشاره 206
- 1- 8. فقاهت 207
- 2- 8. کفایت سیاسی (مدیریت) 208
- 9. پیشینه تاریخی «ولایت فقیه» 209
- 3- 8. عدالت 209
- اشاره 209
- 1- 9. نظریه «ولایت» در عصر حضور 210
- 2- 9. نظریه «ولایت فقیه» در عصر غیبت 210
- 3- 9. سیر تطور نظریه ولایت فقیه در عصر غیبت 212
- 10. نتیجه گیری 220
- اشاره 225
- مقدمه 225
- 1. مبادی و اصول حکومت ولایت فقهی 226
- اشاره 226
- الف) اصل اکملیت و جامعیت دین 226
- ب) اصل اجتهاد لازم 229
- ج) اصل لزوم حکومت 233
- د) اصل حفظ نظام 234
- ه) اصل مقدمه واجب 235
- و) قاعده لطف 236
- 3. کارویژه های حکومت 239
- 4. ارکان حکومت جمهوری اسلامی 241
- 5. ساختار حکومت جمهوری اسلامی 244
- الف) حاکمیت الله و شریعت 246
- اشاره 246
- ب) ولایت مطلقه فقیه 247
- ج) مردم 248
- د) تفکیک قوا 249
- و) قوه قضائیه/ دستگاه عدالت 252
- 7. نتیجه 254
- اشاره 259
- 1. طرح مسئله 260
- اشاره 260
- 2. روش و الگوی پژوهش 262
- 3. مشروعیت سیاسی حکومت 265
- اشاره 265
- الف) مفهوم مشروعیت 265
- اشاره 265
- 2. مفهوم اصطلاحی مشروعیت 266
- ب) مؤلفه ها و ارکان مشروعیت 269
- اشاره 269
- 1. منشأ مشروعیت 269
- 3. مشروعیت کارگزار 270
- 5. مبانی و ملاک مشروعیت 271
- اشاره 273
- 1. مشروعیت قانونی - عرفی (عقلانیت معطوف به هدف) 273
- ج) نظریه های مشروعیت 273
- 2. مشروعیت سنتی (سنن معطوف به رسوم اجتماعی) 274
- 3. مشروعیت کاریزمایی (جاذبه های معطوف به شخص فرمانروا) 275
- 4. مشروعیت طبیعی (حقانیت معطوف به خَلقی) 276
- 5. مشروعیت تغلّبی (حقانیت معطوف به زور و غلبه) 276
- 6. مشروعیت قانونی - الهی (عقلانیت معطوف به فقه سیاسی) 277
- اشاره 283
- الف) مقدمه 283
- ب) مفهوم مشارکت سیاسی 285
- ج) مبادی و مبانی مشارکت سیاسی 287
- اشاره 287
- 1. مبانی کلامی 289
- 1/1. توحید و خلافت انسان 289
- اشاره 289
- 1/2. اصل اکملیت و جامعیت دین 290
- اشاره 291
- 1/3. قاعده لطف 291
- 2. مبانی فقهی 291
- 2/1. شورا 292
- 2/2. امر به معروف و نهی از منکر 293
- 3/1. جامعه مدنی 295
- اشاره 295
- 3/2. احزاب سیاسی 296
- 3/4. نظام نمایندگی 299
- 3/3. تفکیک قوا 299
- اشاره 300
- 4. مبانی فرهنگی و نگرشی 300
- 4/1. عقلانیت 300
- 4/2. انتقاد پذیری قدرت سیاسی 301
- 4/3. اعتماد 301
- 5. مبنای عقلی و فطری 302
- اشاره 308
- مقدمه 308
- الف) جمهوریت و اسلامیت / هم نشینی روش و ارزش 309
- 1. شکل حکومت 309
- 2. شکل حکومت اسلامی 309
- 1. نیاز حقانیت به مقبولیت 311
- ب) مقبولیت و مشروعیت / هم نشینی رأی و شرع 311
- 3. تقدم و تأخر حقانیت و مقبولیت 315
- ج) حق و تکلیف/ تعامل حقوق فرمانروا و فرمانبردار 317
- 1. طرح بحث 317
- 3. مفهوم تکلیف 321
- 4. مبانی و منابع حق و تکلیف 322
- اشاره 325
- د) انتخاب و انتصاب/ هم نشینی رأی و جعل 325
- اشاره 326
