اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 326

1. نظریه انتخاب

اشاره

به لحاظ نظری این دیدگاه اعتقاد دارد که ولایت و حاکمیت از جانب خداوند به مردم تفویض شده است و مردم با انتخاب و بیعت خویش این ولایت را به فقهای جامع الشرایط (عادل، فقیه، مدبر) می سپارند. درواقع ولی فقیه، مشروعیت را باواسطه انتخاب مردمی کسب می کند که «لازمه آن، امکان تحدیت حدود ولایت و نیز تحدید زمان ولایت است». (1)

قائلان به این نظریه به جملاتی از امام تمسک کرده اند که مردم را در مشروعیت بخشی حکومت دخیل می دانند. (2)

هر کس، هر جمعیتی، هر اجتماعی حق اولیش این است که خودش انتخاب بکند؛ یک چیزی را که راجع به مقدرات مملکت خودش است. (3)اراده ملت، نقشی در روی کارآمدن شاه نداشته است؛ بنابراین، سلطنت وی از اساس، غیرقانونی است و از مشروعیت برخوردار نیست. (4)ما تابع آرای ملت هستیم. ملت ما هر طور رأی داد ما هم از آنها تبعیت می کنیم. ما حق نداریم؛ خدای تبارک و تعالی به ما حق نداده است. پیغمبر اسلام به ما حق نداده است که ما به ملتمان یک چیزی را تحمیل بکنیم. (5)

البته نظریه انتخاب در مفهوم عام خود دارای دوتفسیر کلی و متفاوت است.

1- (1) . محمد جواد ارسطا، درس خارج فقه سیاسی، 88/12/1، قم؛ فصلنامه علوم سیاسی، «حاکم اسلامی؛ نصب یا انتخاب» 1378، ش5، ص442.
2- (2) . کاظم قاضی زاده، ولایت فقیه و حکومت اسلامی، ص222؛ داود فیرحی، مفهوم مشارکت سیاسی، ص38.
3- (3) . امام خمینی، صحیفه امام، ج4، ص492.
4- (4) . همان، ج5، ص173.
5- (5) . همان، ج11، ص34.