- 2. نظریه انتخابی - انتصابی 327
- 3. نظریه انتصاب 328
- 6. نتیجه گیری 330
- اشاره 330
- الف) نظریه انتخاب 339
- ج) نظریه انتصاب 340
- اشاره 342
- 1. مقدمه 343
- اشاره 343
- 2. مفهوم شناسی 345
- 3. مبانی و منابع سیاست خارجی از منظر امام 347
- الف) در سطح ملی 348
- اشاره 348
- 4. اهداف سیاست خارجی از منظر امام 348
- ب) در سطح جهان اسلام و جهان سوم 349
- ج) در سطح جهانی 350
- اشاره 351
- اشاره 351
- الف) وحدت امت اسلامی 351
- 5. اصول و قواعد سیاست خارجی 351
- ضرورت و هدف وحدت 352
- شاخصه ها و مبانی وحدت 354
- مفهوم نفی سبیل 358
- اشاره 358
- ابعاد نفی سبیل 359
- بعد فرهنگی قاعده نفی سبیل(استحمار) 359
- بُعد سیاسی قاعدۀ نفی سبیل(استثمار) 360
- مصادیق و نمودهای عملی نفی سبیل 363
- بُعد نظامی نفی سبیل 363
- ج) اصل دعوت (صدور ارزش های انقلاب) 364
- د) اصل التزام به پیمانها و قراردادهای بین المللی 366
- ه) اصل تولّی و تبرّی 367
- ز) نه شرقی نه غربی(عدم تعهد واقعی) 372
- اشاره 375
- الف) شاخص های نظریه واقع گرایی 375
- 6. امام خمینی و چالش آرمان گرایی و واقع گرایی از منظر امام خمینی 375
- ب) شاخص های نظریه آرمان گرایی 376
- اشاره 377
- ج) نظریه تلفیقی (آرمان گرایی واقع بینانه) امام خمینی 377
- 1. شاخص های نظریه آرمان گرایی واقع بینانه 378
- 2. آثار نظریه «آرمان گرایی واقع بینانه» در سیاست خارجی 379
را مطرح و با الفاظ تندی چون خائن، بی خرد و... حاکمان رژیم پهلوی را مخاطب قرار می دهد. (1)
در گفتار پنجم (قانون) مباحث قوانین اسلامی، دادرسی اسلامی، کیفیت قانون گذاری، ویژگی های قوانین اسلامی و آثار مثبت آن و... اشاره می کند و در مباحث احادیث معصومین(علیهم السلام) درباره قوانین اسلامی، قوانین عرفی و سیره عقلا، ضرورت قانون مادّی و معنوی و... بحث می کند.
الف/2. ولایت فقیه (حکومت اسلامی)
-2
محتوای این کتاب حاصل سیزده جلسه درس امام خمینی درباره حکومت ولایی است که در ایام تبعید به نجف اشرف در فاصله زمانی 1348/11/1 تا 1348/11/20 در مسجد شیخ انصاری تدریس شده است. (3)
این متن منحصر بفرد ابتدا به شکل جزوه درسی تکثیر، سپس به شکل مجموعه کامل تر در سال 1349 ش.ق منتشر و آن گاه شاگردان امام با ویرایش و تأیید ایشان در بیروت به چاپ رساندند. چاپ این کتاب در ایران ممنوع بود به همین علت، تحت عناوین مختلف حکومت اسلامی، نامه ای از امام کاشف الغطا در ایران منتشر می شد.
درحقیقت، امام خمینی با این کتاب برای اولین بار موفق می شود، نظریه حکومتی خودش را باتفصیل بیشتر تئوری پردازی و در اختیار انقلابیون و طرفدارانش قرار دهد که به سرعت بین حوزویان، دانشگاهیان و سایر اقشار مردم ایران منتشر شد؛ البته
1- (1) . همان.
2- (2) . امام خمینی، ولایت فقیه، 1373.
3- (3) . سید حمید روحانی، بررسی و تحلیل از نهضت امام خمینی، ج2، ص294 - 507.